Lees ook
De Vlaamse PS en Vooruit lanceerden woensdag in de Kamercommissie Economie een voorstel om voedselprijzen aan banden te leggen, maar dat kreeg geen meerderheid. Diezelfde dag nog liet minister Dermagne, na een overleg met de federatie van de voedingsindustrie (Fevia), weten dat hij verwacht dat de voedingsindustrie tegen half juli zelf met een oplossing voor de hoge voedselprijzen komt. Gebeurt dat niet, dan is de minister van plan om de voedingsbedrijven die niet willen meewerken, met naam en toenaam te noemen.

Dat lokte meteen heel wat reacties uit. Fevia en Unizo reageerden verontwaardigd en ook professor Gellynck wees er al op dat er in de voedingsketen geen sprake is van ‘graaiflatie’, maar dat de marges er juist bijzonder beperkt zijn. Volgens hem zijn de hoge voedselprijzen een gevolg van een krimpend aanbod. Door geopolitieke, maar ook allerlei milieumaatregelen is de landbouwproductie gedaald en zal die in de toekomst nog verder dalen.

'Vooropgestelde oplossing is erger dan de kwaal'
In een persbericht reageert nu ook Boerenbond. Volgens de landbouworganisatie is de voorgestelde oplossing erger dan de kwaal. “De marges doorheen de landbouw- en voedingsketen staan sterk onder druk”, zegt voorzitter Lode Ceyssens. “Een studie van het prijzenobservatorium toonde al aan dat de gestegen kosten voor grondstoffen maar met vertraging en onvolledig doorgerekend kunnen worden door voedingsindustrie en warenhuizen tot bij de consument. Aanvullend toonden we met eigen cijfers aan dat ondanks soms sterk gestegen prijzen voor landbouwproducten ook de boer en tuinder er niet in slaagt zijn hogere productiekosten door te rekenen. Bij de boer valt dus niets te rapen aan overwinsten, integendeel.”

De prijzen van bepaalde grondstoffen koelen wel af op de wereldmarkt en in de groothandel, maar toch is Boerenbond ervan overtuigd dat vooral kleinere spelers de hoge prijzen nog lang zullen meeslepen in naar boven aangepaste contracten. “Daarnaast moet in de landbouwsector rekening gehouden worden met de lange productiecyclus. Dure grondstoffenprijzen doorheen de cyclus moeten zich terugvertalen in hogere prijzen op het einde van de cyclus anders komt de boer in de problemen”, klinkt het.

De landbouworganisatie wijst erop dat iemand de rekening zal betalen als er een verplichting komt om prijzen te verlagen. “En dat zijn vaak de kleine spelers. Grote spelers gebruiken hun marktmacht om de kosten door te duwen. Kleinere spelers in de keten zijn dus maar al te vaak het kind van de rekening en in de agrovoedingsketen is dat de boer”, stelt Ceyssens.

Volgens Boerenbond is voeding te lang goedkoop geweest. “Met de uitgesproken Europese ambities rond verduurzaming van het landbouw- en voedselsysteem zal nog een flinke tand bijgestoken moeten worden om de transitie te financieren én de impact door terugvallende productie op te vangen. Zonder een redelijke prijs aan de boer zullen we onvermijdelijk inboeten op de uitdaging om op een duurzamere manier onze eigen voedselproductie willen garanderen”, duidt Ceyssens.

Hij stelt vast dat het besef dat de markt gecorrigeerd moet worden om faire prijzen voor consument én landbouwer te hebben, alsmaar meer doordringt in het politieke en in het maatschappelijke debat. “Dat is meer dan hoog tijd, want actie is nodig. Maar sociaal voedselbeleid voer je gericht en niet met algemeen lagere prijzen die uiteindelijk op kap van de boer komen”, besluit de Boerenbondvoorzitter.

Ook teleurstelling bij boeren
Ook op Twitter zijn er heel wat boze reacties van boeren te horen op het voorstel van Dermagne. “Ik ben diep teleurgesteld in de rode partijen die de broodwinning van de voedingssector willen droogleggen. Voedsel moet en zal duurder worden in deze veranderende wereld. No ecology without economy”, zegt varkenshouder Bertjan Olivier. “Landbouw- en voedselbeleid kan niet langer in de bres springen voor een falend sociaal beleid”, zegt hij in een andere tweet.

Tine Hermans, de initiatiefneemster van BoerBurgerBelangen, laat weten dat de winkelkar alleen maar duurder zal worden als de Vlaamse overheid het aanbod doelbewust en georganiseerd zal laten inkrimpen.

Philip Fleurbaey, melkveehouder uit Ieper, noemt het voorstel “electorale praatjes van sociaal geëngageerden die de trappers kwijt zijn”. Een ludieke reactie komt er van Maarten Van Schoonbeek, rundveehouder uit Vlaams-Brabant: “Ik eis een prijscorrectie op gewasbescherming, wisselstukken, brandstof, machines, meststoffen en voeder. En ik eis ook vakantie.”



Dit artikel maakt deel uit van de contentsamenwerking tussen VILT en Foodlog.

Waarom zijn de prijzen zo hoog en wat is de oplossing?
Recent legden we uit wat de meest waarschijnlijke hoofdoorzaak is van hoge prijzen en 'graaiflatie': te lage rente en overheden die geld blijven drukken terwijl de inflatie erg hoog is.

ABN Amro deed onderzoek en constateerde dat consumenten minder kopen, minder weggooien en gaan voor minder dure producten en minder vlees. Je mag concluderen dat ze de situatie als moeilijk ervaren en daarom hun gedrag aanpassen.

In Frankrijk pakt de regering de levensmiddelenindustrie aan om de prijzen in de supermarkten omlaag te krijgen. Omdat de supermarktsector in België in lastig vaarwater zit, lijkt ook Vlaanderen voor een soortgelijke aanpak te kiezen. Maar de regering zwabbert nog. Vandaar de reactie van de Vlaamse boeren. Geplaagd door de stikstofcrisis en het kostprijsverhogende effect daarvan op de gehele keten, hebben Nederlandse boerenkoepels (LTO en NAJK), de FNLI (de evenknie van de Vlaamse Fevia) en het CBL (de koepel van supermarktorganisaties) gekozen voor een ketenaanpak buiten regeringsdruk om. Het plan om beter samen te werken in plaats van naar de ander te wijzen, werd recent aan de Nederlandse politiek gepresenteerd.

Dit artikel afdrukken