WHO wil hoge accijnzen op alcoholische en suikerhoudende dranken

De WHO benadrukt dat jaarlijks 2,6 miljoen mensen voortijdig overlijden als gevolg van alcoholgebruik en meer dan 8 miljoen mensen door een ongezond dieet. De invoering van belastingen op alcohol en suikerhoudende dranken moet de consumptie laten dalen en fabrikanten stimuleren gezondere producten op de markt te brengen. Dit zou vervolgens ook nog eens leiden tot minder verkeersovertredingen, misdrijven, ziekenhuisopnames en gezondheidsproblemen. Allemaal winst dus.

In 2 jaar: 5 doden op 100.000 mensen minder
Een belastingverhoging op alcoholische dranken vermindert het aantal sterfgevallen door alcoholgerelateerde aandoeningen. Daar is voldoende bewijs voor, zegt de WHO. Zo bleek in Litouwen het aantal sterfgevallen te zijn gedaald van 23,4 per 100.000 mensen naar 18,1 per 100.000 mensen binnen twee jaar na het verhogen van de alcoholbelasting.

Hoewel ongeveer 148 landen belasting heffen op alcoholische dranken, blijkt dat in minstens 22 landen wijn hiervan is vrijgesteld, vooral in Europese landen, rapporteert de WHO. In Nederland is de overheid van plan om per 1 januari 2024 de belasting op alcohol te verhogen. Meint Waterlander, directeur van de Nederlandse Brouwers, heeft kritiek op deze ‘betuttelende’ plannen en heeft het kabinet een petitie aangeboden. Waterlander pleit ervoor om de focus te verleggen naar een kleine groep waarbij alcoholgebruik problematisch is, in plaats van alle drinkers te belasten.

Suikermax
Mensen dagelijks minder suiker uit voeding naar binnen laten krijgen, is een ander onderdeel van het advies van de WHO. Mocht eerder nog 10% van de totale inname van vrije suikers uit voeding komen, nu is het advies bijgesteld naar 5%.
Recent waarschuwde de gezondheidsorganisatie bovendien voor kunstmatige zoetstoffen, omdat ook die de kans op diabetes verhogen door veranderingen in het microbioom.

De WHO vindt op dit moment de gemiddelde belastingen op ongezonde producten wereldwijd simpelweg te laag

Van 6,6% naar minstens 20%
De WHO vindt op dit moment de gemiddelde belastingen op ongezonde producten wereldwijd simpelweg te laag. In de 108 van de 194 VN-lidstaten die een belasting op suikerhoudende dranken heffen, bedraagt die gemiddeld 6,6% van de prijs. Een suikertaks van minstens 20% is pas effectief om de consumptie en de gevolgen daarvan op de gezondheid te verminderen. Bovendien geldt in de helft van deze landen de belasting ook op water, wat door de VN juist wordt afgeraden.

Net als voor alcohol is de Nederlandse overheid van plan om per 1 januari volgend jaar de belasting op suikerhoudende dranken te verhogen. Daar zijn de sapmakers dan weer niet zo blij mee. Activist en hoogleraar Volksgezondheid Jaap Seidell twittert dat belasting op alcoholische en suikerhoudende dranken helpt en al helemaal met daarnaast een gelijktijdige btw-verlaging op groenten en fruit.

Handleiding voor overheden
De discussie over belastingen op alcohol en suikerhoudende dranken blijft een punt van debat tussen de gezondheidsautoriteiten en vertegenwoordigers van de drankenindustrie. De WHO blijft echter volhouden dat dergelijke maatregelen kunnen bijdragen aan de volksgezondheid wereldwijd. Het advies verplicht overheden niet; ze moeten zelf beslissen over ze er gehoor aan geven. Om de implementatie makkelijk te maken, publiceerde de WHO een technische handleiding.