1 min
Al sinds 2006 zouden varkensboeren onvoldoende beloond zijn voor de stijgende voerkosten. Dat zegt analyst Gé Backus, die jarenlang voor het Landbouw Economisch Instituut werkte. Volgens hem is er sprake van een 'systeemfout'. Ja? Nee, onzin. Dat vind ik tenminste.
De uitspraken van Backus worden geciteerd door Boerderij. Hij deed een onderzoek in opdracht van boerenbelangengroep NVV.
Niemand gunt de buurman zijn verlies
Een 'systeemfout' is een fout die de markt zelf niet kan herstellen en waar de partijen zelf geen schuld aan hebben. Als je kijkt naar de Nederlandse varkenshouderij dan zie je een voortdurende drang om de kostprijs te verlagen door de volumes te vergroten. Doe je dat, dan loop je het risico op overaanbod. Varkens moeten nl. geslacht worden op het moment dat ze slachtrijp zijn. Je kunt ze nog wel een weekje laten zitten, maar twee wordt al moeilijk. Is er dus teveel aanbod, dan daalt de prijs. En dat komt vooral omdat de stallen vol worden gezet. Niemand gunt de buurman zijn verlies. Er is geen sprake van een systeemfout, maar van een overaanbod waar boeren zelf verantwoordelijk voor zijn. Als de consument - en dus de super - de schappen niet meer vol kan leggen, gaan ze vanzelf betalen voor varkensvlees. Dan doen ze alleen niet zolang het aanbod zo groot is dat iedereen liever met verlies dan helemaal niet verkoopt. En dat doen boeren omdat ze anders kun kosten niet kunnen dekken.
De markt lost het wel op, maar pijnlijk
Snapt u het niet? Dat doen ze omdat ze denken dat verlies maken goedkoper is dan de stal leeglaten en met vakantie gaan. Het probleem is alleen dat als je dat jaren op een rij doet, de alle boeren failliet raken. En dat is wat er aan de hand is.
Geen systeemfout, maar overaanbod. Al jarenlang durft niemand te zeggen dat er een schadeloosstelling moet komen voor degenen die ophouden. Ik hoor de geluiden al: als wij hier stoppen, dan nemen de Duitsers - die goedkoper kunnen slachten en verwerken dan wij - onze positie onmiddellijk in. Misschien moet je daar in Europees verband eens over praten. Doe je dat niet, dan schoont de markt zich heus zelfs wel en zullen heel veel varkenshouders verdwijnen. De - vermoedelijk zelfs grote - overblijvers zullen goud verdienen omdat de markt geweldig zal uitdunnen. En daarom gaan ze allemaal net zo lang door tot ze neergeschoten worden door hun bank.
NB: voor boerenlezers, voor a.s. weekend staat een interview gepland tussen ondergetekende en Boerderij over de toekomst van de Nederlandse varkenshouderij. Hoe het eruit gaat zien, zie ook ik pas op het laatst.
Fotcredits: Pile o Pigs, uitsnede, Max Jackson
Dit artikel afdrukken
Niemand gunt de buurman zijn verlies
Een 'systeemfout' is een fout die de markt zelf niet kan herstellen en waar de partijen zelf geen schuld aan hebben. Als je kijkt naar de Nederlandse varkenshouderij dan zie je een voortdurende drang om de kostprijs te verlagen door de volumes te vergroten. Doe je dat, dan loop je het risico op overaanbod. Varkens moeten nl. geslacht worden op het moment dat ze slachtrijp zijn. Je kunt ze nog wel een weekje laten zitten, maar twee wordt al moeilijk. Is er dus teveel aanbod, dan daalt de prijs. En dat komt vooral omdat de stallen vol worden gezet. Niemand gunt de buurman zijn verlies. Er is geen sprake van een systeemfout, maar van een overaanbod waar boeren zelf verantwoordelijk voor zijn. Als de consument - en dus de super - de schappen niet meer vol kan leggen, gaan ze vanzelf betalen voor varkensvlees. Dan doen ze alleen niet zolang het aanbod zo groot is dat iedereen liever met verlies dan helemaal niet verkoopt. En dat doen boeren omdat ze anders kun kosten niet kunnen dekken.
De markt lost het wel op, maar pijnlijk
Snapt u het niet? Dat doen ze omdat ze denken dat verlies maken goedkoper is dan de stal leeglaten en met vakantie gaan. Het probleem is alleen dat als je dat jaren op een rij doet, de alle boeren failliet raken. En dat is wat er aan de hand is.
Geen systeemfout, maar overaanbod. Al jarenlang durft niemand te zeggen dat er een schadeloosstelling moet komen voor degenen die ophouden. Ik hoor de geluiden al: als wij hier stoppen, dan nemen de Duitsers - die goedkoper kunnen slachten en verwerken dan wij - onze positie onmiddellijk in. Misschien moet je daar in Europees verband eens over praten. Doe je dat niet, dan schoont de markt zich heus zelfs wel en zullen heel veel varkenshouders verdwijnen. De - vermoedelijk zelfs grote - overblijvers zullen goud verdienen omdat de markt geweldig zal uitdunnen. En daarom gaan ze allemaal net zo lang door tot ze neergeschoten worden door hun bank.
NB: voor boerenlezers, voor a.s. weekend staat een interview gepland tussen ondergetekende en Boerderij over de toekomst van de Nederlandse varkenshouderij. Hoe het eruit gaat zien, zie ook ik pas op het laatst.
Fotcredits: Pile o Pigs, uitsnede, Max Jackson
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 29 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 29 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Robert, er gaan meer en meer ook 'duurdere' delen buiten de EU. Je ziet dat ook daar kleine veranderingen op komst zijn. Ik zie het niet als onze redding, maar het geeft wel lucht op de markt. Maar we zijn erg gevoelig en kwetsbaar met een zelfvoorzieningsgraad ruim boven 100.
Mijn conclusie is wel het wel wat overdone is om te spreken van een echte systeemfout. Als dat zou was, zouden we nu weer een jaar hebben moeten wachten op de doorrekening van hogere voerprijzen en dat was niet zo. Want daar ging het in het artikel hierboven over.
Er zijn wel andere problemen. Daarover sprak ik in een eerdere reactie.
@Annechien, eens dat de markt kennelijk went aan de hoge voerprijzen. En een verduidelijking: de 5% verandering in aanbod heb ik niet bedoeld als 5% van de NL productie, maar 5% van de Europese productie. Ik dacht vanuit de Europese markt. NL produceert bijna 6% van de Europese productie, dus heeft daar inderdaad nauwelijks invloed op. Even een correctie: de zelfvoorzieningsgraad in de EU ligt volgens de Brusselse statistieken in 2012 op 109,9%. We exporteren dus circa 10% van onze productie naar buiten de EU. Dat zijn wel vooral delen die we zelf niet eten, dus dat hoeft niet schadelijk te zijn voor de Europese markt. Ik ben wel beducht voor een veel grotere zelfvoorzieningsgraad, omdat daarmee onze afhankelijkheid van de wereldmarkt nog meer toeneemt. Eens met Annechien dat de lucratieve export naar China tijdelijk lucht heeft gegeven, maar het hoeft maar even tegen te zitten (zie bijv. de handel tussen Brazilie en Rusland) en we zitten met een overschot en een forse prijsdaling. Ik denk nog maar even terug aan 1998, het jaar na de varkenspest in Nederland, toen de prijzen daalden naar omgerekend € 0,68 per kg slachtgewicht (nov.98) als gevolg van een Europese uitbreiding als correctie na de tijdelijke krimp in varkensaanbod vanuit NL. Dat soort niveaus moet je dus niet zo lang hebben, zeker niet met de huidige buffers die varkensbedrijven momenteel hebben.
Ik had gereageerd op het stukje over het CBL maar die reactie past hier ook eigenlijk helemaal. Daar stelde ik voor dat degenen die aan het nieuwste welzijnsaccoord gaan voldoen, dus produceren zoals de Nederlandse supermarkten willen, zich verenigen in een producentenvereniging. Dan kun je een prijs vragen, heb je een positie. Ik vond het bij het vlees met 1 ster van de dierenbescherming al een gemiste kans. Lukt dat niet dan krijgen we in Nederland wat ik noemde het UK scenario. Daar is de varkenshouderij gedecimeerd nadat de supermarkten extra eisen gingen stellen en ook gewoon op het continent bleven inkopen. Een beetje argwaan ten opzichte van de supermarkten is in dit geval wel gepast.
En, Robert Hoste, welkom bij foodlog. Ik heb je gemist in Denemarken.
Duurzaam naar de haaien.
Nog een toevoeging. Wat varkenshouders in een slechtere positie brengt is het verhogen van de nationale regels als dat in de rest van de EU niet gebeurt.
Een voorbeeld: Het vlees met 1 ster. De varkenshouders kregen een vergoeding voor de extra kosten (meer oppervlakte voor het varken, hokverrijking etc.) die ze maakten. Per 1 januari zijn in NL de nationale regels voor de oppervlakte per vleesvarken wettelijk verhoogd van 0.7 naar 0.8 m2 per varken. Niks aan de hand zou je denken.
Echter de vergoeding voor het 1 sterrenvlees is nu VERLAAGD omdat de wettelijke eisen zijn verhoogd van 0.7 naar 0.8 m2. De vergoeding wordt berekend vanaf de NL wetgeving. Dus de concurrentiepositie verzwakt. Hier hoor je niemand over, maar het is wel zo.
Ik begrijp niet dat dit niet beter uitgelegd wordt. En we hier verder niks over lezen.
Conclusie: de markt betaalt niet als de wetgeving wordt verhoogd. En zo gaan we allemaal duurzaam naar de haaien als we ons dit niet beseffen. Daar ligt het echte probleem.
Ondertussen wordt het vlees wat niet aan onze NL regels voldoet wel gewoon geïmporteerd en hier gegeten. Hypocriet of niet? Ik vind van wel.