Het verschil tussen €7 verlies of €11 winst op €100 omzet
Toenmalig staatssecretaris Bleker weet in 2010, zo schrijft de NOS, "een sluipweggetje" te vinden om meer vissers elektrisch te kunnen laten vissen. Daar heeft hij economische motieven voor.
Omdat de vissers die elektrisch mogen vissen een groot concurrentieel voordeel hebben, wil hij meer schepen aan de nieuwe techniek helpen. In 2012 was bekend dat tegenover elke honderd euro omzet in de traditionele boomkorvisserij een verlies stond van 7 euro; in de pulskorvisserij werd op elke 100 euro omzet echter een winst werd gemaakt van 11 euro.
De achterblijvers die vissen met de traditionele boomkortechniek woelen de zeebodem om. Hun schepen trekken met brute dieselkracht als het ware een zeeploeg achter zich aan die vissen die zich in de zeebodem verschansen laat schrikken en in hun netten jaagt. Het elektrische vissen laat de vis eveneens schrikken en tevoorschijn komen, maar zonder te hoeven 'ploegen'. Dat scheelt alleen al aan brandstof een slok op een borrel.
Nederland dacht handig een voordeeltje te halen, koos een 'wetenschappelijke' ramkoers en verprutste het voor zijn vissersBleker maakt gebruikt van een EU-regel waarmee hij twintig extra schepen een pulsvisvergunning kan verlenen mits ze "uitsluitend voor wetenschappelijk onderzoek" vissen. De Europese Commissie ging schriftelijk akkoord. De Nederlandse overheid investeerde echter nauwelijks in onderzoek.
'Uitgebreid' onderzoek dat er niet komt
Staatssecretaris Dijksma herhaalt in 2014 de tactiek van Bleker. Zij verdubbelde zelfs het aantal Nederlands schepen dat met pulskor kan vissen. Ook zij belooft Nederland groot wetenschappelijk onderzoek en schrijf: "Een uitgebreid monitorings- en onderzoeksprogramma is van belang om met steun van andere lidstaten het pulstuig algemeen toegelaten te krijgen."
Dat 'uitgebreide' onderzoek blijft echter opnieuw achterwege. Nederland steunde zijn vissersvloot economisch en had een heel ander motief. Onze wetenschappers kunnen de vragen die Europese politici vorig jaar stelden dan ook (nog) niet beantwoorden. Die politici besloten daarom tegen pulskorvissen te stemmen in het Europese parlement. Formeel gezien zijn de 84 Nederlandse schepen die met pulskor vissen uitgerust met illegale, want geheel op de commerciële vangst gefinancierde techniek. De NOS schrijft dat meerdere internationale pulsviswetenschappers het over één ding eens zijn: "pulsvissen is veel duurzamer dan boomkorvissen. Het is terecht dat Nederland het pulsvissen promoot, vinden ze, maar de regering heeft veel te snel veel te veel vissers een vergunning gegeven. Er was geen enkele wetenschappelijke reden om dat te doen en politiek was het erg onhandig." Ook Nederlandse wetenschappers veroordelen de manier waarop de overheid met het dossier is omgegaan.
Apenrots en inleveren vergunningen
Foodlog analyseerde het pulskordossier begin februari als een verkeerde inschatting door Nederlandse beleidsmakers van hun gedragsruimte op de Europese apenrots. Met een beroep op wetenschap creëerden ze een oneigenlijk economisch voordeel waarmee ze dachten andere landen voor de gek te kunnen houden. Nu eenmaal duidelijk is wat er daadwerkelijk gebeurd is, zo schrijft de NOS, is de kans dat Nederlandse pulsvissers hun vergunningen in moeten leveren levensgroot. Ongetwijfeld zijn er Belgische en Franse vissers die het vistuig voor een zacht prijsje over willen nemen. Het lijkt immers puik spul, al moet er nog wat onderzoek gedaan worden eer iedereen overtuigd is. Dat kost tijd op apenrotsen. Nederland dacht handig een voordeeltje te halen, koos een 'wetenschappelijke' ramkoers en verprutste het voor zijn vissers. Met politieke kleur had het gedrag van ons land niets te maken. Het moet vermoedelijk dan ook domweg als 'beleid' worden gezien.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
'Duurzaam', prachtig woord dat bijna iedereen al te graag gebruikt. Maar wat betekent het eigenlijk? Als bijvoorbeeld het bodemleven door de pulsen op den duur achteruit gaat (wat voor te stellen is, maar waar nog weinig over bekend is) is dat dan 'duurzaam'? Of als de visserij door deze techniek nog meer vis uit zee haalt, 'duurzaam'? Wat zegt het dan dat "meerdere internationale pulsviswetenschappers het over één ding eens zijn"? Zijn zij dan ook (politiek) gekleurd? Welke rol spelen dit soort uitspraken van media en wetenschappers in het besluitvormingsproces?
Dennis, een nuchtere sociologische constatering in antwoord op je vraag: duurzaam = iets meer betalen en evenveel blijven consumeren. We doen alsof dat beter is voor het milieu. Of dat zo is, zou ik niet durven zeggen. Wel dat zo’n ecologisch argument economisch prima hout snijdt.
En dat economische argument geldt niet alleen voor de visserij, ook de faculteiten op de universiteiten die zich op dit onderzoeksgebied hebben toegelegd hebben varen er wel bij. 'Duurzaam' verkoopt, kijk maar naar de selectiecriteria van financiers.
Lullig is wel dat de vissers in dit geval hun vergunningen vermoedelijk kwijt zijn, terwijl ze zich beschermd achtten door een sterke en betrouwbare overheid.
Kern is dat de PvdA-bewindslieden op Economische Zaken alleen maar het VVD-beleid - dus voorkeuren van ons meest effectieve machtsblok van VVD en CDA - hadden uit te voeren. Bij de formatie van kabinet Rutte-2 was EZ immers - via het kwartetspel van Wouter Bos - op het 'VVD-stapeltje' beland.
Die strategie zorgde ervoor dat de inzet van Rutte-1 en dus die van CDA'er Bleker onvervalst moest worden voorgezet. Dat was inclusief de natuurwetgeving, waarbij onder meer de jachtwereld totale controle en zeggenschap kreeg in onze natuur via de aan hen onaantastbare 'eindregie'.
De opvolgende PvdA- staatssecretarissen Dijksma en Van Dam hebben reeksen besluiten moeten nemen en uitvoeren, die bepaald geen PvdA uitgangspunten waren. De VVD-Kamerleden waren de waakhonden om de bewindslieden binnen de kaders van portefeuille-afspraken te houden.