Een nieuw rapport van het wetenschappelijke Our Phosphorus Future (OPF) geeft een ernstige waarschuwing af. Wereldwijd wanbeheer van deze eindige voedingsstof kan een dubbele crisis veroorzaken die zich nu duidelijk begint af te tekenen. De prijzen van kunstmest stijgen. Dat heeft grote gevolgen voor de teelt van voedsel (die daalt omdat mensen de hoge prijzen niet kunnen betalen). Soortgelijke effecten zullen optreden als de voorraden fosfor niet beter worden beheerd.
De mondiale voedselzekerheid in de wereld komt in gevaar omdat fosforhoudende meststoffen voor voedselgewassen te duur worden. Overmatig gebruik van meststoffen en rioolwatervervuiling laat echter jaarlijks miljoenen tonnen fosfor in rivieren, meren en zeeën uitspoelen. Daar schaden ze door overbemesting de biodiversiteit (denk aan algengroei die alle andere leven in een wurggreep neemt en doodt) en tasten ze de waterkwaliteit aan.
'Our Phosphorus Future' is de eerste uitgebreide wereldwijde analyse van de uitdagingen en mogelijke oplossingen voor de fosforcrisis tot nu toe. Het rapport is geschreven door een team van 40 internationale deskundigen uit 17 landen onder leiding van het UK Centre for Ecology & Hydrology (UKCEH) en de Universiteit van Edinburgh. Het initiatief wordt gesteund door het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP).
Verminder de wereldwijde fosforvervuiling met 50% en recycle 50% van de toegepaste fosfor tegen het jaar 2050'50, 50, 50'
Het rapport roept regeringen over de hele wereld op om de "50, 50, 50"-doelstelling aan te nemen. Die houdt in: verminder de wereldwijde fosforvervuiling met 50% en recycle 50% van de toegepaste fosfor tegen het jaar 2050.
'Our Phosphorus Future' doet vier aanbevelingen. Integreer veeteelt en gewasproductie zodanig dat de fosfor in dierlijke mest wordt gebruikt voor plantaardige teelt en de vraag naar nieuwe kunstmatig samengestelde meststoffen afneemt. Win fosfor terug uit afvalwater zodat het kan worden hergebruikt en het de biodiversiteit niet langer schaadt. Schakel over op meer plantaardige voedingspatronen zodat minder fosfor naar de productie van diervoeder gaat. Verminder de wereldwijde voedselverspilling, zodat de vraag naar gewassen en dierlijke producten, en dus naar fosfor, daalt.
Om het laatste voorstel in perspectief te plaatsen: een recent UNEP-rapport schat de wereldwijde voedselverspilling door huishoudens, winkels en de levensmiddelenindustrie geschat op in totaal 931.000.000.000 kilo per jaar, circa 120 kilo voor iedere mens op aarde.
Op Foodlog vertelde Wouter van der Weijden onlangs over het beperkte aantal landen (4) dat de jaarlijkse wereldproductie beheerst van fosfaaterts waaruit fosfor wordt gewonnen. Die afhankelijkheid maakt de markt kwetsbaar voor schommelingen in aanbod (en dus prijs) als gevolg van politieke geschillen, handelsoorlogen en escalerende brandstofprijzen. De oorlog in Oekraïne en de zich daarvoor al aftekenende gascrisis veroorzaakten inmiddels een viervoudiging van de prijzen van fosfaaterts en kunstmeststoffen. Die trend lijkt vooralsnog door te zetten.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
In 1872 was de vogelpoep (Guano) op in Peru en in 1989 werd een grote hongersnood voorspeld (https://www.youtube.com/watch?v=EvknN89JoWo @ 4:00-5:13) En toen kwam Haber. Zou er weer zo'n mirakel komen maar dan voor fosfor?
"Het beperkte aantal landen dat de jaarlijkse wereldproductie beheerst van fosfaaterts waaruit fosfor wordt gewonnen (4)". Op termijn is dat zelfs grotendeels maar 1 land: Marokko, inclusief de geannexeerde Westelijke Sahara, want dan praten we over 70% van de mondiale fosfaatreserves. Een extreme vorm van concentratie van een grondstof en dus macht.
Ook minister Hoekstra is recent gezwicht voor de Marokkaanse druk om hun plan voor gedeeltelijke autonomie van de Westelijke Sahara te erkennen, en daarmee feitelijk de annexatie van dat land. Spanje zwichtte al eerder nadat Marokko het hek naar de Spaanse enclave Ceuta had opengezet voor migranten. Rusland gebruikt voedsel als wapen, Marokko en Belarus doen dat met emigranten uit het MO en Afrika. Zulke verrassingen gaan we vaker meemaken naarmate grondstoffen schaarser worden.
Misschien de as uit crematoria en de botresten uit ons eten recyclen. En als we massaal gaan resomeren kunnen de kostbare mineralen misschien uit de vloeistof teruggewonnen worden. Fosforbommen zoals door Rusland en Israël ingezet worden moeten sowieso wereldwijd verboden worden.
Fijn dat Foodlog weer aandacht geeft aan dit onderwerp. Het is al weer bijna negen jaar geleden dat ik meewerkte aan deze documentaire: Save our Children - een project van Tinkebell.
Juist nu met alle stikstofdramatiek, en de plannen hiervoor zouden we integraal ook naar fosfaat moeten gaan kijken. De dierhouderij -juist geconcentreerd op onze postzegel NL- kan via mestverwerking juist meehelpen aan het in de kringloop houden van fosfaat. Hebben we hier onze minister al over gehoord? Ik zou als ik LTO was dit meenemen in alle gesprekken.
Mest of Digitaal is interessant vanwege fosfaat (en andere mineralen). Stikstof kan je maken met energie. Fosfaat is een mineraal dat in de basis een mijnbouwproduct is. Maar we krijgen het ook dus Nederland binnen via 'diervoer', en het blijft in Nederland via mest/digistaat. En dus ligt hier een kans voor export!