In een Kamerbrief lieten de Nederlandse ministeries van EZ en VWS gisteren weten dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) in november 2016 weliswaar al beschikte over een aanwijzing dat er fipronil in pluimveestallen zou kunnen zijn gebruikt, maar geen aanleiding had om daar nader onderzoek naar te doen. Het ministerie claimt dat onbekend was dat fipronil, een middel dat niet in stallen gebruikt mag worden, zich in eieren zou kunnen ophopen. Die conclusie werd mede getrokken op basis van risicobeoordelingen en steekproeven uit voorgaande jaren.

Die uitspraak is volgens de hoogleraren Van den Berg en Rietjens "aantoonbaar onjuist". Van den Berg verwijst in de Volkskrant naar onderzoeksrapporten van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Het oudste daarvan stamt uit 2006. Het maakt duidelijk dat fipronil zich ophoopt in weefsel als dieren het binnenkrijgen. De EFSA geeft aan dat het middel "gemiddeld tot hoog persistent is." In lekentaal betekent dat: na behandeling van een stal door middel van spuiten, blijft het maanden hangen. In een later rapport uit 2014 staat expliciet dat rekening gehouden moet worden met de aanwezigheid van fipronil in producten als melk en eieren. Een Britse pluimveestudie uit 2008 heeft bovendien aangetoond dat het gif zich daadwerkelijk in kippeneieren ophoopt als de stof aan kippenvoer wordt toegevoegd. Rietjens geeft aan dat kippen pikken in hun behuizing en dus duidelijk is dat er een te verwachten risico was in met fipronil behandelde kippenstallen. De overheid handelde niet adequaat door geen metingen te doen, concluderen de beide toxicologen dan ook.

Gisteravond schoven de verantwoordelijke bewindslieden Martijn van Dam (EZ) en Edith Schippers (VWS) aan bij Jinek. Ze maakten duidelijk dat er in de communicatie vanuit de overheid zaken niet goed zijn gegaan, maar dat de beschuldiging van de Belgische minister Denis Ducarme dat Nederland niet adequaat zou hebben optreden in november 'verkeerde voorlichting' van het Belgische parlement zou zijn geweest.

Bij Nieuwsuur verklaarden de oud-bewindslieden Henk Bleker en Cees Veerman (EZ Landbouw) dat er te veel op de NVWA is bezuinigd. Van den Berg toont zich ondanks zijn inhoudelijk duidelijk negatieve oordeel over de brief van de bewindslieden om dezelfde redenen mild over de NVWA.

Eerder deze week berichtte Foodlog over de verwarring op het gebied van toxicologie die in Nederland en België is ontstaan. De Belgische toxicoloog Jan Tytgat en Van den Berg wezen op geklungel met kennis en communicatie over fipronil en risico.
Dit artikel afdrukken