Lang en gezond leven
Het mediterrane dieet, dat bestaat uit een voedingspatroon met veel groente- en fruit, noten, zaden, olijven, olijfolie, vis en een beetje rode wijn en vooral weinig bewerkte voedingsmiddelen, zoetigheid en rood vlees, heeft brede erkenning verworven om zijn gezondheidsvoordelen. Een mediterraan voedingspatroon lijkt de sleutel te zijn tot een lang en gezond leven. In 2010 heeft de UNESCO het mediterrane dieet zelfs erkend als immaterieel erfgoed van de mensheid.
De kilo’s vliegen er aan bij inwoners van bijvoorbeeld Egypte, Libanon, Marokko en TurkijeVeranderende consumptiepatronen
Het gaat helaas niet goed met het mediterrane dieet. Het Middellandse-zeegebied, de regio waar de gezonde manier van eten vandaan komt, ondergaat een zogeheten ‘nutrition transition’. Mensen ruilen hun traditionele, duurzame voedingspatroon met veel groente- en fruit in voor eten met meer vlees en zuivelproducten. Dat blijft niet zonder gevolgen. De kilo’s vliegen er aan bij inwoners van bijvoorbeeld Egypte, Libanon, Marokko en Turkije. Ook ziet de FAO de opkomst van chronische ziekten als een gevolg van de teloorgang van het heilzame dieet.
Uit het rapport blijkt de leefstijl rondom de Middellandse zee verandert door toerisme, reclame, stedelijke ontwikkeling en een verlies van traditionele kennis. Die factoren dragen bij aan een verschuiving in consumptiepatronen. Meer en meer producten van buiten de regio vinden hun weg naar naar lokale keukens. Van de lokale variëteiten die in het verleden geteeld werden, wordt vandaag de dag nog maar 10% verbouwd. Dat heeft niet alleen impact op de lokale voedselproductie, maar ook op het milieu, stelt de FAO. Biodiversiteit, voedselzekerheid en de beschikbaarheid van voldoende water staan door de verschuiving onder druk.
’Behoud mediterrane dieet’
"Het mediterrane dieet is voedzaam, geïntegreerd in lokale culturen, ecologisch duurzaam en ondersteunt de lokale economie“, zei Alexandre Meybeck (FAO) in Milaan. “Daarom moeten we het blijven promoten en ondersteunen.”
Dat kan door de samenwerking tussen beleidsmakers, onderzoekers en de voedingsmiddelenindustrie te intensiveren. Zo kan de transitie naar een gezond patroon in combinatie met een verantwoorde lokale productie en met behoud van lokale middelen en kennis vorm krijgen, suggereert het FAO white paper.
Fotocredits: ‘verdure grigliate’, Michele Simoncini
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Niet geheel toevallig dat Slow Food daar ontstond, en niet bijv. in Noord Europa. De mantra van de cucina povera: locaal , vers, onbewerkt, veel met bonen, paddestoelen, weinig zuivel en rood vlees (maar weer wel orgaanvlees) , veel groen (uit moestuin of gewoon langs de weg geplukt) ,glaasje wijn erbij (is er ook niet beetje een link met paleo hier?), verdrongen door het aanbod van supers en fastfood, wat erg toch weer! De voortschrijdende marginalisering aan het werk, niet te stuiten, en niet alleen van Griekenland dus. Florine zeg jij er eens wat van? Je recept van risotto met kikker past naadloos in dit draadje! Is die Nick niet schromelijk aan het overdrijven? Eikels en onkruid vreten??
Het gezonde MD is gedefinieerd als het Kretenzer - waar deze problemen niet speelden. De Oost-Mediterraan is i.h.a. gezonder dan de Westelijke. Maar het is moeilijk scheidslijnen trekken. Het (kunnen) handhaven van culinaire/ voedings tradities telt meestal. Na het Romeinse Rijk hebben veel Italianen er een zooitje van gemaakt - maar niet altijd uit vrije wil. Spanje is weer een ander verhaal, ondanks alle oorlog (Spanjaarden horen ook deels bij de top).
Je hebt het nu over uitbuiting/ machtspolitiek. Dat verhaal gaat eeuwig door - lokaal veranderend... en daar wordt geen enkele slaaf/ slachtoffer oud van (n<100).
Dat het Kretenzer dieet tot een gezonde oude leeftijd leidt wordt met je verhaal niet aangevochten.
Dat jou Italiaanse slaven dieet dat ook doet zie ik niet aangetoond.
Eén van de laatste mythes wordt doorprikt.
Het "mediterraan dieet" was nooit een traditie, het was afzichtelijke armoede. Waarom spreekt niemand van de slepende honger in Italië voor de oorlog, de pellagra door de eenzijdige maïspap met als enige smaakmaker een gezouten sardine, ze vraten het onkruid langs de straten, de slakken uit de wijngaard van de baron, de eikels en kastanjes uit de bossen.
Iedereen zat aan de alcohol en rookte zich een pleurus vanaf een jaar of acht. Er tjilpte op het Italiaanse platteland geen mus of hij eindigde in de kookpot. Ze aten de afval van de exportkazen, gemengd met grappa of gekookte wijn om de maden wat te bedwelmen. Industriële pasta kreeg een smaak van ansjovis (de Middellandse zee is al vijfhonderd jaar leeggevist). Tomaat was een groente die men nog niet aan de straatstenen kon verkopen. Waarom denk je dat ze massaal emigreerden naar Amerika, Frankrijk en de Waalse kolenmijnen? Omdat het eten thuis zo goed was?
Ja, ze kenden geen overgewicht
Het is niet alleen de 'verleiding' (en gemak) van de industriële maatschappij, en het daardoor verdwijnen van tradities.
Sociaal-economische deprivatie speelt ook een rol. Met toenemende armoede - en beschikbaarheid van betaalbare producten. Waar gaat het geld in Egypte heen? Naar de militaire machtshebbers. In Griekenland? Naar de banken... Hoeveel productie in de regio is verschraald door het wegvallen van Syrië en Irak als productiegebieden? Door het wegvallen van kleine boeren? Wat veroorzaken de voedselprijsmanipulaties? Als een brood 3 maal zo duur wordt... dan maar soja-olie ipv olijfolie...
En de traditionele amandelen? Bijna onbetaalbaar geworden voor de meeste gezinnen in het Midden-Oosten...