3 min
Het lijkt zo verstandig: je voeding aanvullen met noodzakelijke stofjes. Maar volgens het officiële advies is het niet nodig. En toch geven we kapitalen uit aan die producten.
Iemand die nog weet wat het Supplement van het Jaar 2018 was? Nee? Magnesium. Van het jaar 2019 dan? Ook niemand? Kurkuma. Op de Nationale Gezondheidsbeurs in februari werd dat alvast bekend gemaakt. Bezoekers van de beurs mochten “stemmen op hun favoriete vitamines, mineralen, kruiden en andere supplementen waar ze baat bij hebben,” aldus het bericht destijds van NPN, de branchevereniging van de voedingssupplementen.
De uitslag was verrassend, want kurkuma hield de winnaar van een jaar eerder achter zich op nummer 3 en de vaste waarde vitamine D op plaats 2.
Knalgeel
Voordat u nu elke maaltijd knalgeel gaat kleuren, even wat informatie. Kurkuma is een oosterse specerij, in de Indische keuken bekend als koenjit en gemaakt van de geelwortel. Het polyfenol kurkuma is een potente antioxidant waarvan in studies met hoge doses is aangetoond dat het een anti-inflammatoire werking heeft, zoals wel meer van die plantaardige gifstofjes.
Probleem is dat kurkuma vele verschijningsvormen heeft, ook als nep met dosis nul. Uit voeding wordt het slecht opgenomen. In hoge doses, in combinatie met stoffen die de opname door het lichaam verbeteren, zou het wel zeer goed werken en de laaggradige inflammatie, de bron van veel kwaad, verlagen.
Er is heel veel gestudeerd op en gejuicht over kurkuma. In het ene overzichtsartikel worden tal van voordelen opgesomd. Maar in het andere wordt vervolgens weer gehakt gemaakt van alle aannames.
Exemplarisch
Dat is exemplarisch voor veel onderzoek naar supplementen. Het hele veld is zo onoverzichtelijk en divers, dat er eigenlijk geen peil op te trekken is. Uit dat mistige landschap is niettemin een algemeen geaccepteerde, heldere aanbeveling naar voren getreden. Normaal gesproken heeft niemand extra vitaminen of voedingssupplementen nodig. ‘Normaal’ betekent dan: niet baby of hoogbejaard zijn, gezond eten en verstandig leven.
Het korte overzicht van het Voedingscentrum impliceert dat al die preparaten overbodig zijn en dat alleen een beetje extra vitamine D voor veel mensen gewenst is. Maar dat heeft dan niet eens met voeding te maken, maar met gebrek aan zonlicht. Sommigen moeten letten op hun K, B12 en foliumzuur.
Op de site voor professionals gaat het Voedingscentrum in een factsheet wat dieper in op de ‘suppletieadviezen vitamines, mineralen en spoorelementen’, maar komt bij hetzelfde advies uit, uiteraard.
Vitaminebehoefte
Weggegooid geld, die supplementen, heet het dan al gauw. ‘Dure plas’ is wat je krijgt van extra vitamine C en je bent hooguit 1 dag korter verkouden. Pillen met extra hoge doses zijn gevaarlijk en sportdrankjes doen niets. ‘Baat het niet, dan schaadt het niet’ gaat niet op. Aanvullen van vitaminen tot de ADH, de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, is het enige dat veilig is. Maar nu we toch aan het twijfelen zijn: ieder mens heeft een andere vitaminebehoefte, dus een algemene optimale dosis voorschrijven heeft geen zin. Bovendien: “Voor de meeste microvoedingsstoffen zijn onvoldoende gegevens beschikbaar om vast te stellen of een te lage inname gepaard gaat met een tekort of nadelige gezondheidseffecten,” aldus het Voedingscentrum.
Dat dit minimalistische, doch verstandige advies aan dovemansoren gezegd is, mag blijken uit de verkoopcijfers van supplementen en sportvoeding. Inmiddels slikt bijna de helft van de Nederlanders iets extra’s, vooral vitamine C en D en multivitaminen. Het RIVM noteerde in 2017 dat 10% van de mannen, 17% van de vrouwen en 13% van de kinderen ook nog kruidensupplementen gebruiken.
‘Mainstreaming’
Supplementen zijn een miljoenenhandel in Nederland, met onze DSM als grootste leverancier. Volgens onderzoeksbureau Euromonitor vlakte de verkoop van merkvitaminepreparaten in 2019 echter wat af en verloor terrein aan huismerken. Daarom zoekt de handel met nieuwe producten nieuwe klanten in doelgroepen, zoals ouderen en zwangeren. Maar de verkoop van voedingssupplementen, zoals omega 3 en calcium+magnesium, nam flink toe, weer volgens Euromonitor.
Een stijgende omzet is ook te zien bij de sportvoedingpreparaten. NutritionInsight signaleert ’mainstreaming’ van sportvoeding en daarmee nieuwe gaten in de markt.
‘Weekend warriors’
Vroeger gebruikten alleen topatleten en bodybuilders speciale voeding met veel eiwitten en mineralen, nu klokt iedereen met een paar gymschoenen (ook wel ‘weekend warriors’ genoemd) pakken hippe proteïnedrank weg. Of maakt zelf een whey-toverdrank met poeder uit van die enorme bussen die ook bij de Action te koop zijn. Eiwitten stillen de honger goed, deze producten dreigen daarom ook een nieuw soort fast food te worden.
De ironie wil, dat de meeste consumenten van al die voedingssupplementen en vitaminepreparaten ze helemaal niet nodig hebben, terwijl degenen die ze wel kunnen gebruiken, ze niet kopen. De ‘worried well’, of wie daarnaar neigen, zijn toch al bewust van hun gezondheid en eten volgens de regels. Maar wie minder tijd, geld of verstand heeft om op zijn voeding te letten, koopt dat noodzakelijke beetje extra hulp van de zelfzorgmedicijnen niet. En dan is ook nog de enige vitamine die je echt extra nodig hebt, D, sinds 2019 uit het basispakket verdwenen.
Dit artikel afdrukken
De uitslag was verrassend, want kurkuma hield de winnaar van een jaar eerder achter zich op nummer 3 en de vaste waarde vitamine D op plaats 2.
Knalgeel
Voordat u nu elke maaltijd knalgeel gaat kleuren, even wat informatie. Kurkuma is een oosterse specerij, in de Indische keuken bekend als koenjit en gemaakt van de geelwortel. Het polyfenol kurkuma is een potente antioxidant waarvan in studies met hoge doses is aangetoond dat het een anti-inflammatoire werking heeft, zoals wel meer van die plantaardige gifstofjes.
Probleem is dat kurkuma vele verschijningsvormen heeft, ook als nep met dosis nul. Uit voeding wordt het slecht opgenomen. In hoge doses, in combinatie met stoffen die de opname door het lichaam verbeteren, zou het wel zeer goed werken en de laaggradige inflammatie, de bron van veel kwaad, verlagen.
Er is heel veel gestudeerd op en gejuicht over kurkuma. In het ene overzichtsartikel worden tal van voordelen opgesomd. Maar in het andere wordt vervolgens weer gehakt gemaakt van alle aannames.
Exemplarisch
Dat is exemplarisch voor veel onderzoek naar supplementen. Het hele veld is zo onoverzichtelijk en divers, dat er eigenlijk geen peil op te trekken is. Uit dat mistige landschap is niettemin een algemeen geaccepteerde, heldere aanbeveling naar voren getreden. Normaal gesproken heeft niemand extra vitaminen of voedingssupplementen nodig. ‘Normaal’ betekent dan: niet baby of hoogbejaard zijn, gezond eten en verstandig leven.
Het korte overzicht van het Voedingscentrum impliceert dat al die preparaten overbodig zijn en dat alleen een beetje extra vitamine D voor veel mensen gewenst is. Maar dat heeft dan niet eens met voeding te maken, maar met gebrek aan zonlicht. Sommigen moeten letten op hun K, B12 en foliumzuur.
Op de site voor professionals gaat het Voedingscentrum in een factsheet wat dieper in op de ‘suppletieadviezen vitamines, mineralen en spoorelementen’, maar komt bij hetzelfde advies uit, uiteraard.
Vitaminebehoefte
Weggegooid geld, die supplementen, heet het dan al gauw. ‘Dure plas’ is wat je krijgt van extra vitamine C en je bent hooguit 1 dag korter verkouden. Pillen met extra hoge doses zijn gevaarlijk en sportdrankjes doen niets. ‘Baat het niet, dan schaadt het niet’ gaat niet op. Aanvullen van vitaminen tot de ADH, de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, is het enige dat veilig is. Maar nu we toch aan het twijfelen zijn: ieder mens heeft een andere vitaminebehoefte, dus een algemene optimale dosis voorschrijven heeft geen zin. Bovendien: “Voor de meeste microvoedingsstoffen zijn onvoldoende gegevens beschikbaar om vast te stellen of een te lage inname gepaard gaat met een tekort of nadelige gezondheidseffecten,” aldus het Voedingscentrum.
Dat dit minimalistische, doch verstandige advies aan dovemansoren gezegd is, mag blijken uit de verkoopcijfers van supplementen en sportvoeding. Inmiddels slikt bijna de helft van de Nederlanders iets extra’s, vooral vitamine C en D en multivitaminen. Het RIVM noteerde in 2017 dat 10% van de mannen, 17% van de vrouwen en 13% van de kinderen ook nog kruidensupplementen gebruiken.
‘Mainstreaming’
Supplementen zijn een miljoenenhandel in Nederland, met onze DSM als grootste leverancier. Volgens onderzoeksbureau Euromonitor vlakte de verkoop van merkvitaminepreparaten in 2019 echter wat af en verloor terrein aan huismerken. Daarom zoekt de handel met nieuwe producten nieuwe klanten in doelgroepen, zoals ouderen en zwangeren. Maar de verkoop van voedingssupplementen, zoals omega 3 en calcium+magnesium, nam flink toe, weer volgens Euromonitor.
Een stijgende omzet is ook te zien bij de sportvoedingpreparaten. NutritionInsight signaleert ’mainstreaming’ van sportvoeding en daarmee nieuwe gaten in de markt.
‘Weekend warriors’
Vroeger gebruikten alleen topatleten en bodybuilders speciale voeding met veel eiwitten en mineralen, nu klokt iedereen met een paar gymschoenen (ook wel ‘weekend warriors’ genoemd) pakken hippe proteïnedrank weg. Of maakt zelf een whey-toverdrank met poeder uit van die enorme bussen die ook bij de Action te koop zijn. Eiwitten stillen de honger goed, deze producten dreigen daarom ook een nieuw soort fast food te worden.
De ironie wil, dat de meeste consumenten van al die voedingssupplementen en vitaminepreparaten ze helemaal niet nodig hebben, terwijl degenen die ze wel kunnen gebruiken, ze niet kopen. De ‘worried well’, of wie daarnaar neigen, zijn toch al bewust van hun gezondheid en eten volgens de regels. Maar wie minder tijd, geld of verstand heeft om op zijn voeding te letten, koopt dat noodzakelijke beetje extra hulp van de zelfzorgmedicijnen niet. En dan is ook nog de enige vitamine die je echt extra nodig hebt, D, sinds 2019 uit het basispakket verdwenen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Klopt, we zeggen het alleen in wat andere woorden, maar de strekking is hetzelfde.
#30 Maria,
Ik vermoed dat jij + Astrid + ik er wel zo'n beetje hetzelfde over denken.
#29 Was ook ongeveer wat ik onder andere met heel veel woorden bedoelde te zeggen, Sytske. Goede opname van voedingsstoffen en complete voeding zou het uitgangspunt moeten zijn. En daarna zinvol suppleren.
Gezondheid is big, big business en iedereen die uit angst, wanhoop, geld in een bodemloze put wil storten is mooi meegenomen voor ... .
Vroeger kreeg je alleen door de kerk een schuldgevoel aangepraat en was voor de arme zondaar spijt en braaf bidden al een heel eind in de goede richting (wink).
#28 Maria,
Ik ben absoluut niet tegen voedingssupplementen. Het gaat mij er om dat er te veel supplementen in omloop zijn waar je OF niets aan hebt OF waar je behoorlijk mee op moeten passen ivm 1000x adh.
Sytske, Astrid
Je niet prettig voelen kan heel veel oorzaken hebben en is niet altijd op te lossen met een pilletje. De consument, heb ik het idee, wordt gehersenspoeld dat met pilletjes (al dan niet alternatief) alles is op te lossen. Er moet en zal geconsumeerd worden.
Misschien helpt het Kruidvat afdoende, maar misschien zijn voedingssupplementen ook een extra belasting op je ontgiftingssysteem. Misschien heb je het moeilijk op je werk, in je persoonlijke leven, misschien heb je een stofwisselingssysteem dat vraagt om extra vlees, extra slaap... . Misschien is je darmflora aangetast (roundup, antibiotica) of is je darmwand aangetast. Helaas niet even snel op te lossen met wat poedertjes en drankjes. Misschien heb je baat bij supplementen die niet bij het Kruidvat te krijgen zijn. Het kan zijn dat je tijdelijk om wat voor reden ook, behoefte hebt aan meer van een bepaalde stof.
Helaas worden artsen denk ik toch, voor een deel opgeleid door de farmaceutische industrie, en daarvan zijn de grootste inkomsten niet voedingssuplementen (alhoewel best lucratief).
Enerzijds fijn dat de meeste voedingssupplementen nog steeds vrij verkrijgbaar zijn, anderzijds een grof schandaal dat je als consument gedwongen wordt je te verdiepen in materie die eigenlijk niet op jouw bordje thuis hoort. Moet je bijvoorbeeld meetwaarden gaan interpreteren die in verschillende landen een andere betekenis hebben (Japan, selenium), waarover men het in de medische wetenschap het niet met elkaar eens is, die misschien niet betrouwbaar zijn omdat de meetmethode niet klopt (magnesium en oeps, vitamine D), die door de farmaceutische industrie opgelegd zijn. Denk hierbij aan de anticholesterol pillen die zo langzamerhand heel Nederland zou moeten slikken. Preventief aspirientjes slikken is gelukkig alweer een beetje passe.
Ik ben niet per definitie tegen pillen, maar ik vind dat je er heel zuiver mee om moet gaan. Alles hangt met alles samen en als je een parameter verandert dan kan dat de andere parameters ook beïnvloeden (positief of negatief).
Even voor kritische vragenstellers:
Van vitamine D zou je de actieve vorm moeten meten. Aangezien dat erg moeilijk is, gebeurt dit niet. Het zou dus kunnen dat je zat van de actieve vorm hebt, maar zogenaamd onvoldoende van het voorstadium. Of dat je waanzinnig goed scoort op het voorstadium (pilletjes) maar de hoeveelheid van de actieve vorm bedroevend is. Magnesium is een van de cofactoren bij het activeren van vitamine D.