Nederlanders eten te weinig groente en fruit, met name in de lagere inkomensgroepen. We behoren zelfs tot de hekkensluiters van Europa. De als 'fruittaks' beleefde nieuwe btw-behandeling van vers voedsel maakt het, denken critici, voor deze mensen nóg moeilijker genoeg natuurlijke vezels en micronutriënten binnen te krijgen.
Tijdens het Voedingsdebat afgelopen week in de Tweede Kamer zei minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit dat "een uitzondering voor gezond voedsel vanwege Europese regels onmogelijk is", schrijft het AD. Ook stelde Schouten dat het helemaal niet zeker is dat consumenten minder gezond eten kopen als de btw omhoog gaat. Daarvoor verwees de minister naar een onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving, dat uit zou wijzen dat "het 'niet heel effectief' is om gedrag van consumenten te sturen via de btw".
We hebben geen onderzoek gedaan naar het effect van een btw-verhoging op de groente- en fruitconsumptiePBL-Onderzoek ging over vlees
Klein probleempje: het onderzoek van het PBL gaat niet over groente en fruit, maar over vlees. In de krant zegt PBL-onderzoeker Henk Westhoek dat "de verhoging van het btw-tarief naar onze verwachting beperkt effect heeft op de vleesconsumptie. Voor vlees wordt de uitspraak van de minister dus onderbouwd door ons onderzoek, maar we hebben geen onderzoek gedaan naar het effect van een btw-verhoging op de groente- en fruitconsumptie."
Reden voor SP-Kamerlid Frank Futselaar om een onafhankelijk onderzoek te vragen naar de effecten van de btw-verhoging op groente en fruit. Volgens hem krijgen de Europese lidstaten de komende jaren meer speelruimte in het btw-stelsel en zou Nederland kunnen inspelen op die ontwikkeling. Of dat wil lukken is maar de vraag; in maart schreef staatssecretaris Menno Snel (Financiën) al aan de Tweede Kamer dat het vanuit fiscaal oogpunt niet mogelijk is een uitzondering te maken voor groente en fruit, omdat deze vaak als basisingrediënten dienen voor samengestelde producten.
'Goedkoper maken gezond eten werkt'
Ook hoogleraar Volksgezondheid Jaap Seidell komt aan het woord. Volgens hem zijn er 'talloze onderzoeken' waaruit blijkt dat de hoge prijs van groente en fruit voor mensen met een lager inkomen een belemmering vormt. "In eigen onderzoek hebben we de prijs van groente en fruit verlaagd, juist in supermarkten waar veel mensen met een laag inkomen komen. Daar zag je dat mensen per gezin tot wel een kilo meer groenten mee naar huis namen. Best veel", aldus Seidell. "Supermarkten snappen het al heel lang: lagere prijzen werken."
Voedselwaakhond foodwatch is bondig: "onverteerbaar", klinkt het in een tweet.
Dat het kabinet de zorgen van zoveel mensen over de btw verhoging voor groente en fruit afdoet met halve waarheden is onverteerbaar.
— foodwatch NL (@foodwatch_nl) April 20, 2018
Afschaffing btw op groente en fruit is nodig, mogelijk en heeft effect. https://t.co/L3dhsNch4G
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Wil het kabinet uberhaupt wel dat wij veel groente en fruit eten? Stel je voor dat men te gezond wordt. Dan hebben we minder medicijnen nodig, die straks ook onder het 9% tarief gaan vallen. Dus een win-win situatie voor de schatkist.
Kitty #1 Aan medicijnen en voorverpakt eten wordt veel meer verdiend en is 'dus' beter voor economie/werkgelegenheid is het verhaal, al dan niet aangedikt door lobbyisten en/of toekomstige werkgevers van politici. Zo werkt de wereld: eerst geld en macht, daarna pas secundaire zaken als gezondheid, welzijn, veiligheid, etc. Het welvarender gedeelte van de bevolking zal zo'n prijsstijging aan hun derrière oxideren, die merken een paar euro extra per week niet.
De verwijzing naar het vleesonderzoek van het PBL is komisch. Dat onderzoek was bedoeld om te laten dat een verhoging van de BTW (een vleestaks dus) met als doel de vleesconsumptie te beperken niet zinvol is in termen van CO2-uitstoot omdat in Nederland geproduceerd vlees vnl. in het buitenland wordt gegeten.
Het doel is hier echter niet beperking van de CO2-uitstoot door verlaging van de vleesconsumptie, maar verhoging van de groente-consumptie. Ik denk dat de landbouw-ambtenaren even abuis waren bij hun poging om een onwrikbaar kabinetsstandpunt toch tegen de kritiek in te legitimeren met 'onderzoek'.
Zeg gewoon dat het politiek niet uitkomt en dat je daarom een besluit neemt dat bij het publiek slecht valt. Dat is beter dan een minister beschadigen die van prima wil is om de juiste dingen te doen.
Het is meer de zaak of de 'gewone' consument wel gezond wil eten. Als ze dat gaan doen dan hoeven ze geen medicijnen meer te gebruiken, scheelt weer in hun portemonnee wb het eigen risico..........win-win situatie voor de mens.
Ik mis in deze discussie het Europese perspectief. Heeft iemand veschikking over een overzicht van BTW tarieven voor voeding in de verschillende lidstaten? Hier in Spanje is het 10%. Ik kan me goed voorstellen dat het meer gelijk trekken van de tarieven in de lidstaten ook een belangrijk doel kan zijn.