Gillende sirenes, een noodlottig ongeval. Spoed intubatie, intensieve zorg, beademing via ECMO. Een ingewikkelde oncologische tumor in de buik wordt tijdens de operatie middels een ingenieuze Tom Tom procedure vrijwel zonder snijden verwijderd. Binnen 10 werkdagen is vrijwel het hele genoom van de tumor bekend. De technische mogelijkheden lijken onbeperkt.

Tegelijkertijd is er een immens aanbod van nieuwe zieken. Het lijkt wel een gletscher, waar de aanwas van nieuw ijs nooit meer ophoudt. De onderkant ontdooit en glijdt weg. Vervang zieken stapelen zich aan de bovenkant op. En de vraag is wie zich daar eigenlijk aan stoort. Big business. Big Farma, Big Health en het Corporate Consumption Complex in ieder geval niet.

Als een patiënt met longkanker de tabaksindustrie durft aan te klagen wordt haar door mede verslaafden verweten dat zij dat niet mag doen, omdat zij het zich zelf heeft aangedaan, die verslaving. Het concept verslaving reserveren zij liever voor cocaïne en heroïne. Omdat nicotine op elke straathoek voor een paar euro te koop is, gemarket door een miljarden lobby wordt voor het gemak van de ernstige verslaving een "gewoonte" gemaakt, of een "lifestyle" issue
Die nieuwe zieken in Nederland worden voor meer dan 50% veroorzaakt door gedrag en hadden zo bezien voorkomen kunnen worden. Maar wie zou dat dan moeten, kunnen of willen doen? Het kind opgevoed in welvaart is overvoerd geraakt en al veel te dik als hij 16 is. Hij wordt gepest op school en hij begint met roken om er bij te horen. Als dat niet lukt drinkt hij zich in een coma als hij 17 is en beland op de Intensive Care waar de knapste dokters hem weer oplappen. Als hij 40 jaar is weegt hij 100 kilo, heeft hij een metabool syndroom met een Obstructief Slaap Apnoe syndroom, een hoge bloeddruk en suikerziekte. Hij gaat naar diëtisten en longartsen en als hij 50 jaar is, is hij nog zwaarder en heeft hij bovendien longkanker. Zijn vrouw die ook rookt heeft COPD en kan de trap nog nauwelijks op. Kinderen hebben zij niet kunnen krijgen, IVF pogingen zijn mislukt. Beiden roken ze een pakje per dag voor een slordige €4000 per jaar. De schuldhulpsanering is onderweg.

Zieken
Zal je dit echtpaar horen klagen? Zal je hen in opstand zien komen tegen de oorzaak dat zij al zo jong te dik en te verslaafd waren? Nee, je hoort hen niet klagen, noch de andere miljoen diabeten, 11.000 longkanker of 500.000 COPD patiënten. Noch de patiënten met hun levercirrhose en hun beroertes. Ze hebben het toch zelf gedaan, niemand heeft hen gedwongen. Elk pondje door het mondje, je duwde zelf toch die sigaret in je mond. Hoor je hun nabestaanden iemand aanklagen? Nee, ook hen hoor je niet, ook zij zijn ervan overtuigd dat het de schuld is van hun partner, vader of moeder. Kortom het legioen aan zieken dat door eigen "schuld" vroegtijdig ziek is of overlijdt hoor je niet. Als een patiënt met longkanker de tabaksindustrie durft aan te klagen wordt haar door mede verslaafden verweten dat zij dat niet mag doen, omdat zij het zich zelf heeft aangedaan, die verslaving. Het concept verslaving reserveren zij liever voor cocaïne en heroïne. Omdat nicotine op elke straathoek voor een paar euro te koop is, gemarket door een miljarden lobby wordt voor het gemak van de ernstige verslaving een "gewoonte" gemaakt, of een "lifestyle" issue.

Gezond?
Ondertussen krijgt het woord "gezondheid" een nieuwe definitie: als je je maar goed voelt met je beperkingen dan ben je ook gezond. Maar is dat wel zo? Is het niet zo dat het accepteren van een BMI van 35 als je 30 jaar bent, gezondheid op termijn in de weg staat? Het accepteren van een situatie kan zeer belemmerend werken als er wel degelijk nog heel veel te verbeteren is. Hoop dat het vanzelf normaal wordt verlengt het lijden. Een Podcast "I am fat" (This American Life) laat een journaliste aan het woord die over het leven vertelt toen zij "morbid obese" was en hoe haar leven er na het verliezen van 60 kilo er uitziet. Zij realiseert zich dan pas hoe de maatschappij haar beschimpte en belachelijk maakte toen zij nog zwom in een zee van vet. En hoe anders mensen haar nu met haar strakke nieuwe lichaam benaderen.
Iemand die begint met massief eten, roken en drinken wil gewoon eten, roken en drinken. Voor weinig. Hij wil echt geen suikerziekte, long of blaaskanker, bloedingen uit spataderen bij zijn levercirrhose, of een Korsakoff
De mensen die ik sprak voor een bariatrische operatie (maagverkleining voor ernstige obesitas) en een half jaar later bevestigen dit verhaal. In een fatpack speelde ik ooit een rol als patiënt die door de arts wordt gezegd dat hij moet afvallen. Hoe je zit, hoe je je beweegt, je kan je benen niet eens over elkaar heen slaan. Het verdriet tijdens het motiverend gesprek was voelbaar. Mensen die COPD hebben zijn kortademig. Een patiënte met eindstadium COPD kan zichzelf niet meer wassen. In haar huis staat op elke 2 meter een krukje om bij te komen. Vraag je haar of het het waard was: de benauwdheid in ruil voor al die sigaretten: dan is het antwoord nee. Als je iemand vraagt als hij opnieuw zou kunnen beginnen of hij dan weer zou gaan roken dan is het antwoord in 90% van de gevallen nee. Als je vraagt of een (groot) ouder wil dat zijn (klein) kinderen gaan roken of dat zij zo’n dik kind willen is het antwoord altijd ontkennend. De emotie spijt hoor je zo vaak bij zoveel patiënten. "Had ik maar"…..

Iemand die begint met massief eten, roken en drinken wil gewoon eten, roken en drinken. Voor weinig. Hij wil echt geen suikerziekte, long of blaaskanker, bloedingen uit spataderen bij zijn levercirrhose, of een Korsakoff.

Ouders
Hoor je de ouders uit deze categorie klagen? Ook niet, ook zij vinden zichzelf verantwoordelijk voor hun opvoeding. Af en toe hoor je wat uit die hoek over coma zuipen: dat komt akelig dichtbij, daar heb je als ouder in het heden last van. Maar van al die lange termijn ziekten dat is nog zo ver weg. We leven nu. Veel verslavingen of middelen misbruik hangen samen met een ellendige gezinssituatie in het verleden. Mishandeling, seksueel misbruik, vechtscheidingen kan een jong kind veranderen. Een lage CITO score, weinig zelfvertrouwen, rokende vrienden, peer group pressure, beschikbaarheid en prijs bepalen vervolgens hoe het kind met de mis- en ver- leidingen om zich heen om kan gaan.

Hoor je dokters klagen? Nee die hoor je niet. DBC’s en DOT’s zijn aan de orde van de dag. Er wordt geklaagd over werkdruk, diensten, het EPD , inspectie en alle kwaliteitscontroles. Maar juist niet of nauwelijks over die berg vermijdbare zieken die maar aangroeit
Dokters
Hoor je dokters klagen? Nee die hoor je niet. DBC’s en DOT’s zijn aan de orde van de dag. Er wordt geklaagd over werkdruk, diensten, het EPD , inspectie en alle kwaliteitscontroles. Maar juist niet of nauwelijks over die berg vermijdbare zieken die maar aangroeit. Op individueel niveau worden zij wél moedeloos van al die mensen die ondanks hun goedbedoelde adviezen maar doorroken, dooreten en drinken. Maar daar blijft het meestal bij.

Ziektekosten verzekeraars
Hoor je de ziektekostenverzekeraars klagen, nu de kosten de pan uit rijzen, dat er iets aan primaire preventie gedaan moet worden? Nee, daar zie je verzekeraars niet optreden. Zij zoeken het in de eigen bijdrage en in e-health, waar - voorzover bekend - juist deze patiënten categorie geen gebruik van lijkt te maken. Zijn robots en e-health wel de oplossing om deze aandoeningen te voorkomen?

Politiek en bedrijfsleven
De overheid vindt gedragsziekten eigen verantwoordelijkheid én probeert iets aan preventie te doen door bizarre samenwerkings verbanden aan te gaan met de verantwoordelijke industriën: met Coca Cola en Nestle in de JOGG: Jeugd op Gezond Gewicht. Met de tabaksindustrie en de alcoholindustrie controleert zij de leeftijds handhaving wat tot op heden aantoonbaar gefaald heeft. Kindermarketing door Big Food en Big Alcohol is schering en inslag. Daar valt nauwelijks tegen op te voeden. De Olympische spelen en roeiwedstrijden worden gedomineerd door reclames voor bier, het Holland Heineken House staat centraal.
De producenten hebben geen centje pijn. Zij hoeven niet bij te dragen aan de ziektekosten. De vervuiler draagt niets bij
Wat heeft alcohol met sport te maken? Coca-Cola sponsort sport toernooien voor middelbare scholieren. De gele bogen van McDonald's op elke kilometer doet zwaargewichten kwijlen naar een hamburger.

Democratie wordt lobbycratie
We leven in een democratie: het volk bepaalt. Feit is echter dat in de westerse kapitalistische wereld de lobby van o.a. het Corporate Consumption Complex bepaalt wat we eten tegen welke prijs, liefst zo laag mogelijk. De producenten hebben geen centje pijn. Zij hoeven niet bij te dragen aan de ziektekosten. De vervuiler draagt niets bij. De multinationals doen alles voor hun aandeelhouders, de CEO’s verdienen miljoenen, en al die ellende? Die zien zij niet en niemand legt hen een strobreed in de weg. Gesteund door de machtigste mannen in Nederland en VNO-NCW: knokkend voor zijn leden.

De hoogopgeleide politici kennen niet zoveel patiënten, het zijn geen dokters, ze komen niet uit de zorg. En als ze ooit de zorg van binnen hebben gezien bepaalt meestal de politieke baas hun huidige mening. En zij kénnen die dikke kinderen niet, en nee niemand rookt in hun omgeving, dus is er wel een probleem? Ondertussen laat het CBS de cijfers zien dat tussen 20 en 30 jaar 37% rookt. Effectieve maatregelen zoals prijs ophogen en verkooppunten beperken worden stelselmatig niet genomen.

De markt en haar vertegenwoordigers vindt dat iedereen recht heeft op een ongezond leven, de rokers, de drinkers en de fastfoodlovers. Dat is misbruik van de term vrijheid
Vrijheidsfilosofen
De mensen die het hardst schreeuwen zijn de zogenaamde "vrijheids" denkers, met uitspraken gejat van filosofen. De industrie, die het concept vrijheid kaapte in geldverslindende campagnes met haar immense lobby op elk niveau in onze maatschappij, kent en misbruikt deze filosofen ook. Het gaat hier echter om de vrijheid van de markt, niet om de vrijheid van het individu. Marktwerking is heilig, ook al maakt dat miljoenen mensen ziek. En is er van gelijkwaardigheid tussen de aanbieder en de gebruiker nog wat over als je eenmaal verslaafd bent? Als je een kind bent? De markt en haar vertegenwoordigers vindt dat iedereen recht heeft op een ongezond leven, de rokers, de drinkers en de fastfoodlovers. Dat is misbruik van de term vrijheid. Een meerderheid van de kiezers echter, blijkt uit cijfers over tabaks maatregelen van Maurice de Hond , zou wel degelijk effectieve maatregelen willen om kinderen te beschermen. Maar die meerderheid is stil, je hoort hen niet, bang als ze zijn te worden weggeblazen met onzin argumenten als zouden zij de Nanny state omarmen. De Nanny: iemand die voor kinderen zorgt. Zou dat niet juist een geuzennaam voor de overheid moeten zijn? Er wordt heel veel beter gezorgd voor ons bedrijfsleven dan voor onze kinderen. Ondertussen zijn de Bobo’s zelf vaak niet rokend, slank en sporadisch onder invloed van alcohol. Kijk, zeggen zij: ik kies ervoor om zo te leven, dan kunnen zij dat toch ook? Zij vergeten dat zij andere kansen hebben gekregen, door hun genen en door hun omgeving.

De spagaat
De zieken, hun omgeving, de nabestaanden en de stille meerderheid hoor je niet vanwege verschillende redenen variërend van schaamte, spijt en het ontbreken van het gevoel invloed uit te kunnen oefenen.
Voorkomen is beter dan genezen. Wie durft dit geluid te laten horen? Mensen uit de zorg die de desastreuze gevolgen van de welvaart dagelijks zien, kom uit de spreekkamer en doe iets
Er zijn echter sterke aanwijzingen dat de meerderheid wel degelijk wil dat de politiek nu eindelijk effectieve maatregelen neemt tegen comazuipen, longkanker en obesitas. Die wel degelijk wil dat er gezorgd wordt voor onze toekomst door een overheid die nu luistert naar Big Tobacco, Big Food en Big Alcohol. Zij wordt met oneigenlijke argumenten weggeblazen door een luidruchtige minderheid, verslaafd, afhankelijk en gevoed door de industrie.

Als wij niets doen, wie dan? Zorg aan zet
Voorkomen is beter dan genezen. Wie durft dit geluid te laten horen? Mensen uit de zorg die de desastreuze gevolgen van de welvaart dagelijks zien, kom uit de spreekkamer en doe iets….sluit je om te beginnen aan bij sickofsmoking.nl.
De beweging die de strafzaak tegen de tabaksindustrie: de grootste killer van alle drie, ondersteunt. Laten we de verantwoordelijkheid leggen bij de veroorzakers, zodat de zieken van hun schuldgevoel verlost worden en de stille meerderheid een stem krijgt. Om onze toekomst, onze kinderen te beschermen, in plaats ze te verwaarlozen onder het mom van individuele vrijheid.

Wanda de Kanter publiceerde bovenstaande tekst afgelopen weekend op haar blog wandadekanter.nl
Dit artikel afdrukken