De omvang van de zorgbegroting, die Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (CDA), volgende week in de Tweede Kamer zal verdedigen, loopt in 2020 op naar de recordhoogte van €88 miljard. En het einde is nog niet in zicht, omdat de grootste kostenpost op deze begroting de komende jaren dreigt te verdubbelen.

Grootste kostenpost
Die grootste kostenpost is de zorg voor mensen met dementie. Van de VWS-begroting gaat meer dan €9 miljard naar dementiezorg. De ziekte "neemt de meeste gezonde levensjaren weg van de Nederlandse bevolking en legt een zware druk op veel mantelzorgers. De angst voor dementie werpt bovendien een zeer stressvolle schaduw vooruit voor veel ouderen," schrijven de professionals. "Ook in termen van persoonlijk leed en ziektelast is dementie koploper." Per uur zouden 5 nieuwe patiënten worden geteld; in 2040 zal het aantal dementiepatiënten naar verwachting verdubbeld zijn naar een half miljoen mensen.

De overheid zit niet stil. De campagne 'samen dementievriendelijk' en het Deltaplan Dementie bestaan al. Toch laat VWS volgens de opstellers van de open brief "één evidente grote kans" onbenut: preventie van dementie.

Beïnvloedbare risicofactoren
Uit internationaal onderzoek blijkt dat 30 tot 40% van de dementiediagnoses toe te schrijven is aan te beïnvloeden risicofactoren. Inzetten op "lichaamsbeweging, een gezonde bloedsuikerspiegel en bloeddruk, beter gehoor, gezonde voeding met voldoende groente, fruit, vis, omega 3 vetzuren en vitamine B, een gezond gewicht, niet roken, genoeg slaap, onderwijs, sociale interactie en cognitieve activiteiten" zou in 12 jaar tot 20% minder nieuwe patiënten leiden. Dat zou in Nederland - voorzichtig geschat - 5.000 minder nieuwe patiënten per jaar en €2 miljard zorgkosten kunnen schelen.

Zou er een geneesmiddel zijn ontwikkeld dat een dergelijk effect zou hebben, dan zouden het Journaal, Jinek en DWDD dit zonder meer als doorbraak van de eeuw presenteren
Maar, zeggen de zorgprofessionals, "het grote publiek, risicogroepen en veel medische professionals zijn zich in Nederland nog onvoldoende bewust van het potentieel van dementiepreventie. Het is onze maatschappelijke plicht om hen hierover goed te informeren." Erger nog, zou er een geneesmiddel zijn ontwikkeld dat een dergelijk effect zou hebben, dan "zouden het Journaal, Jinek en DWDD dit zonder meer als doorbraak van de eeuw presenteren." En ondanks de vele miljarden die de afgelopen 30 jaar in de ontwikkeling van een Alzheimermedicijn zijn gestoken, is zo'n doorbraak er niet. Dus, zegt Martijn van Winkelhof op de NOS, één van de voortrekkers, wijst alles erop dat er "met preventie voorlopig meer te halen valt."

Aanbeveling
De opstellers van de brief houden het bij een drieledige aanbeveling:
- op individueel niveau leefstijlaanpassing in combinatie met e-health; voor mensen met een duidelijk risico is er de gecombineerde leefstijlinterventie
- een prominente plaats voor dementiepreventie in publiekscampagnes en het Deltaplan Dementie ("Overigens zonder dat patiënten die wel een vorm van dementie krijgen het gevoel opgedrongen wordt dat het ‘eigen schuld, dikke bult’ is," schrijven de opstellers).
- de samenleving zo inrichten dat "voor iedereen de gezonde keuze de gemakkelijke keuze wordt." Voor de opstellers blijft het wat dat betreft niet bij een voedselkeuzelogo, maar gaat het ook om harde maatregelen: "daarbij zullen we een discussie over bijvoorbeeld de suikertaks niet uit de weg kunnen gaan."
Dit artikel afdrukken