3 min
De boerenprotesten hebben de complexiteit van het Nederlandse agrarische bestel blootgelegd. Foodlog nodigt diverse ketenpartijen en stakeholders uit te antwoorden op vijf vragen. We proberen de uitdagingen en kansen binnen het Nederlandse voedselsysteem te ontdekken via hun ogen. Bert van Ruitenbeek bijt het spits af. Hij is directeur van Stichting Demeter die zich richt op biodynamische landbouw en mengt zich als onafhankelijk adviseur in gesprekken over landbouw en voedsel.
1. Welke terechte motieven hadden de boeren om te protesteren?
‘De boeren’ bestaan niet. Tenminste, niet in de zin dat ze allemaal over één kam geschoren kunnen worden. Persoonlijk heb ik vanuit Stichting Demeter tijdens het hoogtepunt van de boerenprotesten het initiatief genomen voor het Groenboerenplan waar veel groene boeren en organisaties in samenwerken. De onvrede over een heldere langetermijnvisie vanuit de politiek wordt breed gedeeld, maar vanuit biodynamische boeren is er veel steun voor sturing op doelen voor biodiversiteit, bodem, water, dierenwelzijn en klimaat.
2. Hebben de Europese Commissie en de Europese Raad de boerenprotesten afdoende opgelost?
Nee, ze hebben hun oren helaas laten hangen naar de agro-industrie die door wil gaan met een inmiddels onhoudbaar systeem. De politiek moet natuurlijk wel zorgen dat er ruimte komt voor jonge en duurzame boeren, maar dat ze de maatregelen om de chemie in de landbouw terug te dringen nu zo afzwakken dat is uitermate kortzichtig.
3. In Nederland veroorzaken de invoering van Kader Richtlijn Water, de mestnormen en het natuur- en stikstofbeleid krimp van de agrarische productie.
4. Wat kunnen overheden, ketenpartners en NGO’s op korte en op lange termijn doen om de druk die ontstaat tussen hoge consumentprijzen en lage boereninkomens op te lossen?
Naar ons tienpuntenplan kijken op groenboerenplan.nl en consequent gaan belasten wat niet meer houdbaar is en dit terugsluizen naar boeren die willen verduurzamen. Dat is de korte versie. Wij komen voortdurend met plannen en ideeën terwijl een partij die zich Boer Burger Beweging noemt zover ik kan zien nergens met concrete oplossingen komt om ons land leefbaar te houden. Onze volksgezondheid staat fors onder druk bij gebrek aan natuur, door blootstelling aan pesticiden en dan ook nog de grote risico’s op uitbraak van zoönosen die we nemen met onze intensieve veehouderij.
5. Hoe ziet u de toekomst van uw sector in relatie tot die van de Nederlandse landbouw?
De biodynamische landbouw bestaat dit jaar 100 jaar en we voldoen aan alles waar de samenleving behoefte aan heeft omdat onze landbouwmethode uitgaat van het stimuleren van het bodemleven, de biodiversiteit en behoud van waterkwaliteit. Onze toekomst, onze voedselzekerheid is volledig afhankelijk van die natuurlijke hulpbronnen. Laten we hopen dat de politiek dit nu ook echt gaat zien en daarnaar gaat handelen.
Dit artikel afdrukken
‘De boeren’ bestaan niet. Tenminste, niet in de zin dat ze allemaal over één kam geschoren kunnen worden. Persoonlijk heb ik vanuit Stichting Demeter tijdens het hoogtepunt van de boerenprotesten het initiatief genomen voor het Groenboerenplan waar veel groene boeren en organisaties in samenwerken. De onvrede over een heldere langetermijnvisie vanuit de politiek wordt breed gedeeld, maar vanuit biodynamische boeren is er veel steun voor sturing op doelen voor biodiversiteit, bodem, water, dierenwelzijn en klimaat.
2. Hebben de Europese Commissie en de Europese Raad de boerenprotesten afdoende opgelost?
Nee, ze hebben hun oren helaas laten hangen naar de agro-industrie die door wil gaan met een inmiddels onhoudbaar systeem. De politiek moet natuurlijk wel zorgen dat er ruimte komt voor jonge en duurzame boeren, maar dat ze de maatregelen om de chemie in de landbouw terug te dringen nu zo afzwakken dat is uitermate kortzichtig.
3. In Nederland veroorzaken de invoering van Kader Richtlijn Water, de mestnormen en het natuur- en stikstofbeleid krimp van de agrarische productie.
- a) Wat betekent krimp voor de Nederlandse verwerkende sector?
b) Wat betekent krimp voor zijn afnemers (detailhandel en buitenland)?
Mensen willen werken, wonen en recreëren waar het lekker ruikt en de vogels nog kwetterenAndersom trekken onze biodynamische boerderijen werkgelegenheid aan. Mensen willen daar werken, wonen, recreëren omdat het er lekker ruikt en de vogels nog kwetteren.
4. Wat kunnen overheden, ketenpartners en NGO’s op korte en op lange termijn doen om de druk die ontstaat tussen hoge consumentprijzen en lage boereninkomens op te lossen?
Naar ons tienpuntenplan kijken op groenboerenplan.nl en consequent gaan belasten wat niet meer houdbaar is en dit terugsluizen naar boeren die willen verduurzamen. Dat is de korte versie. Wij komen voortdurend met plannen en ideeën terwijl een partij die zich Boer Burger Beweging noemt zover ik kan zien nergens met concrete oplossingen komt om ons land leefbaar te houden. Onze volksgezondheid staat fors onder druk bij gebrek aan natuur, door blootstelling aan pesticiden en dan ook nog de grote risico’s op uitbraak van zoönosen die we nemen met onze intensieve veehouderij.
5. Hoe ziet u de toekomst van uw sector in relatie tot die van de Nederlandse landbouw?
De biodynamische landbouw bestaat dit jaar 100 jaar en we voldoen aan alles waar de samenleving behoefte aan heeft omdat onze landbouwmethode uitgaat van het stimuleren van het bodemleven, de biodiversiteit en behoud van waterkwaliteit. Onze toekomst, onze voedselzekerheid is volledig afhankelijk van die natuurlijke hulpbronnen. Laten we hopen dat de politiek dit nu ook echt gaat zien en daarnaar gaat handelen.
Onze Vlaamse contentpartner Vilt startte deze serie in Vlaanderen met interviews door de hele keten heen; Foodlog zet de serie nu voort in Nederland. Via de tag Boerenboosheid & de keten kun je alle bijdragen vinden. Vraag 4. stelden we bewust zoals hij geformuleerd is. Boeren zijn op dit moment vrijwel nergens boos vanwege slechte prijzen, hoewel de Nederlandse melkveehouderij achterblijft. Het probleem van boeren in de dure productiegebieden waar de grond steeds schaarser wordt, zijn de hoge productiekosten waardoor het inkomen van boeren in de lage landen bij de Noordzee navenant meer te lijden heeft van duurzaam overheidsbeleid. Dure milieu-, natuur- en klimaatmaatregelen in combinatie met dure akkers en weidegronden in onze dichtbevolkte regio, dreigen Nederland en Vlaanderen voor de gemiddelde boer maar mogelijk ook voor de bovengemiddeld presterende boerenbedrijven onvoldoende rendabel te laten worden. Dat is het gevolg van de schaarbeweging tussen toenemende kosten en achterblijvende hogere opbrengsten. Onze boeren lijken in een nadelige positie ten opzichte van concurrenten op de interne Europese markt te komen, terwijl ze die er sinds WO II altijd uit wisten te concurreren door hun efficiency.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Waarom trapt Foodlog deze serie niet af met de opinie van een boer?
Ik denk dat de boerenprotesten de discrepantie laten zien tussen groen beleid via wetten afdwingen en (linkse) betaalbaarheid willen behouden ten behoeve van welvaartsontwikkeling. In dat speelveld loopt de primaire producent vast (bijna ongeacht waar men produceert of onder welke voorwaarden). De EU gebruikt het landbouwbeleid als een sociaal instrument om ruimte in het huishoudboekje te creëren.
In bijvoorbeeld de Green Deal zit nauwelijks wederkerigheid of commitment voor de kostprijs verhogingen die eruit voort komen.
Daar lag ook niet het belang van de geestelijk vader(s) van de GD. Dat de complexiteit van beleid op de schouders van de individuele boer terecht komt deert niet.
Diezelfde EU maakt zich sterk om internationale handelsverdragen te ondertekenen waarin ze op het gebied van productiemethoden haar eigen beleid ondermijnt. Ook daar ziet en voelt de boer de discrepantie van in wetgeving vastgelegde groene inspanningen ten opzichte van de goedkope en onder andere wetgeving geproduceerde producten die concurreren met waar hij voor staat.
Hierin gaat voorlopig geen verandering komen. De EU gaat het voor velen ongemakkelijke verhaal dat voedsel duurder moet worden niet uitdragen. Zeker de progressieve partijen houden graag vast aan de conservatieve tegenstrijdigheid tussen groen en links.
Kleine aanvulling op het vierde punt: kijken naar de consequenties voor consumentenprijzen is echt nodig, maar laat dat alsjeblieft geen rem zijn om duurzaamheidsmaatregelen te nemen. Anders gezegd: verwar duurzaamheidspolitiek niet met inkomenspolitiek.