Chinezen laten Australiërs verzuipen in hun wijn

China is altijd de belangrijkste exportbestemming geweest van de Australische wijnindustrie. Sinds de jaren '90 verdrievoudigde die tot een jaarlijkse productie van 1,3 miljard liter in 2022. Wijn behoorde, naast mijnbouw en grondstoffen, tot de grootste exportproducten van het land. De sector telt meer dan 2.000 wijnmakerijen, die 164.000 mensen in dienst hebben en jaarlijks A$40 miljard (€25 miljard) genereren voor de Australische economie, aldus de Financial Times.

Totdat in 2020 China, 's werelds grootste afnemer van Australische wijnen, strafheffingen doorvoerde op een aantal belangrijke Australische exportproducten, waaronder wijn. Die strafheffingen kwamen er doordat de relaties tussen China en Australië tijdens de Covid-19-pandemie hevig verzuurden. De export stortte in, binnenlandse afzet en export naar andere landen kwamen tijdens de pandemie in de knel, met als gevolg dat er inmiddels ruim 2 miljard liter Shiraz, Cabernet Sauvignon en andere variëteiten in de Australische wijnopslagen ligt. Ofwel: 859 olympische zwembaden vol.

Anthony Albanese, de Australische premier, ontmoette vorige maand de Chinese premier Li Qiang tijdens de Asean-bijeenkomst in Jakarta. Nu de verhoudingen langzaam maar zeker weer verbeteren - een aantal strafheffingen is inmiddels geschrapt, waaronder die op kolen en gerst - kaartte hij de wijnplas weer eens aan: "Het is in het belang van Australische wijnproducenten om wijn te exporteren, maar het is ook in het belang van China om wijn te ontvangen," zei hij. Maar zelfs als de Australische wijnmakers weer aan China mogen verkopen, is de internationale wijnhandel er de afgelopen 2 jaar flink anders uit gaan zien.

In China is het Australische marktaandeel overgenomen door wijnen uit Chili, Argentinië, Zuid-Afrika en Europa. Bovendien zijn de Chinezen, in lijn met de wereldwijde trends, minder wijn gaan drinken. In 2022 bedroeg de Chinese wijnconsumptie 880 miljoen liter, een daling van 16% ten opzichte van het voorgaande jaar. Het ziet er dan ook niet naar uit dat de wijnexport naar China terug zal keren naar het niveau van voor 2020, zelfs als het handelsconflict wordt opgelost.

Vóór de strafheffingen was de waarde van de wijnexport naar China A$1,2 miljard (€735 miljoen), meer dan het dubbele van die naar het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten, de volgende grootste exportmarkten voor Australische wijn. In 2022 was dat gedaald naar circa A$8 miljoen (€4,9 miljoen), volgens de Australische handelsorganisatie Grape and Wine.

Reden voor de Australische wijnmakers hun blik naar elders te richten. Naar India, om precies te zijn. Dat land zou een potentieel lucratief alternatief kunnen zijn voor de Chinese markt. Maar dan moeten er wel afspraken gemaakt worden over lagere tarieven, bijvoorbeeld als onderdeel van de gesprekken over een vrijhandelsovereenkomst. Hoe dan ook, de 2 miljard liter rode wijn krijgen de Australiërs er niet mee weg. De Franse regering maakte onlangs nog €200 miljoen vrij om overtollige wijn uit de markt te nemen. In Australië ziet de wijnsector dat nog niet zo snel gebeuren en wordt de komende jaren een shake-out verwacht. Voor consumenten is het voorlopig goed nieuws: een wijnoverschot zorgt voor aantrekkelijke consumentenprijzen.