De advertentie is in algemene taal geschreven en bevat geen getallen behalve die over omzet en aantallen medewerkers en boeren. De bedrijven zijn goed voor €46 miljard aan verkopen, werkgelegenheid aan 116.000 medewerkers, activiteiten in 45 landen en, in Nederland, 50.000 boeren. Met het laatste getal claimen ze voor alle boeren in Nederland te staan.

Volgens De Gelderlander willen de organisaties 600.000 hectare (van de huidige 1.820.000) boerenland opgeven. Het rapport dat onder de advertentie ligt, is niet gepubliceerd. Wel is een PDF te vinden op de site van AgriNL dat de cijfers vermeldt. Onduidelijk is welke partijen de cijfers onderschrijven (zie de Update hieronder).

Op in totaal 20.000 hectare zouden wat AgriNL betreft huizen kunnen worden gebouwd en wegen aangelegd. Bij 61 woningen per hectare, biedt dat ruimte voor de bouw van 1 miljoen huizen.

Een derde in ruil voor inspraak en geld
In ruil voor maatwerk om die grond uit het huidige boerenland te snijden, zouden de organisaties een tegemoetkoming vragen van €1,5-2 miljard jaarlijks.

De advertentie is getekend door inkoopcoöperatie Agrifirm, aardappelfabriek Avebe, veevoederbedrijven De Heus en ForFarmers, melkrobotiseringsbedrijf Lely, kippenslachter Plukon, Rabobank, bieten- en aardappelverwerkerfabriek Cosun, zuivelaar FrieslandCampina, kalverintegratie VanDrie en varkens- en runderslachter Vion.

Ze geven blijk van realisme ten aanzien van de politieke keuze die Nederland heeft gemaakt.

Boeren hebben in ons kleine, volle en dichtbevolkte land dat meer mensen wil kunnen huisvesten en voor ons land behouden én bovendien meer natuur wil, nog altijd 54% van de landmassa in gebruik. De wensen van burgers en overheid eisen een daling van het boerengebruik.

De 11 grote boeren- en boergenoteerde bedrijven doen de politiek volgens het krantenbericht het aanbod om een derde van het land van hun achterban te willen opgeven in ruil voor geld en inspraak. Ze roepen de formateurs en toekomstige kabinetspartijen op om hun aanbod te gebruiken aan de formatietafel.

Formatietafel of Kamer?
Met het voorstel missen ze de laatste politieke trend. De formateurs Koolmees en Remkes zetten nadrukkelijk in op meer dualiteit in de politieke cultuur. Dat betekent in essentie dat het besluit over het ingrijpende voorstel in de openheid van de Kamer en juist niet aan de formatietafel moet worden geveld. De aanpak van de formateurs is in lijn met de gedachten van de Raad van Europa die Nederland gisteren op zijn kop gaf voor de 'foute' achterkamer-bestuurscultuur die is ontstaan.

Woede FDF
In een vlog (zie hieronder) reageerde voorman Mark van den Oever van de Farmers Defence Force woedend op de plannen. Als ze niet teruggetrokken worden, gaat zijn organisatie weer 'optoeren'. Hij eiste bovendien opkoop van industrieterreinen voor omvorming tot natuurgebied. Voor het toekomstige kabinet en de Kamer is daarmee duidelijk geworden dat de grote agro-organisaties los zijn komen te staan van een deel van de boerengemeenschap in Nederland. Hoe groot op dit moment de sympathie is onder Nederlandse boeren voor de FDF, is onbekend.


Eind 2019 deden Rudy Rabbinge (agronoom, emeritus hoogleraar WUR), Cees Veerman (oud-minister en akkerbouwer) en Louise Fresco (bestuursvoorzitter WUR) voorstellen om tot een landverdeling te komen. Rabbinge wilde 500.000 intensieve hectares overhouden en de rest buffergebied maken dat als natuurinclusief boeren of boerinclusieve natuur zou kunnen gelden. Veerman en Fresco pleitten destijds voor een Staatscommissie om een expert- in plaats van een politiek besluit te nemen over de invordering van het boerenland voor burger- en natuurgebruik.



UPDATE: 22u36

In een tweet laat voorzitter Sjaak van der Tak van LTO Nederland zojuist weten dat de berichtgeving over het plan in de media onjuist is. Alleen de advertentie zou correct zijn. Zijn vice-voorzitter signaleert enkele minuten later 'weerstand bij onze achterban' en gaat dat geluid 'bij AgriNL neerleggen'.


Update: 13 oktober, 12u20
Inmiddels zijn De Heus, For Farmers en VanDrie Groep uit AgriNL getreden. Royal FrieslandCampina 'neemt afstand ' van de samenvatting en neemt nog geen afscheid maar zegt 'Meer informatie volgt' in een bericht op het interne melkweb. In een vanmorgen uitgebracht interview op Veeteelt verdedigde Hein Schumacher, CEO van FrieslandCampina het plan nog. LTO Nederland laat weten zich op zijn positie te beraden. Van de overige leden is op dit moment nog geen nieuws bekend over hun steun aan AgriNL.

Op de website van AgriNL is inmiddels te lezen dat de samenvatting van het rapport "niet door de ledenvergadering [is] vastgesteld". Die "representeert derhalve, anders dan de advertentie, niet in alle opzichten de mening van de AgriNL leden." Dat klinkt als een understatement en is dat ook. Concurrentieel is het weinig waarschijnlijk dat Agrifirm aan boord blijft nu de andere twee grote voerfirma's (De Heus en For Farmers) het samenwerkingsverband de rug toekeren. In de wandelgangen gaat het gerucht dat Agrifirm vandaag zal laten weten zijn positie binnen AgriNL te heroverwegen.

Update: 13 oktober 19u05
Agrifirm geeft aan afstand te nemen van het onderliggende plan en zich te beraden op zijn positie. Lely stapt niet uit, maar neemt eveneens afstand van het plan (dat volgens Boerderij al heel lang circuleert; andere bronnen bevestigen dat ons). Rabobank geeft ons desgevraagd aan alleen de advertentie te hebben ondertekend.

Update 14 oktober 11u40
In diverse media laat voorzitter Tjibbe Joustra van AgriNL weten de ontstane commotie te betreuren. Trouw citeert hem met de volgende woorden: AgriNL is juist opgericht om de belangenbehartiging in de landbouw te bundelen. Joustra: “In de politiek bestaat het beeld dat de landbouw erg defensief is en de verdeeldheid groot. Dat beeld wordt op deze manier bevestigd. Verdeeldheid is nooit goed. Mijn taak is onder meer om een toelichting op de lobby te geven in het Haagse. Daar helpt dit niet bij.”

Tegenover Nieuwe Oogst zegt Joustra nog geen formele opzeggingen te hebben ontvangen en zich geen zorgen te maken over de samenwerking en voortbestaan van AgriNL. Het Financieele Dagblad kopte gistermiddag: De vrede in de landbouwsector duurde een dag en sloot daarmee aan bij de analyse van Sjoerd Hofstee: het landbouwcollectief is stuk en blijft stuk.

De Volkskrant doet het verloop van de affaire denken aan het in juni gesneuvelde plan 'Veerman' van de Transitiecoalitie Voedsel en de Boerenraad, een gelegenheidscoalitie met een eigen toekomstperspectief voor de Nederlandse landbouw. Het leverde veel geraas op door een lek naar De Telegraaf waarna het plan sneuvelde.

Dit artikel afdrukken