De Duitse frisdrankenindustrie legde zich in 2018 vast op het verlagen van het suikergehalte in frisdranken, op vrijwillige basis. Begin dit jaar toonde een studie aan dat de gerealiseerde suikerreductie ver achterbleef bij de verwachte effecten. Daarop sloeg een Duits-Brits team aan het rekenen. Wat als Duitsland een suikertaks in zou voeren? Nou, dat levert het land een besparing van €16 miljard op aan vermeden economische schade en zorgkosten.
De vrijwillige maatregelen waar de frisdrankenproducenten zich in 2018 toe verplichtten, zouden tot een vermindering van het suikergehalte van 15% moeten leiden in de periode van 2015 tot 2025. Maar de daadwerkelijk bereikte daling in 2021 was slechts 2%, in plaats van de nodige 9% om op koers te blijven, constateerde begin dit jaar Michael Laxy, hoogleraar volksgezondheid en preventie aan de Technische Universiteit van München.

Reden voor diezelfde Michael Laxy om samen met Chris Kypridemos van de Universiteit van Liverpool een simulatie-experiment uit te voeren. "We waren geïnteresseerd in de gevolgen op zowel de korte als de lange termijn," zegt Laxy in MedicalXpress. "Daarom hebben we de effecten van de meest voorkomende internationale belastingstrategieën gesimuleerd voor de periode van 2023 tot 2043." Het onderzoek is gepubliceerd in PLOS Medicine.

In veel landen zijn de afgelopen jaren suikertaksen ingevoerd. De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert een suikertaks van minstens 20% op suikerhoudende dranken om de suikerconsumptie van de bevolking en de gevolgen daarvan voor de gezondheid te verminderen. Het maakt uit of de belasting gericht is op het verminderen van frisdrankconsumptie in het algemeen (met een vast tarief toeslag op alle frisdranken, zoals in Mexico) of op het stimuleren van fabrikanten de suiker uit hun frisdranken te halen door middel van herformulering (met een getrapte heffing op basis van suikergehalte, zoals in Groot-Brittannië).

Beide modellen leiden tot minder suikerconsumptie door consumenten. Bij een taks van 20% was dat een daling van 1 gram suiker per persoon per dag, een taks van 30% zou 2,3 gram per persoon per dag aan suiker schelen. Voor de groep mannen tussen 30 en 49 jaar was de afname het grootst, met maar liefst 6,1 gram minder suiker per dag. De benadering met getrapte heffingen heeft bovendien een gezonder drankenaanbod als bijkomend voordeel, aldus de Frankfurter Allgemeine.

Voor heel Duitsland zou het invoeren van een progressieve suikertaks - die fabrikanten aanzet tot herformulering dus - tot een daling van de suikerconsumptie door de Duitsers, verbetering van de volksgezondheid en een afname van ziektegevallen leiden. Denk daarbij aan minder gevallen van obesitas, hart- en vaatziekten, en type 2 diabetes. "Volgens onze modellen zou een suikertaks ertoe leiden dat tot 244.100 mensen type 2 diabetes later of helemaal niet zouden ontwikkelen in de komende 20 jaar," aldus hoofdauteur Karl Emmert-Fees in de Duitse krant.

Met als gevolg dat er minder behandelingen nodig zijn en de kosten als gevolg van ziektedagen en arbeidsongeschiktheid fors dalen. Bij een heffing van 30% kwam het team over de periode van 2023 tot 2043 uit op €16 miljard aan economische besparingen, inclusief ongeveer €4 miljard euro aan kosten voor gezondheidszorg. "Met een heffing van 20 procent zou het totaal nog steeds rond de 9,5 miljard euro liggen."

De resultaten zouden volgens de onderzoekers nóg positiever uitpakken als ook jongere leeftijdsgroepen worden meegenomen, aangezien de consumptie van frisdrank het hoogst is in de tienerjaren. Nu begon het onderzoek bij 30-plussers, omdat de meeste gemodelleerde ziekten in de tweede levenshelft voorkomen.
Uit Brits onderzoek bleek vorige week dat het aantal door tandbederf getrokken tanden en kiezen bij Britse jongeren binnen 2 jaar na invoering van de suikertaks met 12% daalde. Nóg een besparingspost.