1 min
Een tegenslag voor de Nederlandse boeren, maar ze kunnen er niets aan doen. In 2022 is het stikstofoverschot in de Nederlandse landbouw, het deel van de stikstof dat niet wordt gebruikt voor landbouwproducten, met 6,5% gestegen tot 312 miljoen kilogram.
Deze toename is vooral te wijten aan de droge zomer van 2022. Omdat de grasopbrengst laag was, werd er minder stikstof opgenomen. Van de 312 miljoen kilogram verdween 84 miljoen naar de lucht en werd 228 miljoen niet benut in de bodem. Sinds 2018 was het stikstofoverschot niet zo hoog. Dat blijkt uit de vandaag gepubliceerde Mineralenbalans landbouw van het CBS.
Het stikstofoverschot wordt niet gemeten maar berekend door de aangevoerde stikstof (zoals in krachtvoer en kunstmest) te verminderen met de stikstof die wordt opgenomen in dierlijke en plantaardige producten, en de stikstof die de landbouw verlaat via export, mestverwerking of gebruik door particulieren. Een hoog stikstofoverschot is schadelijk voor het milieu, omdat het kan leiden tot vermesting en verzuring van bodem en oppervlaktewater.
De droge zomer had grote gevolgen voor de hoeveelheid stikstof in gras. Er werd slechts 229 miljoen kilogram stikstof van het land gehaald in de vorm van grondstoffen voor veevoer. De veehouderij had echter 257 miljoen kilogram nodig, wat leidde tot een tekort dat gecompenseerd moest worden uit ruwvoervoorraden. Anders dan voor het gras, was 2022 wel een groeizaam jaar voor akkerbouwgewassen. De afgevoerde stikstof in deze producten steeg met 8,4%, tot 90 miljoen kilogram.
De twee grootste bronnen van stikstof in de landbouw waren krachtvoer (410 miljoen kilogram) en kunstmest (194 miljoen kilogram). Het gebruik van kunstmest nam af, waarschijnlijk door de stijgende prijzen als gevolg van hogere gasprijzen.
De totale hoeveelheid stikstof uit dierlijke mest daalde van 471 miljoen kilogram in 2021 naar 467 miljoen in 2022. Dit kwam onder andere doordat de samenstelling van het ruwvoer veranderde en het aantal varkens en kippen afnam. Deze dieren eten enkel krachtvoer, geen ruwvoer.
Onder het demissionaire kabinet was mogelijk een nieuwe maatregel te verwachten geweest om mesttoepassingen weersverwachtingafhankelijk te maken. Dat zou een complexe, niet gemakkelijk effectief toe te passen regel zijn geworden. Het zittende kabinet zal vermoedelijk niet voor zo'n weersafhankelijke spelregel kiezen. Het fictieve voorbeeld laat zien dat ieder incident nieuwe regelgeving met zich mee kan brengen.
Dit artikel afdrukken
Het stikstofoverschot wordt niet gemeten maar berekend door de aangevoerde stikstof (zoals in krachtvoer en kunstmest) te verminderen met de stikstof die wordt opgenomen in dierlijke en plantaardige producten, en de stikstof die de landbouw verlaat via export, mestverwerking of gebruik door particulieren. Een hoog stikstofoverschot is schadelijk voor het milieu, omdat het kan leiden tot vermesting en verzuring van bodem en oppervlaktewater.
De droge zomer had grote gevolgen voor de hoeveelheid stikstof in gras. Er werd slechts 229 miljoen kilogram stikstof van het land gehaald in de vorm van grondstoffen voor veevoer. De veehouderij had echter 257 miljoen kilogram nodig, wat leidde tot een tekort dat gecompenseerd moest worden uit ruwvoervoorraden. Anders dan voor het gras, was 2022 wel een groeizaam jaar voor akkerbouwgewassen. De afgevoerde stikstof in deze producten steeg met 8,4%, tot 90 miljoen kilogram.
De twee grootste bronnen van stikstof in de landbouw waren krachtvoer (410 miljoen kilogram) en kunstmest (194 miljoen kilogram). Het gebruik van kunstmest nam af, waarschijnlijk door de stijgende prijzen als gevolg van hogere gasprijzen.
De totale hoeveelheid stikstof uit dierlijke mest daalde van 471 miljoen kilogram in 2021 naar 467 miljoen in 2022. Dit kwam onder andere doordat de samenstelling van het ruwvoer veranderde en het aantal varkens en kippen afnam. Deze dieren eten enkel krachtvoer, geen ruwvoer.
Onder het demissionaire kabinet was mogelijk een nieuwe maatregel te verwachten geweest om mesttoepassingen weersverwachtingafhankelijk te maken. Dat zou een complexe, niet gemakkelijk effectief toe te passen regel zijn geworden. Het zittende kabinet zal vermoedelijk niet voor zo'n weersafhankelijke spelregel kiezen. Het fictieve voorbeeld laat zien dat ieder incident nieuwe regelgeving met zich mee kan brengen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wouter, er wordt landbouwbeleid gemaakt met behulp van cijfers zoals in dit artikel gepresenteerd. En wanneer het scheef zit met deze cijfers dan krijg je ook scheef landbouwbeleid.
Piet, vorig jaar heb ik een stukje over de N en P balans geschreven op Foodlog, ik geprobeerd om die massa-balans sluitend te krijgen, hier het resultaat, Ik heb geprobeerd hulp te krijgen, maar buiten de suggesties in de Foodlog-lijn, heb ik weinig progressie kunnen maken.
228 miljoen kilo stikstof wordt niet benut in de bodem. Dat is bij 2 miljoen ha landbouwgrond 114 kg stikstof die achterblijft. Bij een grondwaternorm van 50mgstikstof/liter en een neerslag overschot van 400mm regen per jaar spoelt er ongeveer 30 kg stikstof/ha uit naar oppervlakte- en grondwater. Waar blijft die andere 84 kg stikstof per ha.?
Gehakseld stro en bietenblad blijft achter op het land. Ongeveer 25kg stikstof /ha. Daarbij wel benutting van stikstof maar geen verlies.
Hoe zit het met kunstmest gebruik in de glastuinbouw. Wordt die ook meegerekend bij de totale kunstmest aanvoer van de grondgebonden landbouw? Dat kan ik in de CBS cijfers niet terug vinden. Ook bij de aanvoer stikstof in krachtvoer kan ik de cijfers niet vinden van de hoeveelheid stikstof in krachtvoer dat geleverd is door de Nederlandse akkerbouwers. M.a.w. hoeveel kg stikstof gaat er van de Nederlandse akkerbouw naar de Nederlandse veehouderij? Afvoer stikstof in veevoer van de Nederlandse akkerbouw is toevoer stikstof naar de Nederlandse veehouderij, die stikstof kan niet twee maal geteld worden. Ik kan uit de gepresenteerde stikstofcijfers van het CBS niet achterhalen of die genoeg in overeenstemming zijn met de landbouwpraktijk.
N van Rooij #11. De werking van N in drijfmest is niet zo dramatisch slecht als jij schetst. En dus de verliezen niet zo verschrikkelijk groot. Een simpel cursusje bemestingsleer zou je leren dat de werkingscoëfficiënt enkel de opneembare N weergeeft in het eerste jaar. De staartjes werking (Nr-fractie van de mest), in volgende jaren, zijn niet meegeteld. Die komen terug in de balanspost mineralisatie. Snappen hoe meststoffen werken, en wanneer en hoe gewassen die opnemen, is het fundament onder optimalisatie. En natuurlijk onder verstandige opmerkingen daarover.
Volgens de meststoffenwet is de werkingscoefficient van drijfmest bij graasdieren 45% of 60% afhankelijk van beweiden of volledig maaien. Dus de wetgever gaat ook uit van niet volledige benutting. Je hebt met natuurlijke processen te maken . Ook in N2000 gebieden vindt nitrificatie en denitrificatie plaats.
Als je geen verlies wilt moet je kassen bouwen en met substraat op betonnen vloeren gaan werken en alles circulair gaan gebruiken.
Leg maar even uit wie dat gaat betalen?