De NOS deed een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur en leidde uit emails van ambtenaren af dat het ministerie van Landbouw bewust informatie verzweeg voor de Europese Commissie. Ook is er 'gesjoemeld met rekensommen', aldus de NOS. Dat leidde ertoe dat Nederland uiteindelijk 84 schepen met de pulstechniek kon laten vissen.

Die 84 schepen kwamen als volgt aan hun vergunningen:
  • in 2010 mocht 5% van de vloot een pulsvisvergunning krijgen. Door 2006 als ijkjaar te nemen (toen de vloot groter was) werden dat 22 Nederlandse schepen

  • in 2011 kreeg toenmalig staatssecretaris Henk Bleker toestemming om met 20 pulsvisschepen wetenschappelijk onderzoek te doen. Bleker gaf daarop 20 nieuwe schepen ook een pulsvisvergunning. Toen waren het er dus 42

  • na die verdubbeling staan er nog meer dan 40 vissers op de 'wachtlijst' om ook met puls te gaan vissen. Om die wachtlijst in één keer weg te kunnen werken, wil Nederland nog 42 vergunningen. Daarbij misbruikt Nederland het feit dat de Europese Commissie "oogluikend toestaat" dat er al te veel schepen met pulstechniek vissen en net doet alsof die 42 vergunde schepen 5% van de vloot zijn. Dus rekenen de ambtenaren: "als 42 schepen worden gezien als 5 procent, dan is 84 schepen 10 procent van de vloot". Nederland zet in op verdubbeling "van een toch al zeer dubieus aantal" en krijgt zijn zin

  • In werkelijkheid zijn de 42 vergunde schepen 12,5% van de vloot en komt Nederland met 84 schepen uit op een kwart van de vloot.

Openbaarmaking zou kunnen leiden tot Europese strafprocedures
'Niet wettelijk en dubieus'
Dit wordt, blijkt uit de vrijgegeven emails, voor de Europese Commissie en de top van het ministerie geheim gehouden. De ambtenaren zelf zijn zich er van bewust dat hun methoden niet wettelijk en "dubieus" waren, schrijft Het Financieele Dagblad. Dat is ook de reden dat niet alle documenten openbaar gemaakt zijn. "Ik ben van mening dat dit belang zwaarder moet wegen dan het belang van openbaarheid, aangezien openbaarmaking de internationale positie van Nederland in het pulsdossier zou kunnen schaden", staat in de begeleidende brief van het ministerie aan de NOS. Openbaarmaking zou kunnen leiden tot Europese strafprocedures.

In eigen voet geschoten
Wel blijkt uit de documenten ook dat een deel van de ambtenaren waarschuwde "dat deze strategie zich uiteindelijk tegen Nederland kon keren."

Dat is precies wat er gebeurde: door een keiharde lobby vanuit Frankrijk ontstond er zoveel verzet tegen de Nederlandse pulsvissers, dat de Europese Unie 3 jaar geleden tot een pulsvisverbod besloot. De laatste overgangstermijn liep woensdagnacht om middernacht af; het grootschalige wetenschappelijke onderzoek dat Nederland nog 'mocht' afronden zette op Europees niveau uiteindelijk geen zoden aan de dijk.

De Nederlandse vissers reageerden vanmorgen op de NOS-reconstructie met een verklaring waarin ze zeggen 'geen partij' te zijn geweest in het overleg tussen het ministerie en de Europese Commissie.

Vissers wisten van niets
"We weten daar verder niks van en staan daarbuiten," zegt directeur Pim Visser van VisNed. "Wij hebben machtigingen gekregen van de overheid en altijd binnen de quota gevist." Durk van Tuinen van de Nederlandse Vissersbond sluit zich hierbij aan. "Wij handelen ter goeder trouw."

Volgens de NOS zou het ministerie van Landbouw later woensdag met een reactie komen, maar die laat nog op zich wachten.
Dit artikel afdrukken