Het onderzoek richtte zich op de werking van probiotica-supplementen, niet op voedingsmiddelen. Dat zijn mengsels van verschillende soorten darmbacteriën, levend of gevriesdroogd, die worden ingenomen om de werking van de darmen te verbeteren of te herstellen na bijvoorbeeld een antibioticakuur. Probioticasupplementen zijn vrij verkrijgbaar; artsen schrijven ze ook regelmatig voor.
De onderzoekers vonden geen of nauwelijks een gunstig effect van de supplementen. In het geval van toediening na een antibioticakuur werd zelfs in bepaalde gevallen een verslechtering van het herstel van de darmflora gezien. De meeste ingenomen bacteriekolonies verlaten onverrichterzake het lichaam.
De darmwand verzet zich bij de meeste proefpersonen tegen de vestiging van een kolonie bacteriën van buitenSlijmvlies
Gekeken werd waar, hoe en überhaupt òf de toegediende bacteriën zich hechten aan het slijmvlies van het maag-darmkanaal. Dat laatste bleek maar zelden het geval, de darmwand verzet zich bij de meeste proefpersonen tegen de vestiging van een kolonie bacteriën van buiten. Bij muizen deed zich dat verschijnsel voor per soort muis en bacterie, bij mensen per individu.
Het onderzoek legt een aantal knelpunten van de studie van de darmflora in samenhang met probioticagebruik bloot. Zo is het vrijwel onmogelijk om met de huidige technieken een onderscheid te maken tussen lichaamseigen bacteriën in de feces en bacteriën van dezelfde soort die ingenomen zijn. Dat bemoeilijkt de waarneming van een eventueel effect.
De biopten die genomen werden van diverse locaties in de darmen lieten vaak andere bacteriekolonies zien dan die in de ontlasting werden aangetroffen. Dat plaatst vraagtekens bij het nut van ontlastingonderzoek, omdat het – anders dan werd aangenomen – geen goed beeld geeft van de in de darmen aanwezige bacteriesoorten.
Ook blijkt dat de algemeen verkrijgbare probioticasupplementen met mengsels van meerdere bacteriesoorten geen voorspelbare, algemene werking hebben, maar hooguit bij een enkeling iets teweeg brengen. Het zou daarom geen zin hebben die mengsels in te nemen, ook omdat ze – in tegenstelling tot wat wordt verondersteld – niet helemaal onschadelijk zijn.
Toch zien de onderzoekers toekomst in de toediening van probiotica. Maar dan moeten de toegediende soorten afgestemd zijn op de behoefte van elke afzonderlijke patiënt om afstoting te voorkomenKolonisatie-effect
Als er wel een kolonisatie-effect gezien wordt, is dat van korte duur, zolang als het middel geslikt wordt. Blijvende veranderingen van de samenstelling van het darmmicrobioom zagen de wetenschappers niet.
Toch zien de onderzoekers toekomst in de toediening van probiotica. Maar dan moeten de toegediende soorten afgestemd zijn op de behoefte van elke afzonderlijke patiënt om afstoting te voorkomen. Het zal nog veel onderzoek vergen voordat voor afzonderlijke individuen de match met de juiste probiotica gemaakt kan worden.
Het Weizmann Institute, dat gespecialiseerd is in personalized nutrition, trok in 2015 wereldwijd de aandacht met een evenzeer gedetailleerde en precieze studie naar het effect van verschillende soorten voedsel op de aanmaak van insuline.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Als "mengsels van meerdere bacteriesoorten geen voorspelbare, algemene werking hebben", hebben andere mengsels - van vaak geen natuurlijke oorsprong wel "voorspelbare, algemene werking"?
Het lijkt erop dat de "voorspelbare, algemene werking" van de verdienmodellen de hoofdrol hebben.
Als je uitsluitend kijkt naar de snelheid van het herstel van het Microbioom na antibiotica en niet naar de medische parameters zoals problemen door uitgroei van opportunisten, uitmondend in diarree en SIBO, dan snap ik de conclusie.
Na antibiotica gebruik verdwijnen er heel veel micro-organismen, zowel die die je wilt bestrijden omdat ze pathogeen zijn als de eigen bacterien. Daarbij ontstaat het risico dat de darm voor lange tijd microbiologisch leeg blijft en er ruimte ontstaat voor opportunisten en ook pathogenen. Bekende zijn candida en Clostridia. Met probiotica kun je snel die open plekken bezetten en daardoor opportunisten minder kans geven. Dat werkt zo ook wanneer je niet de eigen bacterien geeft. Uiteindelijk zullen die ook weer uitgroeien, maar het is niet gek dat dat langzamer gebeurt dan wanneer de boel open ligt. Ik weet niet helemaal met welk denken je dat als een risico kunt zien. Uiteraard gaat het zelfde principe met eigen bacterien sneller, maar het open laten liggen is zeker niet gewenst en het moment dat we dat teruggeven goed en degelijk georganiseerd hebben binnen alle wettelijke kaders ligt niet voor de deur. Wanneer de onderzoekers ook naar medische indicatie hadden gekeken en niet aleen naar het Microbioom is de kans groot dat zij hadden gezien dat bij niets geven er meer gevallen van diarree werden gemeten. Dat is namelijk al vaker gebeurd. Dat we heel hard moeten werken om uit te vinden met welk Microbioom het individu het best geholpen is, daar ben ik het helemaal mee eens en dat is precies wat we binnen www.microbiome-Center.nl en het project MyOwnResearch proberen te adresseren.
En dat de allerbeste aanpak, ook hiervoor uiteindelijk de voeding is kan ik ook alleen maar onderschrijven.
Probiotica helpen niet of niet blijvend, maar dat is toch ook de bedoeling? Wel omzet proberen te halen.
De beste probiotica is het dagelijks voedsel dat je tot je neemt, daar gedijen de bacteriën op. De goede én de slechte. De kunst is om het voedsel te vinden dat het beste bij je past.
Persoonlijke ervaring: een hardnekkige eczeem plek verdween na introductie van een dagelijkse portie rauwe zuurkool. De mogelijke weldoener: Lactobaccillus Plantarum. Heb ik geen bewijs voor natuurlijk. L. Plantarum kun je ook als (prijzig) supplement kopen. Er is nogal wat interessant onderzoek beschikbaar naar effecten van L. Plantarum. Kun je niet zomaar terzijde schuiven als onzin denk ik.
Op de één of andere manier kan door (sommige) bacteriën voorbewerkt (gefermenteerd) voedsel goed passen, zo lijkt het.
Alle reacties lezend begrijp ik dat wij nog heel ver weg staan van de kennis van ons microbioom. Die is mateloos gecompliceerd. Is het microbioom onderzoek dat Yakult uitvoert in Groningen wel meegenomen in dit verhaal en eventueel nog relevant? Zelf geloof ik niet in de inname van darm ondersteunende bacteriën, anders dan de lactobacillae groep. De natuurlijke afweer van ons is er juist op getraind om die anderen om zeep te brengen. Ik geloof een beetje in de inname van levende melkzuurbacteriën. Die kunnen redelijkerwijs het zoutzuur van de maag overleven om snel af te sterven in het darm traject. Gewoon yoghurt, karnemelk en kaas drinken en eten volstaat naar mijn idee. De rest is 'hocus pocus'.
Huib #17,
Mijn excuus als ik mist in deze draad lijk te blazen. Dat is zeker niet mijn bedoeling. Ik poog juist te reageren op de kern. Bijna alle media, foodlog incluis, halen als belangrijkste conclusie uit dit onderzoek naar voren dat "probiotica na antibiotica zelfs schadelijk kan zijn". Die kern, daar gaat het mij om in #16, want juist die definitie van 'schadelijk' wringt.
Ik val in herhaling, maar het probleem dat ik probeer aan te kaarten is dat er (1) niet één gezonde samenstelling van het microbioom bestaat en (2) geen mens een constante samenstelling heeft. Daarmee is die definitie uiterst wankel. Als de deelnemers na die antibiotica kuur het advies hadden gekregen én opgevolgd om hun voedingspatroon aan te passen*, dan was hun oorspronkelijke microbioom ook niet teruggekeerd (zie #16). En het niet terugkeren van de oorspronkelijke samenstelling is nou net het criterium dat de onderzoekers gebruiken om te stellen dat probiotica mogelijk schadelijk is.
Ik ben het met je eens dat het van belang is dat de media een onderzoek als dit goed weergeeft, maar ben van mening dat journalisten de resultaten ook kritisch dienen te beoordelen. Geen van de mediaberichten die ik heb gezien zet ook maar een vraagteken bij dat merkwaardige criterium en allemaal smullen ze bij de kop 'kan zelfs schadelijk zijn'.
------
* Neem een heel voorstelbare praktijk casus: iemand komt bij de dokter met veel buikklachten en de dokter schrijft antibiotica voor. De ene dokter adviseert tegelijk de voeding aan te passen. De ander schrijft tegelijk een probioticum voor. In beide gevallen zal het microbioom nadien anders zijn dan oorspronkelijk. Schadelijk?