2 min
Dat zegt landschapsarchitect Frank Stroeken van AtelierOverijssel. Hij pleit voor een gemeenschappelijke herbezinning op ons landschap dat we zowel mooi als praktisch moeten inrichten om ons te voeden en van energie te voorzien.
De transitie naar duurzame energie vormt een grote ruimtelijke opgave. Om fossiele brandstoffen te vervangen maken we nu veel gebruik van windenergie en zonne-energie. Dit is dunne energie. Er is veel oppervlakte nodig om deze energie te vangen. Als de opstellingen eenmaal staan kunnen we vervolgens goed oogsten van deze energie. Maar waar zoeken we die oppervlakten? Deze vraag houdt heel Nederland bezig.
Concurreren met landbouwgrond
Een veel gehoorde klacht is dat energieruimte niet mag concurreren met landbouwgrond, want die is nodig voor voedselproductie. Ik vraag me steeds vaker af: waarom niet? In Nederland produceren we veel voedsel en bloemen voor de export. Sommigen zijn daar heel trots op. En juist dat maakt die klacht ongeloofwaardig.
Ik denk dat er voor Nederland een duurzaam huishouden mogelijk is met voedsel van eigen landbouwgrond en voor energie op voormalige landbouwgrond.
(Sier)tuin van ons huishouden
Als we dit doen hebben we trouwens nog grond over. En die grond benoemen we wat mij betreft tot de (sier)tuin van ons huishouden. In deze tuin, die bestaat uit gronden die we niet nodig hebben voor ons eigen voedsel en onze energie, kunnen we kiezen. Ik zie op deze gronden liever voedselproductie dan energieproductie met bestemming buitenland. Dat voedsellandschap komt namelijk voort uit een lange agrarische en culturele traditie en dat past beter bij ons dan een uitgestrekt land van energie.
Natuurlijk, er valt best wat af te dingen op duurzame energie in het landschap, want die grote oppervlakten zijn zichtbaar. En, hoe zit het met natuurwaarden? Er is al zoveel druk op de grond. Plaats eerst turbines en panelen op daken en restgronden. Windmolens beter dan zonnepanelen? Misschien wel. En gebruik ook de zee efficiënt. Natuurlijk! Daar ben ik ook voor. Maar daarmee komen we er niet.
Delen
We moeten heel goed zorgen voor ons landschap. Ons landschap is waar ons huishouden leeft, ons landschap is waar wij leven. Laten we ervoor zorgen dat we er trots op zijn, en dat bezoekers het aantrekkelijk vinden. Laten we het delen met planten en dieren, in een zo groot mogelijke diversiteit. En laten we alles wat dit landschap oplevert delen met elkaar. De inrichting van ons huishouden moeten we dus zorgvuldig vormgeven. Soms kan alles wat we willen slim binnen een gebied worden gecombineerd.
Zo eindigt dit verhaal als een idylle. Maar het begint met een basisles economie en ecologie. Richt je huishouden duurzaam in!
Deze tekst verscheen op 8 maart op AtelierOverijssel. AtelierOverijssel is een onafhankelijke organisatie die werkt aan de ruimtelijke kwaliteit van Overijssel.
Dit artikel afdrukken
Concurreren met landbouwgrond
Een veel gehoorde klacht is dat energieruimte niet mag concurreren met landbouwgrond, want die is nodig voor voedselproductie. Ik vraag me steeds vaker af: waarom niet? In Nederland produceren we veel voedsel en bloemen voor de export. Sommigen zijn daar heel trots op. En juist dat maakt die klacht ongeloofwaardig.
Ik denk dat er voor Nederland een duurzaam huishouden mogelijk is met voedsel van eigen landbouwgrond en voor energie op voormalige landbouwgrondOns land is een huishouden dat voedsel en energie nodig heeft. We kunnen niet zonder en hiervoor is ruimte nodig. In ons huishouden is het fijn dat we veel landbouwgrond hebben. Zo is voedsel voor onszelf verzekerd. Wat we overhouden nadat Nederland gegeten heeft, verkopen we aan het buitenland. Die grond voor exportproducten is zodanig groot dat er voldoende ruimte is voor energieopwekking. Immers nu importeren we veel energie. En transport kost ook energie.
Ik denk dat er voor Nederland een duurzaam huishouden mogelijk is met voedsel van eigen landbouwgrond en voor energie op voormalige landbouwgrond.
(Sier)tuin van ons huishouden
Als we dit doen hebben we trouwens nog grond over. En die grond benoemen we wat mij betreft tot de (sier)tuin van ons huishouden. In deze tuin, die bestaat uit gronden die we niet nodig hebben voor ons eigen voedsel en onze energie, kunnen we kiezen. Ik zie op deze gronden liever voedselproductie dan energieproductie met bestemming buitenland. Dat voedsellandschap komt namelijk voort uit een lange agrarische en culturele traditie en dat past beter bij ons dan een uitgestrekt land van energie.
Soms kan alles wat we willen slim binnen een gebied worden gecombineerdKlinkt dit lichtzinnig? Laat het me weten als u dat denkt.
Natuurlijk, er valt best wat af te dingen op duurzame energie in het landschap, want die grote oppervlakten zijn zichtbaar. En, hoe zit het met natuurwaarden? Er is al zoveel druk op de grond. Plaats eerst turbines en panelen op daken en restgronden. Windmolens beter dan zonnepanelen? Misschien wel. En gebruik ook de zee efficiënt. Natuurlijk! Daar ben ik ook voor. Maar daarmee komen we er niet.
Delen
We moeten heel goed zorgen voor ons landschap. Ons landschap is waar ons huishouden leeft, ons landschap is waar wij leven. Laten we ervoor zorgen dat we er trots op zijn, en dat bezoekers het aantrekkelijk vinden. Laten we het delen met planten en dieren, in een zo groot mogelijke diversiteit. En laten we alles wat dit landschap oplevert delen met elkaar. De inrichting van ons huishouden moeten we dus zorgvuldig vormgeven. Soms kan alles wat we willen slim binnen een gebied worden gecombineerd.
Zo eindigt dit verhaal als een idylle. Maar het begint met een basisles economie en ecologie. Richt je huishouden duurzaam in!
Deze tekst verscheen op 8 maart op AtelierOverijssel. AtelierOverijssel is een onafhankelijke organisatie die werkt aan de ruimtelijke kwaliteit van Overijssel.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_480_289_84_s_c1.jpg)
Is de combinatie zonnepanelen, windturbines en landbouw niet beter te verkennen? In het (mijn stokpaardje ;) Sahara project concept vind (etage)landbouw plaats onder en tussen hoger geplaatste zonnepanelen - in wind gebieden omringd door windturbines. Dat project zou een groot deel van de energievoorziening kunnen dekken. En heeft iemand al eens uitgerekend wat het zou opleveren als we om de 15 meter alle zeedijken zouden volbouwen met (vogelvriendelijke) middelhoge spiraalwindmolens? (die niet zo die milieunadelen kennen van hoge windmolens).
Kernenergie? De huidige en komende maatschappelijke kosten van het afval probleem (nu al vele tientallen miljarden, mogelijk duizenden miljarden als we al die dumpplaatsen willen opruimen - van dat geld had het Sahara project al in alle glorie duurzaam gestalte kunnen hebben) worden niet in de elektriciteitsprijs meegerekend... noch de gezondheidsschade die optreed in uraniumwinningsgebieden (een vreselijke docu gezien over lokale inwoners die geen kant op konden - maar ook de bewoners van het Harzgebergte worden nu belast door de uraniumwinning die de Russen daar eerst pleegden) en die door verspreiding van radioactieve stoffen in het milieu (we dragen allemaal een stukje Tsjernobyl en Fukushima in ons... maar ook de centrales hier - zeker die verouderde en kweek(COX)reactoren - verspreiden radio actief materiaal, 100% gesloten blijkt niet mogelijk).
Het uiterst risicovol in bedrijf houden van reactoren waarvan de veilige levensduur verstreken is zegt genoeg over waar de praktijk van kernenergie toe leidt. Een ernstig ongeluk in België zal heel Nederland besmetten. Het risico waard?
#26, Jordi, dat snap ik wel, maar heeft kernenergie een toekomst? En kan het een rol, dé rol, gaan spelen als energieleverancier voor de energietransitie, die er snel aan moet komen? Is er genoeg brandstof voor de komende, pak 'm beet, 30 jaar, (om in energie-output te verveelvoudigen), heb je snel de centrales en het technische personeel klaar? Ik kom daarover niet veel zinnigs tegen. Het blijft klungelen met Thorium en kernfusie, dus, stel, als dat gefikst is, dan zit je ook met het tijdsprobleem.
Best jammer dat iedereen drukker is om zijn eigen stokpaardjes vooruit te helpen over de rug van het klimaat verhaal dan om het serieus aan te pakken. De oppositie ruikt stemmen van de gelovigen of juist van de ontkenners. De dierenactivisten hebben weer een stok gevonden en de beleggers ruiken geld. Maar wie is er bereid om te minderen? want daar moeten we volgens mij naar toe, niet draaien om de huidige consumptie overeind te houden maar gewoon een stapje terug er wordt veel gepraat over hoeveel de landbouw wel niet vervuild maar wordt er ook wel eens gekeken hoeveel de consumptie van goederen en energie de laatste 40 jaar is toegenomen.
#12 Er is daar meer ruimte en meer zon dus dat zit al mee. Stroom kun je via een snoertje naar Nederland (noord Europa) halen, we halen nu toch ook al stroom uit scandinavie.
Piet Hermus #24 van jou moest het klimaat koste wat kost gered worden, dan moet je niet raar opkijken dat projectontwikkelaars er grof geld aan proberen te verdienen. Het hele klimaatgebeuren draait om geld. Als je groen bent op papier kun je flink subsidies binnen harken en als je dat niet bent op papier wordt je doodgegooid met heffingen.
Frank Eric van der Meer #23 bij kernenergie komt geen CO2 en het is een betrouwbare energiebron die niet afhankelijk is van hoe hard het waait of hoeveel zon er is.