Super El Niño kan de voedselprijzen verder opjagen

Voedselschaarste is het volgende zorgpunt op het lijstje van desastreuze gevolgen van El Niño. Het extreme weerpatroon bedreigt vooral in Zuidoost-Azië en Oceanië de oogsten en de voedselzekerheid. Zo staat in Indonesië de productie van rijst en palmolie op het spel door een verwacht zeer droog seizoen en houdt Australië rekening met verminderde graanopbrengsten. India heeft uit vrees voor een lagere suikerproductie besloten voorlopig niets van de nieuwe suikeroogst te exporteren. El Niño kan de hele voedselproductie bedreigen. De verstrekkende gevolgen van El Niño voor gezondheid, voedselzekerheid, watervoorziening en milieu wakkeren de vrees voor El Niño nog verder aan.

Die vrees is mede geworteld in de financiële gevolgen die El Niño met zich meebrengt. Het natuurverschijnsel blijkt de economische groei in getroffen gebieden minimaal 5 jaar te beperken. Zelfs 14 jaar na een El Niño-periode zijn die gevolgen nog merkbaar. Amerikaanse onderzoekers rekenden uit dat El Niño de wereldeconomie gemiddeld $4,9 biljoen (€3,8 biljoen) kost. “Onze welvaart wordt beïnvloed door onze wereldeconomie die onlosmakelijk is verbonden aan het klimaat,” zeggen de onderzoekers in Science.

Zo zullen we met de directe gevolgen van El Niño in de dagelijkse praktijk te maken krijgen door een verhoogde inflatiedruk, aangejaagd door hogere prijzen voor grondstoffen.

Regen en droogte draaien om
El Niño staat voor de opwarming van de oceaan. Dit natuurverschijnsel vindt elke twee tot zeven jaar plaats en houdt zo’n één tot twee jaar aan. Tropische luchtstromen langs de evenaar boven de Stille Oceaan trekken van oost naar west (van rechts naar links). Ze brengen het oceaanwater in beweging en zorgen uiteindelijk voor opwarming. Door de grote, grote, grote hoeveelheden water die ermee gemoeid zijn, heeft dit verschijnsel invloed op temperatuur, droogte en regen over de hele wereld. In een paar woorden samengevat leidt El Niño tot hevige regenval in de normaliter droge regio's van Zuid-Amerika en voor droogte aan de andere kant van de Stille Oceaan in het oosten van Azië en in Oceanië.

Tijdens El Niño warmt de hele aardbol op, terwijl het tijdens de jaren dat tegenhanger La Niña (die van west naar oost waait en dus van links naar rechts) heerst een stuk kouder wordt. Tijdens de vorige El Niño, in 2016, werden we meteen geconfronteerd met het heetste jaar sinds het begin van de metingen. De terugkeer van El Niño zou de mensheid voor het eerst kunnen laten zien wat een 1,5 graad warmere planeet betekent.

Super El Niño
El Niño doet officieel zijn intrede als de oceaan 0,5 graad opwarmt. Dit keer spreken experts zelfs van een Super El Niño, waarbij de oceaan 2 graden opwarmt. Super El Niño draagt daarmee extra bij aan de klimaatverandering en zal er naar verwachting toe leiden dat de wereld (tijdelijk) de 1,5 graad temperatuursstijging overschrijdt die is vastgelegd in het klimaatakkoord van Parijs.

El Niño intensiveert; droge periodes worden nog droger en natter nog natter. Dat maakt 2024 potentieel het warmste jaar aller tijden en een ongekende bedreiging voor de voedselzekerheid. Ook in Europa, waar de klimaateffecten minder extreem zijn dan op andere continenten.