Problemen bij NVWA resultaat van een onbezonnen overheid

Dortland is opgeleid als levensmiddelentechnoloog, microbioloog en toxicoloog. Hij werkte als directeur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de VWA, de voormalige Voedsel- en Warenautoriteit, één van de voorlopers van de huidige Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, afgekort tot NVWA. Vanuit zijn functie bij VWS coördineerde Dortland het overleg tussen het Ministerie en de voormalige Keuringsdienst van Waren. Hij is gepokt en gemazeld in het toezicht op en de handhaving van voedselveiligheids- en andere risico’s.

Naar aanleiding van de fipronil-affaire die deze zomer de media wekenlang bezighield, spreekt Dick Veerman met hem over de problemen bij de NVWA die de afgelopen jaren steeds weer de krantenkoppen halen. Het interview werd eind augustus opgenomen, kort na het spoeddebat in de Tweede Kamer over fipronil.

Dortlands analyse is scherp over de overheid. In zijn analyse van de NVWA neemt hij de kijker mee naar een breder vraagstuk: de overheid begint te onbezonnen aan complexe reorganisatietrajecten. Met grote ambities start ze projecten zonder voldoende na te denken over de vraag wat het precieze doel is, of dat haalbaar is en hoe de uitvoering gemonitord en bijgestuurd kan worden.
Grote ambities, een geleidelijk duidelijk wordend falen en een daarop volgende grote teleurstelling zijn een zich herhalend patroon. De overheid - politiek en ambtelijke top - leren niet en komen niet tot een behoedzamere aanpak.

Accepteer marketing-cookies om deze video te bekijken.

De discussie rond de NVWA is wat Dortland betreft slechts een casus die model staat voor een groter politiek vraagstuk: hoe kunnen politiek en overheid hun vernieuwingsambities vormgeven en uitvoeren, zonder als een olifant door de porseleinkast te gaan? In de aanpak van de (Jeugd)zorg en de problemen rond het PGB ziet Dortland dezelfde problemen. Het aandeel van de NVWA in de fipronil-affaire is onderdeel van een bestuurlijk vraagstuk dat twee lagen dieper ligt.

Feitelijke budgetten NVWA (streefbudget was €200 miljoen)

Bron: ministerie EZ, 2018 en 2019 obv raming begroting 2017

Accepteer marketing-cookies om deze inhoud te bekijken.

Doel van de vorming van de NVWA was efficiency- en kwaliteitswinst door integratie van afzonderlijke diensten die zich met delen van dezelfde activiteiten bezighouden. Toen de VWA, de Plantenziektekundige Dienst (PD) en de Algemene Inspectie Dienst (AID) fuseerden tot de huidige NVWA, kostten de afzonderlijke diensten samen €265 miljoen en werd hun werk gedaan door 2.400 voltijdsbanen. De fusie moest het benodigde budget terugbrengen tot €200 miljoen en 2.000 voltijdsbanen. Vanaf 2012 (het jaar waarin de NVWA werd gevormd) liggen de begrotingen aanmerkelijk hoger. Vooralsnog is de NVWA aanmerkelijk duurder uitgevallen dan beoogd. Dat er kwaliteitsproblemen zijn, is inmiddels een voortdurend terugkerend onderwerp in de politieke area en de media. Rutte III kende bij de zojuist afgeronde formatie bovendien €25 miljoen extra toe aan de NVWA om de gerezen kwaliteitsproblemen verder het hoofd te bieden.

Op 27 november organiseert Foodlog het snelcongres Fipronil, van probleem naar kansen.
Bestemd voor: pluimveehouders, toeleveranciers, verwerkers van eieren en detaillisten.
Doel: in de praktijk een betere risicocultuur creëren en bloedluis - het voor kippen heel irritante beestje dat de aanleiding was voor de illegale bestrijding met fipronil - de stal uit jagen.
Dortland leidt één van de deelsessies.