Verdienstelijking economie, lager materiaalgebruik en recycling drukten de CO2-uitstoot Nederland

Dat blijkt uit een nieuwe berekening door het CBS. Samen met Eurostat voerde het CBS een 'experimentele decompositie-analyse' uit die de samenhang tussen de verandering in een variabele (in dit geval CO₂-uitstoot) en factoren die mogelijk een rol spelen bij deze verandering kwantificeert. CO₂ (koolstofdioxide) is een van de belangrijkste broeikasgassen die zorgen voor klimaatverandering.

Uit de analyse bleek dat over de hele periode 1970-2020 de CO₂-uitstoot met 50% toenam. De groei van de economie in die periode leidde tot meer productie en meer consumptie en dat had een grotere vraag naar energie en grondstoffen tot gevolg die voor 200 megaton extra uitstoot zou hebben kunnen leiden. Efficiënter gebruik van materialen (van 1,2 kilogram materialen naar 0,9 kilo per euro productie van de landbouw en industrie) en recycling bracht de CO₂-uitstoot naar beneden. In totaal had dit effect een omvang van bijna 120 megaton minder uitstoot in een halve eeuw. Ook vond in dezelfde periode een verschuiving plaats in activiteiten van landbouw en industrie naar diensten. Het aandeel van de landbouw en industrie in de productie nam af van 30% in 1970 naar 25% in 2020. "De verdienstelijking van de economie had een dempende invloed van bijna 40 megaton op de CO₂-uitstoot," aldus het CBS.

Bron grafiek: CBS

Vanaf 2010 begon de CO₂-uitstoot daadwerkelijk te dalen. Vanaf dat moment was dat vooral te danken aan energiebesparing en de verschuiving van fossiele energie naar hernieuwbare energiebronnen. Bedrijven en huishoudens bleven lang afhankelijk van gas en andere fossiele energiedragers en de verschuiving naar de productie en het verbruik van hernieuwbare energie kwam pas vanaf 2011 in een versnelling. De energieconsumptie per hoofd van de bevolking daalde in de periode 1971-2020 van ruim 110 naar 100 GJ per capita. Dat komt overeen met een daling van de uitstoot met bijna 30 megaton.

In 2020 was er sprake van een sterke afname, onder andere door de gevolgen van maatregelen die zijn genomen in het kader van de coronacrisis. Na een lichte stijging in 2021 is de CO₂-uitstoot in 2022 verder gedaald. In de analyse houdt het CBS het bij de periode tot 2020. Per saldo nam de CO₂-uitstoot in deze 50 jaar toe met iets meer dan 30 megaton.