Ik heb het over de grote inzet van ‘chemie’ in ons voedsel om de veiligheid te vergroten en vooral de houdbaarheid te verlengen. En over de chemie die gebruikt word om ons verslaafd te laten worden aan voedselproducten die we in de winkels kunnen vinden. Ik doel hierbij op conserveermiddelen zoals kaliumsorbaat (E202) en benzoëzuur (E210) en smaakversterkers zoals MSG (ook wel bekend als E621 of natriumglutamaat).
Vrijwel alle conserveermiddelen zijn natuurlijke stoffen, die volgens alle toxicologische testen volkomen veilig zijn. Daarom krijgen ze immers een E-nummer. Niettemin krijgen we er nu wel veel meer van binnen dan 100 jaar geleden, laat staan 50.000 jaar geleden.
Ze mogen dan niet giftig zijn, de vraag is of ze veilig of gezond zijn? Ik betwijfel het. Wij hebben in ons darmstelsel een prachtige darmflora die ons eten helpt verteren en onze gezondheid mede op peil houdt. Die levende populatie is van nature niet dol op deze dagelijkse dosis anti-microbiële middelen, hoe natuurlijk die ook mogen zijn.
De hierboven genoemde conserveringsmiddelen kaliumsorbaat en benzoëzuur zijn net zo natuurlijk als de tabaksbladeren die in sigaretten gestopt worden of de volkomen natuurlijke cocaïne uit de cocaplant. Benzoëzuur komt bijvoorbeeld in hoge concentraties voor in cranberries en bessen. Dat natriumbenzoaat en kaliumbenzoaat met vitamine C het kankerverwekkende benzeen kunnen vormen is veel minder bekend. Maar ook benzeen is een natuurlijk stofje. Paracelsius wist het al: er bestaan geen giftige stoffen, alleen maar giftige concentraties.
Het gaat mij om de vraag waarom conserveermiddelen nog gebruikt worden terwijl het tegenwoordig echt anders kan. Fabrikanten voelen inmiddels wel aan dat ‘wij consumenten’ dit soort stofjes liever niet meer in ons eten willen hebben. Om het voedsel veilig te houden en te vrijwaren van listeria, e.coli of salmonella moet je echter wel maatregelen treffen. Ook de houdbaarheid moet voldoende zijn, vinden supermarkten: derving en voedselverspilling verdienen terecht de aandacht van het publiek. Wat doen de producenten van kant-en-klaarmaaltijden, soepen, vleeswaren en andere 'gekoelde' producten dus om deze technologische zeer grote uitdaging het hoofd te bieden? Ze stoppen gewoon de ongezuiverde variant van het E-nummer in ons voedsel en noemen dat dan 'gist' of 'aroma' (of nog mooier ‘natuurlijk aroma’). Kijk maar eens goed op de ingrediëntendeclaraties van de producten in uw koelkast.
Dat is niet nodig. Gekoeld voedsel kan prima veilig gemaakt worden door een juist ontwerp van de receptuur, door de inzet van de juiste verpakking of door de inzet van de juiste technologie. Mijn oproep aan producenten is daarom “wees creatiever, doe je best, innoveer, je klanten verdienen het”. Consumenten raad ik het volgende aan: "vraag gewoon om een E-vrij volledig natuurlijk product". Technologisch is dat geen enkel probleem. Het gemak waarmee chemie wordt verstopt in ons voedsel vind ik veel erger dan een beetje paard bijgemengd in rund.
Fotocredits: 'My cranberries aren't all red', uitsnede, bcmom
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Interessant... bedankt.
@Frank, klopt. AH doet nog niks met milde conservering. Bij vrijwel alle nieuwe technieken is er behoud van enzymen. De meest interessante zijn purepulse en pascalisatie. Met purepulse kan je sap langer houdbaar maken met behoud van enzymactiviteit en het product kan verpakt worden in glas. De sappen van AH in glas zijn overigens erg goed dat klopt.
Wouter, je zegt dat pascaliseren niet door AH wordt toegepast bij haar verse sappen en smoothies. Toevallig vind ik dat de lekkerste sappen, met een duidelijk smaakverschil.
Met als bijkomend groot voordeel dat ze in glas verpakt zitten (wat ook de smaak beïnvloedt). Want ondanks alle alarmerende berichten over schadelijke stoffen in kunststof flessen wordt dit nooit meegenomen in de beoordeling of een sap gezond is. Terwijl wel geschermd wordt met moderne technieken die de voedingswaarde behouden waardoor het sap 'gezonder' is.
Vraag: door welke technieken blijven de enzymen (zoals het waardevolle ananas enzym) behouden?
Mooi stuk Wouter, dapper dat je stelling durft te nemen, ook al is de 'gevestigde' wetenschap nog niet zo ver. Het gaat om de totale cocktail die we binnen krijgen aan chemische toevoegingen, niet alleen om 'conserveermiddelen', maak je duidelijk. Helemaal mee eens.
We krijgen grote hoeveelheden toevoegingen te verwerken uit ons fabrieksvoedsel. Dat reikt nog veel verder dan je hier duidelijk maakt. We hebben het dan nog niet over bijv. aluminium in zout en bakpoeder, weekmakers die in vrijwel ieder in plastic verpakt voedingsmiddel zitten, waterbinders, kunstmatige zoetstoffen etc.
Behalve voedingsmiddelen zijn er vele andere consumptieproducten met toegestane 'toevoegingen' (of met toevoegingen waarover niets bekend is). Ook die dragen bij aan de dagelijkse cocktail van onnatuurlijke stoffen.
Er is veel kennis hierover te vinden, maar daar wordt bijna niets mee gedaan. Onderzoek naar totaalbelastingen is er niet, de gevolgen van dagelijkse blootstelling aan deze cocktails, is er niet.
Je stipte stereo-isomeren aan. Stereo isomeren zijn iets anders dan de oorspronkelijke natuurlijke stof. Softenon was ook een stereo-isomeer.
Mijn partner is verslaafd aan glutamaat (gebruikt grote hoeveelheden maggi in veel gerechten) en vergeet de pure smaak. Mijn neef is aangetoond overgevoelig voor MSG en krijgt daar meteen lichamelijke reacties op. Er is dus wel iets meer aan de hand met dat 'natuurlijke' glutamaat.
Wat betreft conserveermiddelen: toch opvallend dat in onze buurlanden (bijv.) margarine, kaas en roggebrood zonder conserveermiddel de standaard zijn, terwijl dat hier niet het geval is. Helemaal idioot is het, dat biologische vleeswaar tegenwoordig gewoon nitriet mag bevatten omdat AH anders geen biologische vleeswaar zou verkopen. Een verraad van het EKO merk.
@Liesbeth, Glutamaat is niet toxisch (je wordt er niet ziek van bij gewone consumptie). Glutamaat is de component waardoor tomaten of kaas lekker wordt gevonden. Dat schreef ik eerder en dat schrijf ik nu ook weer. Zout en suiker zijn ook niet toxisch bij normale consumptie. Maar al deze smaakversterkers zorgen voor 'verslavende' werking van producten die niet altijd nodig zijn voor een gezond voedingspatroon. Zeker als je deze producten door hun lekkere smaak in grote hoeveelheden gaat consumeren. Dit laatste is een mening, dat klopt, en daar denk ik dat in de komende jaren onderzoek uitgevoerd zal gaan worden dat deze mening bevestigd. Dat glutamaat niet als toxisch gezien kan worden is denk ik een feit.