Sinds dit weekend verpreidt het nieuws zich als een lopend vuurtje. De Braziliaanse federale autoriteiten hebben ontdekt dat bedorven en met salmonella besmet vlees is verkocht. Onder meer naar Nederland.

Overheidsofficials en het ministerie van landbouw zouden op de hoogte zijn geweest en het hebben laten passeren omdat ze omgekocht waren. Brazilië produceert ongeveer een vijfde van de totale wereldhandel in kippen- en rundvlees. Na China, de VS en Argentinië is Nederland de vierde exportbestemming van het land. Die positie wordt voornamelijk bepaald door de veevoer- en vleesstromen die via onze havens verder worden verhandeld.

Kleine vergrijpen worden uit politieke overwegingen nu opgeblazen
Oplopend handelstekort
Hoe kunnen zulke grote bedrijven én een overheid die economisch belang heeft bij de vleessector in Brazilië zoiets bewust laten gebeuren? Dat legt The Independent het beste uit, volgens Jack van Messel, importeur van Zuid-Amerikaans vlees. In ruil voor banengroei zou met name de arbeiderspartij PT in het verleden de vleessector voordelen hebben geboden. De rechterlijke macht zou die vriendjespolitiek zat zijn en ging op zoek naar bewijzen tegen de sector. “Kleine vergrijpen worden uit politieke overwegingen nu opgeblazen”, meent Van Messel. Omdat Brazilië meer importeert dan het land exporteert, kan het handelstekort door dit schandaal verder oplopen. Dat is ongunstig voor de Braziliaanse economie die er slecht voor staat en kan leiden tot een – mogelijk beoogde - regeringscrisis.
De aandelen JBS en BFR verloren sinds het bekend worden van de fraude ruim 11% van hun beurswaarde. Volgens Brazilië’s president Michel Temer zijn de onregelmatigheden bij ‘maar’ 21 van de in totaal 4.800 vleesverwerkende fabrieken in zijn land aangetroffen. De eigenaren van de vleesdieren zijn echter woedend. Zij denken dat het schandaal Brazilië’s zorgvuldig opgebouwde imago als hoogwaardige vleesproducent ernstig schaadt. Reuters citeert een Braziliaanse consument die overweegt het vlees uit haar vriezer weg te gooien.

Brazilië speelt het spel onhandig. Daardoor zal het nu weinig welwillendheid ontmoeten in de behandeling van deze case
’Ziek worden onwaarschijnlijk’
Moeten Nederlandse consumenten bang zijn voor Braziliaans vlees?
Woordvoerders van de ministeries van EZ en VWS verwezen me door naar de NVWA die de gebruikelijke woordvoering doet voor Braziliaanse vleesimporten omdat het land al langer als een risico wordt beschouwd. Omdat de NVWA Braziliaans vlees 100% controleert, laat de NVWA weten geen aanwijzingen te hebben dat de Nederlandse consument zich zorgen moet maken over aankopen in het verleden.
Gisteren werd aan het einde van de dag bekend dat de EU heeft besloten vlees van een aantal dochterbedrijven van de JBS en BRF niet meer op de Europese markt toe te laten tot duidelijk is wat er precies aan de hand is. foodwatch reageerde gisteravond boos omdat de NVWA niet duidelijk wil of kan maken waar Nederlandse consumenten vlees van de frauderende vleesverwerkers gekocht kunnen hebben.

Juist door alle schandalen die er in Europa geweest zijn, let iedereen dubbelgoed op
Frans van Dongen, die in Brussel de belangen van de Nederlandse vleessector bij de EU behartigt, antwoordt ons direct op de vraag of Nederlanders nu bang moeten zijn om ziek te worden van Braziliaans rundvlees of kip. “Dat weet op dit moment niemand zeker”, zegt hij, “maar het lijkt me onwaarschijnlijk. Vleesinkopers hanteren goede interne controles. Juist door alle schandalen die er in Europa geweest zijn, let iedereen dubbelgoed op.” Van Dongen wijst op een ander aspect van de ontstane situatie. Brazilië is een heel grote vleesexporteur, maar laat zelf andere landen niet binnen. “Brazilië speelt het spel onhandig. Daardoor zal het nu weinig welwillendheid ontmoeten in de behandeling van deze case. Dat geldt bovendien omdat het land geen enkel detail over de fraudes naar buiten brengt. ‘Het is onder de rechter’, krijgen we te horen. Maar onderwijl willen andere landen hun burgers kunnen beschermen. Europa is nog vriendelijk, want het sluit alleen de bedrijven uit waar volgens de Brazilianen zelf fraude is geconstateerd.” China sloot dit weekend zijn markt al voor alle vlees afkomstig uit Brazilië. Het nam een derde van de Braziliaanse vleesexport af. Zuid-Korea koopt 80% van zijn kipimport in Brazilië. De helft daarvan werd geleverd door BRF. Dat bedrijf mag vanwege het schandaal voorlopig geen vlees meer leveren. Verder verscherpt Zuid-Korea de controles op Braziliaans vlees.

Al met al zorgen deze blokkades ervoor dat er voor honderden miljoenen vlees in scheepsruimen ligt dat nergens verkocht kan worden. De bestellingen van weken geleden zijn immers al onderweg naar China, Zuid-Korea en de EU, maar worden nu in de havens geweigerd.
Dit artikel afdrukken