Analyse Voedselkeuzelogo Vinkje moet binnen jaar verdwenen zijn

Afgelopen voorjaar ontstond een scherp verzet tegen het Vinkje vanuit diëtisten, publicisten en de Consumentenbond. Gisteren oordeelde de VWS-commissie Bezwaarschriften van de minister dat het verzet tegen de onduidelijkheid van het Vinkje als terecht moet worden gezien. Na 10 jaar Vinkje valt daarmee het doek voor het voedselkeuze-logo dat volgens deze consensus ondeugdelijk is geweest.

Het ministerie van VWS liet vanmorgen het volgende weten: Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) heeft besloten het ‘Vinkje‘ te vervangen door een voedingsapp. Zij laat daarom een app ontwikkelen die consumenten de juiste informatie biedt over de samenstelling en de voedingswaarde van producten. Het doel is objectieve en heldere informatie geven zodat mensen een bewuste keuze kunnen maken. Ook biedt de app veel meer mogelijkheden dan het Vinkje om informatie op maat te leveren. Wat voor de een gezond is, kan voor de ander immers ongezond zijn, bijvoorbeeld in het geval van een allergie. Dergelijke verschillen tussen mensen zijn niet te vatten in één standaard logo. Er wordt wel onderzocht welke toegevoegde waarde het gebruik van een logo kan hebben naast de app.

Overgangstermijn
Bedrijven die op dit moment het Vinkje op hun verpakkingen gebruiken krijgen vanaf vandaag een overgangstermijn van 12 maanden voor het uitfaseren van het gebruik van het Vinkje. Na deze overgangsperiode mag het Vinkje niet meer op verpakkingen staan die de consument worden aangeboden.

De minister zorgt voor een rare situatie. Ze zet in op productherformulering (zout, suiker en vet uit producten), maar schaft de organisatie af die daarvoor was opgericht, terwijl het Voedingscentrum die rol juist afwijst omdat het de samenleving meer vers en minder dikmakende producten uit de levensmiddelenindustrie wil laten eten

Verkeerslichten
De Consumentenbond reageert gemengd op het bericht. Directeur Bart Combée laat weten blij te zijn dat het definitief gelukt is de levensmiddelenindustrie van een ondeugdelijk Vinkje af te helpen. Met het Appje is de Bond minder blij. Combée zegt: "Voor de Consumentenbond is dit een verkeerd begin van een nieuwe kans om duidelijkheid te scheppen. Maak het consumenten nou niet direct alweer moeilijk door een app te maken waarin producten dan weer opgezocht moeten worden. Steek geld en energie liever in een systeem waarbij je op de voorkant van de verpakking van een product duidelijk zet of er veel of weinig zout, suiker of vet inzit, zoals een verkeerslichtensysteem dat ook in het Verenigd Koninkrijk werkt. De minister zegde op 31 maart jl. de Kamer juist toe om verschillende mogelijkheden door een onafhankelijke commissie op een rij te laten zetten en daarna een keuze te maken."

Rare situatie
In de aanloop naar de verkiezingen, lijkt de minister eigengereid en overhaast te regeren. Net voor het bakzeil uit dat ze met het door haar tot voor kort gesteunde Vinkje moest halen bij de Commissie Bezwaarschriften van haar eigen ministerie, komt ze met een Appje. Hoewel het bericht niet vermeldt wie de App moet gaan maken, vernam ik uit betrouwbare bron dat het Voedingscentrum de opdracht krijgt.

Het Voedingscentrum wil liever niet geassocieerd worden met producten die niet in de Schijf van Vijf staan omdat het Voedingscentrum Nederland gezonder wil laten eten. Daarmee zorgt de minister voor een rare situatie. Ze zet in op productherformulering (steeds meer zout, suiker en vet uit de receptuur van producten schrappen), maar schaft de organisatie af die was opgericht om dat voor elkaar te krijgen, terwijl het Voedingscentrum die rol juist afwijst omdat het de samenleving meer vers en minder dikmakende producten uit de levensmiddelenindustrie wil laten eten.

De facto is alle beleid nu een vorm van wat woorden in de lucht geworden

Weggegooid geld
Schippers biedt geen alternatief voor de zelfregulering van de industrie, terwijl dat haar beleidsspeerpunt is en de reden voor de oprichting van Vinkje 10 jaar geleden. Vinkje adviseerde de minister te komen met algemeen verbindende regelgeving. Nu ze Vinkje afschaft en het Voedingscentrum een Appje laat maken, is de facto al het beleid rond voeding en gezondheid een vorm van wat woorden in de lucht geworden. Daar komt bij dat zeer aannemelijk is dat de wearables-industrie - met als runner-up onder meer het Nederlandse bedrijf TomTom - binnen enkele jaren de marketing van gezonde voeding op basis van Apps geheel gaat overnemen. Het Appje van het Voedingscentrum is dan ook nu al te beoordelen als weggegooid staatsgeld.