3 min
Een aantal Nederlandse ambachtelijke sapmakers maakt zich zorgen over de suikertaks die per 1 januari volgend jaar ingaat op vrijwel alle alcoholvrije dranken, inclusief hun sappen. Straks zijn ze even fout als Cola en Red Bull. Ze schreven een aantal brieven aan staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS). Kies voor het Engelse model en sluit onze sappen uit vroegen ze. Van Ooijen reageerde verwarrend. Zijn suikertaks zou helemaal geen suikertaks zijn. Voer dan een eerlijke brede suikertaks in, stellen de sapmakers hem nu voor. De frisdrankindustrie vindt het een prima voorstel.
Die suikertaks, hoe zit dat? Om de obesitasepidemie, vooral aangewakkerd door gezoete dranken met een smaakje, een halt toe te roepen, introduceert de overheid een suikertaks. Per 1 januari volgend jaar verhoogt de overheid de verbruiksbelasting op alcoholvrije dranken, zoals limonade, vruchtensap en alcoholvrij bier.
De belasting gaat van 8 naar 26 cent per liter af fabrikant. Voor sap betekent dit een prijsverhoging van 8% op 200 ml in de horeca, 11% op 750 ml in speciaalzaken en 11% op 1 liter in de supermarkt als de verkoper alle kosten doorberekent naar de klant. Dat komt nog eens boven op de inflatie van bijna 15% dit jaar. En dan moet je nog weten dat de geplande verhoging erg fors is: twee keer zo hoog als in het Verenigd Koninkrijk, dat op het gebied van suikerbelasting als zeer voortvarend mag worden beschouwd.
De verbruiksbelasting op waters komt geheel te vervallen, “zodat mensen eerder kiezen voor gezondere dranken”, valt te lezen op de site van de Rijksoverheid. Maar dat argument werd pas gebruikt toen de waterbottelaars protesteerden. De sapmakers kregen van de staatssecretaris te horen dat het toch echt een verhoging van de verbruiksbelasting is. Dat is een beetje vreemd. Gaat het nu om extra geld binnenhalen of om gezonder drinken? Als het om het laatste gaat, waarom zijn dan zuiveldranken met een forse schep suiker uitgezonderd? Vermoedelijk omdat zuivel bij het opstellen van de gebruiksbelasting in 1992 nog als gezond gold.
Wat voor flessenwaters geldt, moet ook voor sap gelden, vinden de sapmakers. Ze uitten hun ongenoegen al eens eerder met de petitie geen suikertaks in de boomgaard. Sappen worden meegezogen in het ongezonde imago van frisdranken en energy drinks. Onterecht, want er is heel wat wetenschappelijk onderzoek dat overtuigend laat zien dat er geen relatie valt aan te tonen tussen het gebruik van vruchtensappen en gewichtstoename, daaraan gerelateerde welvaartsziekten en slechte mondgezondheid.
Bovendien kunnen sapmakers geen recepturen aanpassen en er minder suikers in doen, zoals frisdrankmakers dat wel kunnen. Dan mag het immers geen sap meer heten. Juist met herformuleren is de grootste winst te behalen laat de Britse praktijk zien.
Naast deze gezondheidsredenen, wijzen de sapmakers op hun toegevoegde waarde voor een mooi landschap, bloesem voor insecten en het niet verspillen van B-keuze fruit dat tevens bijdraagt aan het inkomen van de teler. Dat heb je niet met Cola of Red Bull.
Toch geen suikertaks
Staatssecretaris van Ooijen heeft geen boodschap aan al die argumenten. In twee verwarrende reacties (de sapmakers stuurden twee brieven, dus moest zijn ministerie twee keer terugschrijven), zeggen hij en zijn ambtenaren dat de hogere belasting op sappen door moet gaan omdat het domweg om een verbruiksbelasting gaat. Waarom zijn waters dan wel uitgesloten? “Om gezonde keuzes te stimuleren”, antwoordt de staatssecretaris dan weer. Het lijkt op het spelletje geen ja en nee, maar wel extra geld binnensprokkelen omdat de rente stijgt en de staatsuitgaven de ramen uit zijn gevlogen en nog steeds vliegen door dure dossiers als Covid, Groningen, stikstof en - door de oorlog in Oekraïne - defensie.
Waarom alleen een taks op dranken? Ook snoep, koek, taart en zuivel zijn een belangrijke bron van suiker, laat het RIVM zien. Effectiever is een brede belasting op toegevoegde suikers in alle drank- en etenswaren, lieten de sapmakers ons weten. Ook de frisdrankindustrie pleit voor een brede suikertaks over meerdere categorieën – logisch want waarom zouden zij alleen het haasje zijn en Marsen, gevulde koeken en Oreo’s niet?
Administratief is zo’n brede taks op toegevoegde suikers geen probleem omdat in ieder geval de hoeveelheid toegevoegde suikers direct is af te leiden uit de declaraties op de etiketten. Technisch gezien is het daarmee morgen te regelen. De preventieve gezondheidslobby zal Van Ooijen dankbaar zijn en het ministerie van Financiën zal er gepast bij glimlachen. Een brede suikertaks levert immers veel meer op dan de verbruiksbelasting op niet-alcoholische dranken alleen.
Dit artikel afdrukken
De belasting gaat van 8 naar 26 cent per liter af fabrikant. Voor sap betekent dit een prijsverhoging van 8% op 200 ml in de horeca, 11% op 750 ml in speciaalzaken en 11% op 1 liter in de supermarkt als de verkoper alle kosten doorberekent naar de klant. Dat komt nog eens boven op de inflatie van bijna 15% dit jaar. En dan moet je nog weten dat de geplande verhoging erg fors is: twee keer zo hoog als in het Verenigd Koninkrijk, dat op het gebied van suikerbelasting als zeer voortvarend mag worden beschouwd.
De verbruiksbelasting op waters komt geheel te vervallen, “zodat mensen eerder kiezen voor gezondere dranken”, valt te lezen op de site van de Rijksoverheid. Maar dat argument werd pas gebruikt toen de waterbottelaars protesteerden. De sapmakers kregen van de staatssecretaris te horen dat het toch echt een verhoging van de verbruiksbelasting is. Dat is een beetje vreemd. Gaat het nu om extra geld binnenhalen of om gezonder drinken? Als het om het laatste gaat, waarom zijn dan zuiveldranken met een forse schep suiker uitgezonderd? Vermoedelijk omdat zuivel bij het opstellen van de gebruiksbelasting in 1992 nog als gezond gold.
Gaat het nu om extra geld binnenhalen of om gezonder drinken?Je wordt er niet dik of ziek van
Wat voor flessenwaters geldt, moet ook voor sap gelden, vinden de sapmakers. Ze uitten hun ongenoegen al eens eerder met de petitie geen suikertaks in de boomgaard. Sappen worden meegezogen in het ongezonde imago van frisdranken en energy drinks. Onterecht, want er is heel wat wetenschappelijk onderzoek dat overtuigend laat zien dat er geen relatie valt aan te tonen tussen het gebruik van vruchtensappen en gewichtstoename, daaraan gerelateerde welvaartsziekten en slechte mondgezondheid.
Bovendien kunnen sapmakers geen recepturen aanpassen en er minder suikers in doen, zoals frisdrankmakers dat wel kunnen. Dan mag het immers geen sap meer heten. Juist met herformuleren is de grootste winst te behalen laat de Britse praktijk zien.
Naast deze gezondheidsredenen, wijzen de sapmakers op hun toegevoegde waarde voor een mooi landschap, bloesem voor insecten en het niet verspillen van B-keuze fruit dat tevens bijdraagt aan het inkomen van de teler. Dat heb je niet met Cola of Red Bull.
Toch geen suikertaks
Staatssecretaris van Ooijen heeft geen boodschap aan al die argumenten. In twee verwarrende reacties (de sapmakers stuurden twee brieven, dus moest zijn ministerie twee keer terugschrijven), zeggen hij en zijn ambtenaren dat de hogere belasting op sappen door moet gaan omdat het domweg om een verbruiksbelasting gaat. Waarom zijn waters dan wel uitgesloten? “Om gezonde keuzes te stimuleren”, antwoordt de staatssecretaris dan weer. Het lijkt op het spelletje geen ja en nee, maar wel extra geld binnensprokkelen omdat de rente stijgt en de staatsuitgaven de ramen uit zijn gevlogen en nog steeds vliegen door dure dossiers als Covid, Groningen, stikstof en - door de oorlog in Oekraïne - defensie.
Ook de frisdrankindustrie pleit voor een brede suikertaks over meerdere categorieën – logisch want waarom zouden zij alleen het haasje zijn en Marsen, gevulde koeken en Oreo’s niet?Tip voor de overheid: voer een brede suikertaks in
Waarom alleen een taks op dranken? Ook snoep, koek, taart en zuivel zijn een belangrijke bron van suiker, laat het RIVM zien. Effectiever is een brede belasting op toegevoegde suikers in alle drank- en etenswaren, lieten de sapmakers ons weten. Ook de frisdrankindustrie pleit voor een brede suikertaks over meerdere categorieën – logisch want waarom zouden zij alleen het haasje zijn en Marsen, gevulde koeken en Oreo’s niet?
Administratief is zo’n brede taks op toegevoegde suikers geen probleem omdat in ieder geval de hoeveelheid toegevoegde suikers direct is af te leiden uit de declaraties op de etiketten. Technisch gezien is het daarmee morgen te regelen. De preventieve gezondheidslobby zal Van Ooijen dankbaar zijn en het ministerie van Financiën zal er gepast bij glimlachen. Een brede suikertaks levert immers veel meer op dan de verbruiksbelasting op niet-alcoholische dranken alleen.
De betrokken Nederlandse ambachtelijke sapmakers, die ons het dossier gaven zijn: Appelaere, Appeven, Flevosap, Fruity Line, Schulp Vruchtensappen en Van Kempen Fruitsappen. De verstuurde brieven naar en ontvangen brieven van staatssecretaris Van Ooijen zijn in ons bezit.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
De volgende staatssecretaris bedankt de industrie voor hun opbouwende kritiek en voert een brede suikertax in.
Dick #5 , Betreft voorstel in laatste alinea waar het alleen om 'toegevoegde' suiker gaat. Noch op het etiket noch AH website wordt dit afzonderlijk vermeld. Alleen die 55g totale suikers waarvan een onbekend deel is toegevoegd, de rest is van de aardbeien en de vruchtensiroop.
#13 AUB niet zo complotdenken Ton. ‘This review represents authors’ personal opinions and does not reflect that of any organisation with which they are associated.’
#10 Ger, je hebt gelijk dat diabeten wel opletten. Maar het traject richting diabeet, is het traject waar beïnvloeden noodzakelijk is, zie de toename van deze welvaartsziekte, die hoe gek het ook klinkt juist bij de minst welvarenden het eerst toeslaat.
#11 Martijn Katan is onopgemerkt in enige mate bijgedraaid. Hij tikt nu al zelf af en toe een ei hoort erbij. Gekookt en zelfs gebakken.