Plastic is ‘hot’, of eigenlijk een probleem. Door boodschappen te doen met je eigen bakjes en zakjes kun je zelf iets bijdragen aan plasticvermindering. Annika de Jong zocht uit hoe dat in de praktijk uitpakt.
De plastic afvalberg is enorm. Er gaat geen week - of misschien wel geen dag - voorbij of plastic is in het nieuws. Projecten als de Ocean Cleanup, dat plastic afval uit de zee haalt, kunnen op volop media-aandacht rekenen. Initiatieven als verpakkingsloze winkels werden vol enthousiasme ontvangen. Jammer genoeg moesten de meeste hun deuren sluiten. Plastic Attacks - acties van mensen die in de supermarkt producten uit hun verpakking haalden en alleen de inhoud mee naar huis namen - waren de volgende golf. Vorige week kondigden de Nederlandse supermarkten aan binnen 6 jaar 20% minder verpakkingsmateriaal te zullen gaan gebruiken.
In december startte Pals een actie met een raamsticker (zie foto hierboven) voor winkels, organisaties en horecazaken. De middenstand laat er mee weten dat zelf meegebrachte bakjes, bekers en broodzakken welkom zijn.
De aanvragen voor de stickers blijven binnenstromen, volgens Pals. Ondertussen zijn er zo’n 2.500 verspreid.
Waren het in het begin vooral ‘early adopters’, ondertussen omarmen ook grotere organisaties zoals MKB-verenigingen en gemeentes de actie. Zo bestelde koffie- en theespecialist Simon Lévelt stickers voor alle 43 vestigingen. Ook andere ketens tonen inmiddels interesse.
De bewuste maar aarzelende klant
De sticker nodigt partijen van 2 kanten uit, zegt Pals. De bewuste, maar aarzelende klant enerzijds, de winkeliers anderzijds. “Het is een vriendelijke uitnodiging dat het helemaal oké is om je eigen verpakking mee te nemen. Winkeliers zitten vaak ook met het plasticgebruik in hun maag en zouden het graag anders zien”.
‘Mijn’ bakker doet in ieder geval niet moeilijk over een eigen of oude broodzak, als ik die meebreng. Actief promoten doet hij het niet: “we willen onze klanten nergens toe dwingen”, zegt hij. De sticker lijkt hem wel een goed idee.
De markt
Deze aarzelende consument neemt de proef op de som op de lokale markt. Mijn meegebrachte bakjes veroorzaken, tot mijn verrassing, geen verbaasde blikken. Het komt wel vaker voor, vertelt de notenverkoper. “Het zijn een paar vaste klanten”. Verder bromt de slager wat, maar over het algemeen lijken de marktkramers alles prima te vinden. Zolang ze hun waar maar verkopen. Ondertussen kijk ik met verbazing naar het plastic tassengebruik. Ik zie driekwart van de bezoekers met een gekregen of gekocht plastic zakje van de markt lopen. Want ondanks het verbod op het weggeven van plastic tasjes van 2016, krijg je ze op de markt gewoon mee.
“De klant wil het nou eenmaal”, geeft de groenteboer als reden. Hij zit al automatisch met z’n hand bij de plastic tasjes als ik wil afrekenen. Het blijkt een vicieuze cirkel; de marktkooplui zeggen dat de klant het verwacht, maar de klant neemt het tasje aan omdat ze op de markt nog steeds gratis zijn en als vanzelfsprekend aangeboden worden.
Buzz
Pals voelt een 'buzz' ontstaan. “Consumenten krijgen het gevoel dat ze zelf iets kunnen doen aan dat o zo grote plasticprobleem. Je hoeft niet meteen helemaal plasticloos door het leven. Het leuke hiervan is dat je klein kunt beginnen en je elke dag een klein stapje meer kunt zetten. Zo voel je echt dat je deel bent van de oplossing, niet het probleem. We delen op onze Facebook-pagina daarom ook bewust elke dag een tip of inspirerend bericht waar je gelijk mee aan de slag kunt. We zien dat het ledenaantal daar explosief toeneemt. Er ontstaat echt een maatschappelijke beweging, geweldig toch!”
Zero Waste Nederland roept winkeliers en ambassadeurs (zogeheten Zero Waste Heroes) op om de stickers bij hen te bestellen en te verspreiden. Zo wordt het een beweging, gedreven door de community. Pals: “We hebben ondertussen 26 lokale communities waarvan er een stuk of 10 zijn ontstaan door deze actie alleen al.”
Wat ook helpt: neem een fietstas. Daar kun je heel makkelijk zakken en tassen in meenemen.
Dit artikel afdrukken
Focus op minder weggooien, in plaats van alleen op meer recyclenConsumenten kunnen zelf ook iets doen, vindt Zero Waste Nederland. De stichting-in-oprichting wil Nederland aanzetten tot actie aan de bron. “Focus op minder weggooien, in plaats van alleen op meer recyclen,” zegt oprichter Elisah Pals.
In december startte Pals een actie met een raamsticker (zie foto hierboven) voor winkels, organisaties en horecazaken. De middenstand laat er mee weten dat zelf meegebrachte bakjes, bekers en broodzakken welkom zijn.
De aanvragen voor de stickers blijven binnenstromen, volgens Pals. Ondertussen zijn er zo’n 2.500 verspreid.
Waren het in het begin vooral ‘early adopters’, ondertussen omarmen ook grotere organisaties zoals MKB-verenigingen en gemeentes de actie. Zo bestelde koffie- en theespecialist Simon Lévelt stickers voor alle 43 vestigingen. Ook andere ketens tonen inmiddels interesse.
De bewuste maar aarzelende klant
De sticker nodigt partijen van 2 kanten uit, zegt Pals. De bewuste, maar aarzelende klant enerzijds, de winkeliers anderzijds. “Het is een vriendelijke uitnodiging dat het helemaal oké is om je eigen verpakking mee te nemen. Winkeliers zitten vaak ook met het plasticgebruik in hun maag en zouden het graag anders zien”.
‘Mijn’ bakker doet in ieder geval niet moeilijk over een eigen of oude broodzak, als ik die meebreng. Actief promoten doet hij het niet: “we willen onze klanten nergens toe dwingen”, zegt hij. De sticker lijkt hem wel een goed idee.
Winkeliers zitten vaak ook met het plasticgebruik in hun maag en zouden het graag anders zienJe meegebrachte koffiebeker laten vullen bij koffietentjes zonder sticker in Den Haag is ook meestal geen probleem. Op NS-stations kun je tegenwoordig - met korting - een eigen beker gebruiken. ‘Mokkende’ reizigers lieten in een kleine 3 maanden tijd 60.000 keer koffie, thee of chocolademelk schenken in een meegebrachte beker.
De markt
Deze aarzelende consument neemt de proef op de som op de lokale markt. Mijn meegebrachte bakjes veroorzaken, tot mijn verrassing, geen verbaasde blikken. Het komt wel vaker voor, vertelt de notenverkoper. “Het zijn een paar vaste klanten”. Verder bromt de slager wat, maar over het algemeen lijken de marktkramers alles prima te vinden. Zolang ze hun waar maar verkopen. Ondertussen kijk ik met verbazing naar het plastic tassengebruik. Ik zie driekwart van de bezoekers met een gekregen of gekocht plastic zakje van de markt lopen. Want ondanks het verbod op het weggeven van plastic tasjes van 2016, krijg je ze op de markt gewoon mee.
“De klant wil het nou eenmaal”, geeft de groenteboer als reden. Hij zit al automatisch met z’n hand bij de plastic tasjes als ik wil afrekenen. Het blijkt een vicieuze cirkel; de marktkooplui zeggen dat de klant het verwacht, maar de klant neemt het tasje aan omdat ze op de markt nog steeds gratis zijn en als vanzelfsprekend aangeboden worden.
Buzz
Pals voelt een 'buzz' ontstaan. “Consumenten krijgen het gevoel dat ze zelf iets kunnen doen aan dat o zo grote plasticprobleem. Je hoeft niet meteen helemaal plasticloos door het leven. Het leuke hiervan is dat je klein kunt beginnen en je elke dag een klein stapje meer kunt zetten. Zo voel je echt dat je deel bent van de oplossing, niet het probleem. We delen op onze Facebook-pagina daarom ook bewust elke dag een tip of inspirerend bericht waar je gelijk mee aan de slag kunt. We zien dat het ledenaantal daar explosief toeneemt. Er ontstaat echt een maatschappelijke beweging, geweldig toch!”
Zero Waste Nederland roept winkeliers en ambassadeurs (zogeheten Zero Waste Heroes) op om de stickers bij hen te bestellen en te verspreiden. Zo wordt het een beweging, gedreven door de community. Pals: “We hebben ondertussen 26 lokale communities waarvan er een stuk of 10 zijn ontstaan door deze actie alleen al.”
Wat ook helpt: neem een fietstas. Daar kun je heel makkelijk zakken en tassen in meenemen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#11, "Die bomen die de bever gebruikt groeien weer terug." Ik zou, bij een veranderend klimaat, daar niet meer zeker over zijn.
Die bomen die de bever gebruikt groeien weer terug. Die aardolie is eenmalig. Zolang we doorgaan met opmaken van eenmalige bronnen, zijn we niet duurzaam.
En van enige vermindering van verbruik is geen sprake. We gaan de laatste jaren gewoon omhoog:
https://www.statista.com/statistics/271823/daily-global-crude-oil-demand-since-2006/
Geen drankje meer op een terrasje: Neigt naar save the planet and kill yourself.
Duurzaam bestaat niet, het ene proces en product is duurzamer dan de ander. En hoe we duurzaamheid meten verandert ook steeds.
Als een bever een dam bouwt, dan is het natuurlijk. Als een mens een boor in de grond stopt opeens niet.
Waar we nu als mensheid zijn is dat we er achter komen dat we wel heel veel invloed hebben op onze omgeving, en dat die invloed negatief is voor onszelf als soort (en vele andere soorten) op planeet Aarde.
Ergens moeten we dus een symbiose vinden waar er ruimte is voor een bever om een dam te bouwen (van riet, niet van rietjes) en voor mij om een wijntje te drinken op het terras.
Willen we in de buurt van zo'n evenwicht komen, dan heeft het geen zin om van alles te roepen over gij zult niet vliegen en op het terras zitten, want dan gebeurt er helemaal niets.
Wat wel helpt, denk ik, en geld voor mij, is dat ik een idee heb wat voor impact welk gedrag ongeveer heeft. Mijn laatste verre vliegvakantie is bijna 10 jaar geleden. En ik voorkom (single use) plastic waar mogelijk en daar wil ik ook wat extra's voor doen. Als we die keuzes makkelijker, misschien zelfs leuker, en in sommige gevallen default maken. Dan komen we ergens.
Maar dat is een stukje wensdenken van mij.
"Zullen ze leuk vinden op het terras.. geen drankje nemen daar."
Dat is precies mijn punt, ja. Zodra je echte maatregelen gaat nemen is het niet leuk meer. En dan is niks meer kopen op een terras natuurlijk nog maar een piepklein stapje.
Als we echt duurzaam willen leven moeten we bijvoorbeeld totaal stoppen met gebruik van alle fossiele brandstoffen. Niet alleen vanwege CO2, maar simpelweg omdat ze opraken.
Een "mooi begin" is prima, maar daarna moet je wel doorpakken. Vandaag stoppen met plastic rietjes, en morgen met iets anders, en overmorgen weer.
Zullen ze leuk vinden op het terras.. geen drankje nemen daar.
En in NL hebben we al een laag geboortecijfer. Dus de mensen die er zijn, die moeten de verandering doorvoeren lijkt mij.
Maar is een interessant punt. Als je nog steeds (verre) vliegvakanties neemt, dan moet je die milieuvervuilende lijn ook doorzetten en ook rietjes gebruiken en plastic zakjes pakken.
Vind ik ook zo'n raar discussiepunt. Het is geen wedstrijdje consuminderen, het is vanuit jezelf bedenken waar je verschil kan maken wetende dat je het nooit 100% goed kan doen, we weten niet eens wat dat is. Ik vind milieuvervuiling, plastic met name, erger dan C02e uitstoot. Die klimaatverandering komt er toch wel. Maar dan naast een zeespiegelstijging ook nog mijn kinderen met een vuilnisbelt achter te laten..?
Maar met een zogenaamd kleine actie heeft bij de NS al geleid tot 20.000 minder wegwerpbekers per maand. Lijkt mij een mooi begin. En dat heeft ook effect op mensen naast je in de rij, of dat je naar mogelijkheden zoekt om op meer vlakken minder verpakkingen te gebruiken.
En deze mensen gaan ook nog eens met de trein.