Gas is duur. Dat inspireert de innoverende creativiteit van boeren. Rond de twintig boerenbedrijven verwarmen hun huizen en bedrijf met de warmte van de melk die hun koeien geven. Stroomt de melk dan door de CV-leidingen? Nee, een warmtepomp trekt de warmte uit de melk.
Albert Mulder is directeur van Alfa Koeling, het bedrijf dat de warmtesystemen levert. Hij vertelt dat de melk die uit de koe komt 37 graden Celsius is en wordt gekoeld tot 4 graden. Met dat verschil in warmte kan je een boerderij verwarmen. Vroeger lieten boeren de warme lucht gewoon wegblazen. Toen hingen ze voor de uitlaat nog wel eens wat natte kleren te drogen, dat kan met dit systeem helaas niet meer.
Boer Gert-Jan Warringa uit het Drentse Nooitgedacht was zes jaar geleden één van de pioniers. Dankzij het systeem kon hij volledig van het gas. Daarvoor gebruikte hij 5.500 kubieke meter gas in huis en in de stal. Als je uitgaat van 3 euro per kubieke meter gas, bespaart hij dus 17.000 tot 18.000 euro per jaar.
Er zijn wel voorwaarden waaraan een woning moet voldoen. Het huis moet geschikt zijn voor verwarming met water van een maximale temperatuur van 50-55 graden Celsius. Dan heb je het bijvoorbeeld over vloerverwarming. Ter vergelijking: in een CV is het water al snel 80 graden.
Een ander punt is dat het pand goed geïsoleerd moet zijn. Voldoe je aan deze voorwaarden én heb je 130-150 koeien rondlopen, dan kun je van het gas. Met de huidige gasprijzen verdien je de investering in 4 à 5 jaar terug.
Leuk voor die melkboeren, maar kunnen niet-boeren ook hun huis verwarmen met koeien? Woon je in een woonwijk met boeren daaromheen dan kan dat prima, maar dan via de mest en niet de melk. Een voorbeeld is Groenewoud Gas, een initiatief dat jaarlijks biogas produceert voor 750 huishoudens in de buurt van boerderijen. Het biogas wordt gemaakt door koeienmest te vergisten, een proces waarbij methaan vrijkomt. De restanten van de mest perst Groenewoud Gas tot koemestkorrels voor op bijvoorbeeld het gazon of op de wei natuurlijk. Je hoeft in elk geval geen melkboer te zijn om er dankzij de koe warmpjes bij te zitten.
Dit artikel afdrukken
Boer Gert-Jan Warringa uit het Drentse Nooitgedacht was zes jaar geleden één van de pioniers. Dankzij het systeem kon hij volledig van het gas. Daarvoor gebruikte hij 5.500 kubieke meter gas in huis en in de stal. Als je uitgaat van 3 euro per kubieke meter gas, bespaart hij dus 17.000 tot 18.000 euro per jaar.
Er zijn wel voorwaarden waaraan een woning moet voldoen. Het huis moet geschikt zijn voor verwarming met water van een maximale temperatuur van 50-55 graden Celsius. Dan heb je het bijvoorbeeld over vloerverwarming. Ter vergelijking: in een CV is het water al snel 80 graden.
Een ander punt is dat het pand goed geïsoleerd moet zijn. Voldoe je aan deze voorwaarden én heb je 130-150 koeien rondlopen, dan kun je van het gas. Met de huidige gasprijzen verdien je de investering in 4 à 5 jaar terug.
Leuk voor die melkboeren, maar kunnen niet-boeren ook hun huis verwarmen met koeien? Woon je in een woonwijk met boeren daaromheen dan kan dat prima, maar dan via de mest en niet de melk. Een voorbeeld is Groenewoud Gas, een initiatief dat jaarlijks biogas produceert voor 750 huishoudens in de buurt van boerderijen. Het biogas wordt gemaakt door koeienmest te vergisten, een proces waarbij methaan vrijkomt. De restanten van de mest perst Groenewoud Gas tot koemestkorrels voor op bijvoorbeeld het gazon of op de wei natuurlijk. Je hoeft in elk geval geen melkboer te zijn om er dankzij de koe warmpjes bij te zitten.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wat gebeurt er met dit soort initiatieven van melkveehouders wanneer diezelfde melkveehouders door de stikstof opkoopregeling worden uitgekocht of onteigend?
Beide mooie voorbeelden. Warmtepomp over de melk, en GroeneWoud Gas.
Veehouders met een mestvergister kunnen dit ook 'van het gas af'. Je kan dan zoveel energie maken dat je vooral veel te veel warmte hebt. Gratis (zonder een OPEX)) stal en huis verwarmen kan prima. Helemaal gratis is het niet, je moet wel flink investeren (=CAPEX).
Als alle melkveehouders en varkenshouders aan de mestvergisting zouden gaan, dan praten we over vele giga-watts aan elektrische vermogen. Ter vergelijking: Borselle doet maar 0,4 giga-watt.
Lang geleden hiervoor de grote lijnen uitgezet en tevens LTO aangespoord hier werk van te maken. Is uiteraard niks mee gedaan. Jammer, want alle veehouders tezamen kunnen een geweldige producent zijn van duurzame elektriciteit, groen LNG en/of warmte in een warmteleiding.
Wouter, als je het uit je mouw kunt schudden: hoeveel gas levert de huidige mestproductie op en hoeveel als de dierstapel - zoals het kabinet blijkt te willen - 30% krimpt?
Onze koetjes doen hier ook het huis verwarmen, dit met een eigen ontwikkeld systeem die op gewenste tijden kan koelen en dus ook verwarmen.
Ik kon in de markt niet vinden wat ik wou hebben dus dan zelf maar even nadenken;
Het sturingssysteem komt uit de supermarkt techniek en zo kunnen we vanachter de pc de instellingen regelen.
Het principe is dat we het voorkoel-water koelen tot ca 1,5 graden en daarmee de melk tijdens het melken al heel vlot van 37 naar 10-15 graden koelen.
Dit is was het grootste verschil met bestaande systemen die het voorkoelwater in de drinkbakken gooit.
De koelmachine (COP 1:4) koelt dan eerst de melktank en dat is vlot na het melken weer klaar (3.8 graden) en dan kan de tank met voorkoelwater (die is na melken ca 7 graden) gekoeld worden wanneer je maar wilt (bij voldoende zon of bij warmte vraag).
Het warme water komt in een opslagvat van 2.200 ltr met onderin ca 30 graden en bovenin ca 40 - 42 graden; laag temperatuur verwarmen dus.
Het voordeel is dat je ook kunt koelen als de tank vlot na melken geleegd is en ook een voordeel is dat je een met kleinere koelmachine toe kunt (minder khw).
Helemaal genoeg is het niet bij dikke winter maar dat komt ook omdat de woning misschien wat te groot is, in dit (nood) geval zit er op het warmwatervat een elektrisch element (COP 1:1) die kan bij-verwarmen en indien het -20 wordt dan is er nog de CV ketel.
De besparing is hier ook zo'n 5.000 kuub gas door ook de gasboiler te vervangen door e-boilers.
Stroom verbruik uiteraard iets hoger maar dat komt van het dak.
's zomers is er te veel warmte beschikbaar en dat gaan we richting het zwembad doen en ook in de zomer kunnen we de boilers sturen door alleen overdag naar 80 graden te verwarmen en zo de piek van de zonnepanelen te benutten en 's nachts te besparen.
#3 dat uitrekenen heeft niet zo veel zin want je kunt lang niet overal mest gaan vergisten.
- minimaal aantal koeien (ca 350) nodig voor goed en renderend systeem
- gas moet je ook kwijt kunnen op dat net
- stroom heb je ook (fors) nodig om de boel aan de praat te houden
- verse mest is het meest ideaal en dat is met weidegang al wat lastiger
Dat het nu op veel plekken wel kan en rendeert komt vooral door de gasprijs, maar ook hier is het zo dat als je de stroom alsnog duur moet inkopen je per saldo nog niet er veel opschiet.