Belgen eten meer sushi en sashimi en daarmee neemt ook de populariteit van tonijn toe. Tonijn is een kostbare vis en dus ligt de verleiding om ermee te frauderen op de loer. In 2019 waren alle tonijnmonsters die het Belgische FAVV onder de loep nam nog in orde. Maar het FAVV was er toch niet gerust op. Als fraudeurs truukjes toepassen om tonijn zijn mooi rood te laten kleuren zodat de vis verser lijkt, dan kan dat behalve tot consumentenbedrog ook voedselvergiftiging leiden.

Om die reden voerde het FAVV een speciale controleactie uit, 'Tonijn 2020', om de verschillende fraudetechnieken in kaart te brengen die worden gebruikt om tonijn te bewerken. In totaal nam het FAVV tussen september 2020 en december 2020 bij zowel detailhandels als groothandels 45 monsters. In 92% van de gevallen ging het om vis die geïmporteerd was uit Azië. Alle 'foute' tonijn is vernietigd of teruggestuurd naar het land van herkomst. Ook is van alle bevindingen melding gedaan bij het netwerk voor fraudebestrijding van de Europese Commissie (AAC- Food Fraud Network), aldus VMT.

Op de monsters werden 92 analyses uitgevoerd. "De actie bracht twee verschillende illegale praktijken aan het licht en zorgde voor de inbeslagname van 79,2 ton tonijn. 92% van de niet-conforme producten werden geïmporteerd vanuit Azië”, aldus het FAVV.

De meest gebruikelijke manier om tonijn er verser uit te laten zien dan hij is, bestaat uit het 'bijkleuren' met histamine (omstreden maar niet verboden) of wateroplosbare kleurstoffen. Dat laatste is binnen de Europese Unie verboden. Alle monsters die op deze twee technieken getest werden, bleken aan de normen te voldoen.

'Tasteless smoke'
Een andere methode is het behandelen van de tonijn met koolstofmonoxide. Hoewel het roken van vis, waarbij de vis anders gaat smaken en de textuur verandert, is toegestaan, is de zogeheten tasteless smoke-techniek (roken zonder smaak en geur) in Europa verboden. De behandeling met koolstofmonoxide geeft tonijn een helderrode kleur die lange tijd aanwezig blijft. Van de 6 door het FAVV op koolstofmonoxide geteste monsters voldeed er maar één aan de normen. 35,1 ton tonijn werd om die reden in beslag genomen.

De laatste manier om met tonijn te frauderen is het injecteren van nitraten, nitrieten of ascorbinezuur. Dat is verboden omdat de vis daardoor zijn rode kleur behoudt die het natuurlijk bederf kan maskeren. Van de 25 monsters die op nitraten/nitrieten werden geanalyseerd, bleken er 12 niet-conform. Van de 29 monsters die op ascorbinezuur werden getest, overschreden er 16 de limiet van maximaal 300 mg/kg vis.

Kleur maskeert de geur van bederf niet
Voor het FAVV is Tonijn 2020 een mooie gelegenheid om de aandacht te vestigen op de vele controles die de voedselautoriteit dagelijks uitvoert. Maar meer nog illustreert het de noodzaak consumenten erop te wijzen waakzaam te zijn. "Verse tonijn kost normaal gezien tussen de 40 à 50 euro per kg. Kun je er kopen voor 25 euro, dan moet er toch een belletje afgaan dat er mogelijk iets aan de hand is," zegt Hélène Bonte in Het Nieuwsblad. En vergeet niet aan de tonijn te ruiken, al is die nog zo mooi frisrood, bedorven vis ruik je.
Dit artikel afdrukken