4 min
Vanaf 1 januari 2023 wordt vitamine D niet langer vergoed vanuit de basisverzekering. Tot die tijd werd voor circa 10% van de Nederlandse bevolking vitamine D vergoed vanuit de basisverzekering. Nu blijkt dat een deel van deze groep uit kostenoverwegingen niet langer vitamine D inneemt. Een vitamine D tekort kan leiden tot verhoogde vatbaarheid voor ontstekingen, welke kunnen optreden als complicatie bij bijvoorbeeld een ernstige vorm van influenza, Covid en hart- en vaatziekten. Vitamine D is daarnaast belangrijk voor spieren, botten tanden en geheugen. Met name bij ouderen zal een tekort leiden tot instabiliteit, meer risico op botbreuken en bijdragen aan meer vermoeidheid en onzekerheid. Het effect van een vitamine D tekort bij jongeren mag echter niet onderschat worden.
Degenen die niet langer vitamine D innemen, betreft vooral mensen die in armoede leven. Voor deze groep is het financieel toch al vrijwel onmogelijk om een gezond voedingspatroon te kunnen realiseren. Voedselbanken kunnen enig soelaas bieden, maar ook deze staan onder druk door het toenemend aantal mensen dat in armoede leeft en een verminderd aanbod van producten door supermarkten die door het tegengaan van verspilling 20% minder voedsel aanbieden. In december 2023 heeft de voedselbank alarm geslagen voor een stijgend voedseltekort.
Nederland kampt met een toenemend aantal mensen (waaronder 300.000 kinderen) in armoede met mogelijke ondervoeding en een verzwakt immuunsysteem waardoor de kans op infectieziekten en chronische ziekten toenemen. In 2023 wordt in Nederland een stijging gezien ten opzichte van voor de pandemie in o.a. oversterfte, longontsteking, kinkhoest, hart- en vaatziekten en psychische klachten. Dit alles zet logischerwijs een grote druk op de eerste en tweedelijnszorg.
Het is zeer de vraag of de beoogde kostenbesparing door het schrappen van de verstrekking van een optimale dosering vitamine D uit het basispakket, uiteindelijk niet zal leiden tot juist veel hogere ziektekosten bij de kwetsbare groepen.
Sinds 1 januari 2023 wordt voor 1,5 miljoen Nederlanders vitamine D niet langer vergoed vanuit het basis verzekeringspakket. De overweging hierbij was dat de €149 miljoen die hiermee bezuinigd wordt, beter besteed kan worden aan duurdere complexe zorg. Vitamine D kan via de drogist voor €7,30 per persoon per jaar verkregen worden luidde het advies. Hierbij is echter wel de vraag of men in deze berekening uit is gegaan van de juiste hoeveelheid van een kwalitatief goede vitamine D, dus vergelijkbaar met de vitamine D zoals die voorheen binnen het basispakket verstrekt werd. Daarnaast is het natuurlijk opvallend dat de gratis verstrekking van vitamine D aan de 1,5 miljoen Nederlanders die het nodig hebben neerkomt op €100,- aan kosten per jaar, terwijl het volgens de betrokken minister slechts €7,30 per jaar aan vitamine D zou kosten. Dit betekent dat kosten hoofdzakelijk met logistiek en marge te maken hebben in plaats van met de kosten voor het vitaminesupplement. In een land als Nederland mag men kosten effectievere overwegingen verwachten.
Een tussentijdse evaluatie 5-6 maanden na het schrappen van deze maatregel laat zien dat meer dan 5% van de kwetsbare mensen die eerder gebruik maakten van vitamine D uit de basisverzekering niet langer vitamine D nemen vanwege de kosten. En nog eens 20% is een andere goedkopere vitamine D gaan gebruiken waarvan niet bekend is of deze een voldoende optimale vitamine D bloedspiegel behalen.
Een onderzoek gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde in 2015 concludeerde dat in de winter ongeveer 60% van de Nederlanders een tekort heeft aan vitamine D en ongeveer 30% een ernstig tekort. Ongeveer 75% van de verpleeghuisbewoners krijgt ook in de zomer te weinig extra vitamine D.
Vitamine D wordt aangemaakt via de huid door blootstelling aan zonlicht en kan via voeding verkregen worden door het eten van vis, lever, vlees, eieren en zuivel. Voor mensen met een donkere of oudere huid is het moeilijker om via zonlicht een voldoende hoog vitamine D gehalte te bereiken. Ook mensen met overgewicht hebben meer vitamine D nodig om een voldoende hoge vitamine D spiegel te bereiken. Vooral kwetsbare groepen krijgen gedurende de winter niet voldoende vitamine D binnen via hun voeding. Het is voor hen dan ook verstandig om extra vitamine D in te nemen.
Uit onderzoeken tijdens de coronapandemie en eerdere griepseizoenen is gebleken dat vooral ouderen die reeds meerdere ziekten onder de leden hebben, mannen met overgewicht, met hart- en vaatziekten en mensen met een donkere huid en/of mensen met een laag inkomen het grootste risico lopen voor een ernstig verloop van griep of Covid en hierbij eerder op de IC belanden. Een relatie tussen ernstige vitamine D deficiëntie en een verhoogd risico op infecties is voor influenza (griep) en Covid19 wetenschappelijk aangetoond. Uiteindelijk kan een ernstig vitamine D tekort leiden tot IC opnames of zelfs sterfte.
Een optimale vitamine D dosering daarentegen kan het aantal botbreuken en vallen met 10- 15 % verlagen. De valpreventie door begeleiding die vanaf 1 januari 2024 is opgenomen in het basispakket omdat 23% van de 80-plussers gebruik maakt van twee of meer valrisico verhogende medicijnen zal weinig effect sorteren wanneer de vitamine D spiegel van de patiënt niet optimaal is.
Vitamine D versterkt niet alleen spieren en botten. Honderden studies hebben de invloed van Vitamine D op processen en organen aangetoond variërend van ontstekingsremmend tot het stimuleren van hersenactiviteit, geheugen en het verminderen van depressie, angst en vermoeidheid. Maar ook voor jongeren kan een tekort aan Vitamine D ernstige gevolgen hebben van longontsteking tot vervormde botten en groeipijnen tot verminderd leervermogen. Dit kan blijvende negatieve effecten hebben ook voor volgende generaties.
Preventie en gelijkheid voor gezondheid loont
Uit de tussentijdse analyse na het stopzetten van de vitamine D vergoeding in de basisverzekering blijkt dat tenminste een kwart van de groep die voorheen vanuit het basispakket vitamine D gesuppleerd kreeg, op dit moment geen of onvoldoende vitamine D inneemt. De verwachting is dat een deel van deze groep uiteindelijk juist extra medische zorg zal gaan vragen. Vaak gaat het hierbij om kostbare tweedelijnszorg. Omdat vitamine D suppletie eigenlijk nooit negatieve bijwerkingen kent, was het dus puur een kostenoverweging om de gratis suppletie voor deze kwetsbare groepen stop te zetten. Gezien bovenstaande is het zeer de vraag of dit een juiste keuze was en of men niet ongewild meer druk op de zorg gaat leggen. Dit geldt zowel voor de kosten als voor de arbeidsdruk.
Het Zorginstituut Nederland adviseert in haar schrijven van 7 december 2023 naar de Tweede Kamer eveneens dat voor kwetsbare mensen die geen vitamine D meer nemen een oplossing noodzakelijk is om hogere zorgkosten te voorkomen.
De huidige weersomstandigheden roepen haast om op korte termijn gratis suppletie van vitamine D voor mensen in armoede te heroverwegen. De kans is groot dat door de stopzetting van vitamine D de zorgkosten stijgen en belangrijker nog dat een aantal mensen in kwetsbare groepen in versterkte mate medische klachten zullen ontwikkelen waardoor meer druk op de zorg kan ontstaan. Voor de hele samenleving is dit een onwenselijke situatie die eenvoudig te voorkomen is.
Dit artikel afdrukken
Nederland kampt met een toenemend aantal mensen (waaronder 300.000 kinderen) in armoede met mogelijke ondervoeding en een verzwakt immuunsysteem waardoor de kans op infectieziekten en chronische ziekten toenemen. In 2023 wordt in Nederland een stijging gezien ten opzichte van voor de pandemie in o.a. oversterfte, longontsteking, kinkhoest, hart- en vaatziekten en psychische klachten. Dit alles zet logischerwijs een grote druk op de eerste en tweedelijnszorg.
Het is zeer de vraag of de beoogde kostenbesparing door het schrappen van de verstrekking van een optimale dosering vitamine D uit het basispakket, uiteindelijk niet zal leiden tot juist veel hogere ziektekosten bij de kwetsbare groepen.
Vooral kwetsbare groepen krijgen gedurende de winter niet voldoende vitamine D binnen via hun voedingMensen in armoede meest geraakt door schrappen vitamine D uit basispakket
Sinds 1 januari 2023 wordt voor 1,5 miljoen Nederlanders vitamine D niet langer vergoed vanuit het basis verzekeringspakket. De overweging hierbij was dat de €149 miljoen die hiermee bezuinigd wordt, beter besteed kan worden aan duurdere complexe zorg. Vitamine D kan via de drogist voor €7,30 per persoon per jaar verkregen worden luidde het advies. Hierbij is echter wel de vraag of men in deze berekening uit is gegaan van de juiste hoeveelheid van een kwalitatief goede vitamine D, dus vergelijkbaar met de vitamine D zoals die voorheen binnen het basispakket verstrekt werd. Daarnaast is het natuurlijk opvallend dat de gratis verstrekking van vitamine D aan de 1,5 miljoen Nederlanders die het nodig hebben neerkomt op €100,- aan kosten per jaar, terwijl het volgens de betrokken minister slechts €7,30 per jaar aan vitamine D zou kosten. Dit betekent dat kosten hoofdzakelijk met logistiek en marge te maken hebben in plaats van met de kosten voor het vitaminesupplement. In een land als Nederland mag men kosten effectievere overwegingen verwachten.
Een tussentijdse evaluatie 5-6 maanden na het schrappen van deze maatregel laat zien dat meer dan 5% van de kwetsbare mensen die eerder gebruik maakten van vitamine D uit de basisverzekering niet langer vitamine D nemen vanwege de kosten. En nog eens 20% is een andere goedkopere vitamine D gaan gebruiken waarvan niet bekend is of deze een voldoende optimale vitamine D bloedspiegel behalen.
Een onderzoek gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde in 2015 concludeerde dat in de winter ongeveer 60% van de Nederlanders een tekort heeft aan vitamine D en ongeveer 30% een ernstig tekort. Ongeveer 75% van de verpleeghuisbewoners krijgt ook in de zomer te weinig extra vitamine D.
Vitamine D wordt aangemaakt via de huid door blootstelling aan zonlicht en kan via voeding verkregen worden door het eten van vis, lever, vlees, eieren en zuivel. Voor mensen met een donkere of oudere huid is het moeilijker om via zonlicht een voldoende hoog vitamine D gehalte te bereiken. Ook mensen met overgewicht hebben meer vitamine D nodig om een voldoende hoge vitamine D spiegel te bereiken. Vooral kwetsbare groepen krijgen gedurende de winter niet voldoende vitamine D binnen via hun voeding. Het is voor hen dan ook verstandig om extra vitamine D in te nemen.
Omdat vitamine D suppletie eigenlijk nooit negatieve bijwerkingen kent, was het dus puur een kostenoverweging om de gratis suppletie voor deze kwetsbare groepen stop te zettenVitamine D veelzijdig en noodzakelijk
Uit onderzoeken tijdens de coronapandemie en eerdere griepseizoenen is gebleken dat vooral ouderen die reeds meerdere ziekten onder de leden hebben, mannen met overgewicht, met hart- en vaatziekten en mensen met een donkere huid en/of mensen met een laag inkomen het grootste risico lopen voor een ernstig verloop van griep of Covid en hierbij eerder op de IC belanden. Een relatie tussen ernstige vitamine D deficiëntie en een verhoogd risico op infecties is voor influenza (griep) en Covid19 wetenschappelijk aangetoond. Uiteindelijk kan een ernstig vitamine D tekort leiden tot IC opnames of zelfs sterfte.
Een optimale vitamine D dosering daarentegen kan het aantal botbreuken en vallen met 10- 15 % verlagen. De valpreventie door begeleiding die vanaf 1 januari 2024 is opgenomen in het basispakket omdat 23% van de 80-plussers gebruik maakt van twee of meer valrisico verhogende medicijnen zal weinig effect sorteren wanneer de vitamine D spiegel van de patiënt niet optimaal is.
Vitamine D versterkt niet alleen spieren en botten. Honderden studies hebben de invloed van Vitamine D op processen en organen aangetoond variërend van ontstekingsremmend tot het stimuleren van hersenactiviteit, geheugen en het verminderen van depressie, angst en vermoeidheid. Maar ook voor jongeren kan een tekort aan Vitamine D ernstige gevolgen hebben van longontsteking tot vervormde botten en groeipijnen tot verminderd leervermogen. Dit kan blijvende negatieve effecten hebben ook voor volgende generaties.
Preventie en gelijkheid voor gezondheid loont
Uit de tussentijdse analyse na het stopzetten van de vitamine D vergoeding in de basisverzekering blijkt dat tenminste een kwart van de groep die voorheen vanuit het basispakket vitamine D gesuppleerd kreeg, op dit moment geen of onvoldoende vitamine D inneemt. De verwachting is dat een deel van deze groep uiteindelijk juist extra medische zorg zal gaan vragen. Vaak gaat het hierbij om kostbare tweedelijnszorg. Omdat vitamine D suppletie eigenlijk nooit negatieve bijwerkingen kent, was het dus puur een kostenoverweging om de gratis suppletie voor deze kwetsbare groepen stop te zetten. Gezien bovenstaande is het zeer de vraag of dit een juiste keuze was en of men niet ongewild meer druk op de zorg gaat leggen. Dit geldt zowel voor de kosten als voor de arbeidsdruk.
Het Zorginstituut Nederland adviseert in haar schrijven van 7 december 2023 naar de Tweede Kamer eveneens dat voor kwetsbare mensen die geen vitamine D meer nemen een oplossing noodzakelijk is om hogere zorgkosten te voorkomen.
De huidige weersomstandigheden roepen haast om op korte termijn gratis suppletie van vitamine D voor mensen in armoede te heroverwegen. De kans is groot dat door de stopzetting van vitamine D de zorgkosten stijgen en belangrijker nog dat een aantal mensen in kwetsbare groepen in versterkte mate medische klachten zullen ontwikkelen waardoor meer druk op de zorg kan ontstaan. Voor de hele samenleving is dit een onwenselijke situatie die eenvoudig te voorkomen is.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Niet okay dat vitamine D niet langer vergoed wordt vanuit de basisverzekering. Even een aanvulling qua voedingsbronnen. Zet uw champignons of andere paddenstoelen 15-30 min op overwegend onbewolkte dag tussen 11-15u buiten (tot max 1 u op een bewolkte dag). In de middagzon, genereren ze aanzienlijke hoeveelheden vitamine D, meestal meer dan 10 µg/100 g vers gewicht.
Foutje bedankt Otto — 2000 IE uiteraard.
Theo #19 Bedoel je wellicht 2000IE? 200IE is nog een aanbeveling van oakt m beet 15 jaar geleden, al opgehoogd tot 400 - 800 IE ondertussen.
Interessant om te zien dat elke 10 a 15 jaar de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine D wordt verdubbeld. Lijkt ook gelijke tred te houden met de regelmatige verdubbeling van de SPF in zonnebrandcrèmes trouwens; vroeger smeerde ik me als kind in met SPF 10 om niet te verbranden. Tegenwoordig lijkt 30 het minimum voor volwassenen en 50 aanbevolen voor kinderen/mensen met een lichte huid. Maar hoe hoger de factor hoe minder vitamine D je huid aanmaakt.
Je zou (arme) mensen ook kunnen aanraden om verstandig met zon om te gaan zonder zonnebrandcrème, vier vliegen in één klap: geen kosten voor zonnebrandcrème, geen kosten voor vitamine D-supplementen, laag risico op huidkanker en goede bescherming tegen een plethora aan aandoeningen.
Het is inderdaad fijn indien men dergelijke, relativerende keuzes nog kan maken, Theo.
Als het bezit van een tweedeurs 'koekblikje' nog tot de mogelijkheid behoort moet het toch niet zo’n kunst zijn om € 15 per jaar neer te tellen voor 200 IE vit. D3 per dag? Acht liter E-95.
ZKV eigen ‘risico’ € 395, geen vergoeding mondzorg. Da’s pas een probleem!