Om biologisch te kunnen werken, besloot een Franse boer een legertje katten in te zetten. Is er dan geen probleem met toxoplasmose?
Voormalig ICT'er Jean-Pierre Demailly gooide het roer om en ging biologisch groenten telen. Hij installeerde zich in de Somme, op vruchtbare gronden die vroeger ook voor het verbouwen van groenten gebruikt werden, aldus Le Figaro.
Destijds gebruikten tuinders modder uit de kanalen en slootjes in het waterrijke gebied om hun grond te bemesten. Ze hadden nog geen kunstmest en moesten wel zo aan hun mest komen. Inmiddels verbouwt Demailly 35 soorten biologische groenten die hij direct aan consumenten verkoopt.
De jarenlang verwaarloosde gronden blijken behalve een vruchtbare bodem ook een aantrekkelijke habitat te zijn van knaagdieren in alle soorten en maten. De dieren vallen met genoegen op de jonge aanplant van Demailly aan en veroorzaken aanzienlijke schade. "Ze vreten bijvoorbeeld driekwart van de koolrabi op", zegt Demailly. Omdat hij biologisch verbouwt, zijn chemische bestrijdingsmiddelen uit den boze. "Ik heb allerlei mechanische middelen geprobeerd, zoals vallen of vangkooien, maar zonder succes. De situatie werd bijna onhoudbaar." Tot een klant die bij het kattenopvangcentrum Saint-Quentin félins werkt van het probleem hoorde.
Een win-winsituatie was snel gevonden. Een vijftal halfverwilderde katten, die te schuw waren voor adoptie, vond onderdak bij Demailly en jaagt daar naar hartelust op de schadelijke knagers. Demailly heeft er nauwelijks omkijken naar; hij ziet ze overigens ook maar weinig op zijn 15.000 vierkante meter grote terrein dat te midden van 32 hectare aan bos en weiland ligt. De vraatschade lijkt te verminderen, zegt hij opgewekt. Ook heeft Demailly de eerste kadavers van ratten en muizen, maar ook die van een ekster en een eendje waargenomen.
En de toxoplasmose dan?
Er kleeft nog wel een nadeel aan. De kat is de eindgastheer van de parasiet Toxoplasma gondii en álle jonge katten, vertelt een dierenarts me, scheiden de parasieteneitjes uit. Dat betekent dat kattenuitwerpselen een bron zijn van toxoplasmose. Mensen kunnen besmet raken met de parasiet als zij daarmee in aanraking komen via de ontlasting van (jonge) katten, via grond die door kattenpoep is verontreinigd, als ze via ongewassen groente of fruit aarde binnenkrijgen waar (onzichtbaar) kattenpoep in zit of via rauw of onvoldoende gaar vlees. Van alle Nederlanders heeft ongeveer 40% antilichamen tegen toxoplasma in het bloed. Maar voor zwangere vrouwen kan een besmetting fout aflopen. Dat is de reden dat het RIVM een richtlijn heeft opgesteld. Daar staat onder meer het advies in om handschoenen te dragen bij tuinieren en werken met aarde en groente en fruit goed te wassen voor consumptie.
Ik belde Jean-Pierre Demailly of hij zich bewust was van de mogelijke gezondheidsrisico's van zijn muizenvangtroepen. Nee, zei hij verbouwereerd, hij wist natuurlijk van toxoplasmose en katten en het gevaar 'pour les mamans' (voor moeders). Maar over kattenpoep in zijn tuin had hij zich nog nooit druk gemaakt, laat staan over handschoenen aan tijdens het oogsten. Ik moest vooral niet vergeten: Demailly werkt nu eenmaal biologisch, "dus zitten er altijd wel beestjes in de sla of plekjes op de kolen. Gewoon goed wassen,en je hebt geen probleem", zegt hij. En dat moet hij toch al doen want als er te veel aarde aan zit, wil niemand zijn producten kopen "hoe biologisch ze ook zijn."
En toch blijf ik met een raar gevoel zitten: zou onze NVWA dit goed vinden?
Dit artikel afdrukken
Destijds gebruikten tuinders modder uit de kanalen en slootjes in het waterrijke gebied om hun grond te bemesten. Ze hadden nog geen kunstmest en moesten wel zo aan hun mest komen. Inmiddels verbouwt Demailly 35 soorten biologische groenten die hij direct aan consumenten verkoopt.
De jarenlang verwaarloosde gronden blijken behalve een vruchtbare bodem ook een aantrekkelijke habitat te zijn van knaagdieren in alle soorten en maten. De dieren vallen met genoegen op de jonge aanplant van Demailly aan en veroorzaken aanzienlijke schade. "Ze vreten bijvoorbeeld driekwart van de koolrabi op", zegt Demailly. Omdat hij biologisch verbouwt, zijn chemische bestrijdingsmiddelen uit den boze. "Ik heb allerlei mechanische middelen geprobeerd, zoals vallen of vangkooien, maar zonder succes. De situatie werd bijna onhoudbaar." Tot een klant die bij het kattenopvangcentrum Saint-Quentin félins werkt van het probleem hoorde.
Een win-winsituatie was snel gevonden. Een vijftal halfverwilderde katten, die te schuw waren voor adoptie, vond onderdak bij Demailly en jaagt daar naar hartelust op de schadelijke knagers. Demailly heeft er nauwelijks omkijken naar; hij ziet ze overigens ook maar weinig op zijn 15.000 vierkante meter grote terrein dat te midden van 32 hectare aan bos en weiland ligt. De vraatschade lijkt te verminderen, zegt hij opgewekt. Ook heeft Demailly de eerste kadavers van ratten en muizen, maar ook die van een ekster en een eendje waargenomen.
En de toxoplasmose dan?
Er kleeft nog wel een nadeel aan. De kat is de eindgastheer van de parasiet Toxoplasma gondii en álle jonge katten, vertelt een dierenarts me, scheiden de parasieteneitjes uit. Dat betekent dat kattenuitwerpselen een bron zijn van toxoplasmose. Mensen kunnen besmet raken met de parasiet als zij daarmee in aanraking komen via de ontlasting van (jonge) katten, via grond die door kattenpoep is verontreinigd, als ze via ongewassen groente of fruit aarde binnenkrijgen waar (onzichtbaar) kattenpoep in zit of via rauw of onvoldoende gaar vlees. Van alle Nederlanders heeft ongeveer 40% antilichamen tegen toxoplasma in het bloed. Maar voor zwangere vrouwen kan een besmetting fout aflopen. Dat is de reden dat het RIVM een richtlijn heeft opgesteld. Daar staat onder meer het advies in om handschoenen te dragen bij tuinieren en werken met aarde en groente en fruit goed te wassen voor consumptie.
Ik belde Jean-Pierre Demailly of hij zich bewust was van de mogelijke gezondheidsrisico's van zijn muizenvangtroepen. Nee, zei hij verbouwereerd, hij wist natuurlijk van toxoplasmose en katten en het gevaar 'pour les mamans' (voor moeders). Maar over kattenpoep in zijn tuin had hij zich nog nooit druk gemaakt, laat staan over handschoenen aan tijdens het oogsten. Ik moest vooral niet vergeten: Demailly werkt nu eenmaal biologisch, "dus zitten er altijd wel beestjes in de sla of plekjes op de kolen. Gewoon goed wassen,en je hebt geen probleem", zegt hij. En dat moet hij toch al doen want als er te veel aarde aan zit, wil niemand zijn producten kopen "hoe biologisch ze ook zijn."
En toch blijf ik met een raar gevoel zitten: zou onze NVWA dit goed vinden?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Heel goed gezien, de link met het risico op toxoplasmose. Katten spelen hier inderdaad de hoofdrol. De NVWA? Ik kan me niet voorstellen, dat die er naar kijkt? In Nederland worden jaarlijks (!) ca 400 kinderen besmet met de parasiet toxoplasma gondii. Met hele nare gevolgen. Door gerichte maatregelen zou je dat aantal kunnen verminderen. Verplicht inenten van katten bijvoorbeeld. Marianne Thieme?
Onze huiskatten leggen blijkbaar een druk op de omgeving, die je terug vindt in voedsel. Toxoplasma in varkensvlees bijvoorbeeld, dat was zo goed als verdwenen in Nederland. Totdat de scharrelvarkens hun intrede deden. En inderdaad, je vindt toxoplasma ook in groente en fruit.
Goed gezien, maar die paar katten zullen echt niet al zijn producten onderschijten.
Vroeger liepen er op elke boerderij wel katten rond. En wat minder gif kan ook geen kwaad.
Verreweg de meeste toxoplasmosegevallen komen toch echt van de miljoenen huiskatten die wij houden. Niet voor niets wordt zwangere vrouwen afgeraden de kattenbak te verschonen.
Zoals "een-beetje-gif-vaak-niet-erg"-mevrouw Murk - kennelijk in te huren om bij elke omzetbedreiging de risico's te bagatelliseren, na de pangasius en de bijensterfte
dus ook al bij de aflatoxinemelk - ook zegt: risico = hazard X blootstelling (grappig om het commentaar van Tennekes te lezen overigens: hij zag het met de bijensterfte toch ook wat beter).
Goed wassen van groenten is sowieso altijd al aan te raden.
In mijn moestuintje loopt sinds kort iedere dag de kat van de buren. Daar ben ik erg blij mee, ook al weet ie niet wat het verschil is tussen een kattenbak en een tuin. Voor het eerst heb ik hele bietjes en pastinaken die ik veel langer kan laten staan. Ook de bloembollen in de siertuin kunnen weer adem halen. Ik hoop alleen niet dat mijn bloembollen de resistente Aspergillusschimmel heeft, waar Dick Belderbos voor waarschuwt maar de bloembollenwinkel nog nooit van heeft gehoord.
En al die knaagdieren poepen niet? Die hebben geen parasieten in hun poep? Geen onprettige microben in hun speeksel?
Is Toxoplasma gondii nou een uitzonderlijk kwalijk micro-organisme die zijn weerga niet kent? Of is het er één die we toevallig wel kennen, terwijl er ontelbaar veel anderen zijn waarvan we het bestaan, of de ziekteverwekkendheid helemaal niet kennen?
Die knaagdieren zijn zelfs "home base" voor het overbrengen van onder meer de
pest:// nu weer op Madagaskar. In Nederland nog regelmatig de ziekte van Weil door rattenurine.
Maar laten we ervan uitgaan dat niet-biologische boeren ook aan (chemische) plaagdierbestrijding doen. Laat het RIVM-rijtje zoönosen - in het varkens- (en koeien-)rijtje ontbreekt merkwaardigerwijs Hepatitis E: de actualiteit van de RIVM-site laat wel eens wat te wensen over - uw vrolijke avondje niet verpesten, je zou ook bijna geen huisdier meer durven houden... ;-)