Dat zijn effecten van de droge en warme zomer van 2018. Het houdt de media bezig: is dit nou wat klimaatverandering in de praktijk betekent?
Zowel de Volkskrant als de NRC blikten afgelopen weekend terug op de lange hete zomer van 1976. Toen voorspelden meteorologen dat de kans op een even uitzonderlijk droge zomer 0,3% was. Ofwel, eens in de 300 jaar. 42 jaar later lijkt het alweer zo ver te zijn. De auteurs voegen tussen haakjes één clausule toe aan hun voorspelling: "tenzij het klimaat verandert."
Opvallend nieuws van afgelopen weekend was de reddingsactie voor de beschermde beekvissen in de Veluwse beken. Waterschap Vallei en Veluwe is samen met deskundigen begonnen met het wegvangen van de elrits, de beekprik en de rivierdonderpad uit de droogvallende beken. De vissen worden overgebracht naar de Grift, waar nog wel genoeg water in staat. Vanuit de Grift kunnen de vissen weer terugzwemmen naar hun natuurlijke habitat, als daar weer water stroomt, heeft natuurbeschermingsorganisatie RAVON, die alarm sloeg, laten weten.
Een tweede reddingsactie is nodig voor de kleine heivlinder, die nog maar één vindplaats heeft in Nederland. Deze vlinder dreigt uit te sterven omdat door de droogte de heide niet bloeit en dat betekent dat vlinders wegtrekken naar tuinen (waar wel bloeiende planten zijn) maar zich niet zullen voortplanten. De Vlinderstichting en Staatsbosbeheer gaan proberen met bloeiende planten de kleine vlinder in zijn leefgebied te houden, schrijft NatureToday.
Strooiwagens
Ook het asfalt blijkt redding nodig te hebben. In Geldermalsen gingen net als in de winter strooiwagens de weg op. Het nieuws haalde ook de internationale pers: "Door de hitte werd de bovenlaag van een aantal wegen vloeibaar, waardoor het asfalt aan de banden van auto’s blijft plakken. Daardoor kan schade aan het wegdek en de wagens ontstaan. Het strooizout zorgt ervoor dat de toplaag beter aan de weg blijft plakken," schrijft bijvoorbeeld De Standaard.
Poolcirkelbranden
In Noord-Scandinavië zijn door de droogte en ongebruikelijk hoge temperaturen tientallen bosbranden ontstaan. Opvallend aan dit nieuws: hoewel Zweden voor 70% met bossen bedekt is, heeft het land zelf geen blusvliegtuigen omdat bosbranden op die lengtegraad ongebruikelijk zijn. Na een noodoproep van de Zweedse regering hebben Frankrijk en Italië blusvliegtuigen gestuurd. De Europese Unie coördineert de hulpoperatie, waar inmiddels ook Litouwen, Polen, Noorwegen, Finland, Duitsland en Denemarken aan meewerken.
Blusvliegtuig, Sardinië, Gianni Careddu
Boeren en termijncontracten
Boeren hoor je nog niet piepen, constateert het FD. "Boeren zijn wel gewend om om te gaan met periodes van droogte," klinkt het. "Lokale prijsstijgingen kunnen tegenvallende opbrengsten grotendeels compenseren." Met andere woorden: bij een mindere opbrengst, stijgt meer dan navenant zodat ze uiteindelijk niet alleen per ton, maar ook in totaal meer kunnen verdienen in een schaarse markt. Dat mechanisme leidt ertoe dat je de meeste boeren (nog) niet hoort klagen. Al zijn de eerste geluiden om 'schadevergoeding' inmiddels ook gesignaleerd: coöperatieve weerschadeverzekeraar Vereinigte Hagel kreeg al tientallen claims binnen, aldus het FD; de verzekeraar verwacht dat het er honderden kunnen worden. Het probleem in een markt met stijgende prijzen? "Veel landbouwbedrijven werken met termijncontracten", zegt de Vereinigte, "de oogst van 2018 is dus al verkocht tegen een vaste prijs." Alles wat de boer niet kan leveren, is directe schade. Hoe hoog die gaat uitpakken, is nog niet duidelijk.
Wel duidelijk is de schade van een heel andere categorie: "We horen wel dat er meer wordt gestolen. Diesel uit generatoren, maar ook pompen en sproeisystemen," aldus een LTO-woordvoerder. Gisteravond reed een tractor met tankwagen over de Utrechtse Catharijnesingel. De boer of loonwerker had ergens een tank water afgeleverd. Hoewel de oevers van de singels opvallend dor zijn, lagen de bootjes met watertoeristen er rustig bij.
Dit artikel afdrukken
Opvallend nieuws van afgelopen weekend was de reddingsactie voor de beschermde beekvissen in de Veluwse beken. Waterschap Vallei en Veluwe is samen met deskundigen begonnen met het wegvangen van de elrits, de beekprik en de rivierdonderpad uit de droogvallende beken. De vissen worden overgebracht naar de Grift, waar nog wel genoeg water in staat. Vanuit de Grift kunnen de vissen weer terugzwemmen naar hun natuurlijke habitat, als daar weer water stroomt, heeft natuurbeschermingsorganisatie RAVON, die alarm sloeg, laten weten.
Een tweede reddingsactie is nodig voor de kleine heivlinder, die nog maar één vindplaats heeft in Nederland. Deze vlinder dreigt uit te sterven omdat door de droogte de heide niet bloeit en dat betekent dat vlinders wegtrekken naar tuinen (waar wel bloeiende planten zijn) maar zich niet zullen voortplanten. De Vlinderstichting en Staatsbosbeheer gaan proberen met bloeiende planten de kleine vlinder in zijn leefgebied te houden, schrijft NatureToday.
Strooiwagens
Ook het asfalt blijkt redding nodig te hebben. In Geldermalsen gingen net als in de winter strooiwagens de weg op. Het nieuws haalde ook de internationale pers: "Door de hitte werd de bovenlaag van een aantal wegen vloeibaar, waardoor het asfalt aan de banden van auto’s blijft plakken. Daardoor kan schade aan het wegdek en de wagens ontstaan. Het strooizout zorgt ervoor dat de toplaag beter aan de weg blijft plakken," schrijft bijvoorbeeld De Standaard.
Poolcirkelbranden
In Noord-Scandinavië zijn door de droogte en ongebruikelijk hoge temperaturen tientallen bosbranden ontstaan. Opvallend aan dit nieuws: hoewel Zweden voor 70% met bossen bedekt is, heeft het land zelf geen blusvliegtuigen omdat bosbranden op die lengtegraad ongebruikelijk zijn. Na een noodoproep van de Zweedse regering hebben Frankrijk en Italië blusvliegtuigen gestuurd. De Europese Unie coördineert de hulpoperatie, waar inmiddels ook Litouwen, Polen, Noorwegen, Finland, Duitsland en Denemarken aan meewerken.
Blusvliegtuig, Sardinië, Gianni Careddu
Boeren en termijncontracten
Boeren hoor je nog niet piepen, constateert het FD. "Boeren zijn wel gewend om om te gaan met periodes van droogte," klinkt het. "Lokale prijsstijgingen kunnen tegenvallende opbrengsten grotendeels compenseren." Met andere woorden: bij een mindere opbrengst, stijgt meer dan navenant zodat ze uiteindelijk niet alleen per ton, maar ook in totaal meer kunnen verdienen in een schaarse markt. Dat mechanisme leidt ertoe dat je de meeste boeren (nog) niet hoort klagen. Al zijn de eerste geluiden om 'schadevergoeding' inmiddels ook gesignaleerd: coöperatieve weerschadeverzekeraar Vereinigte Hagel kreeg al tientallen claims binnen, aldus het FD; de verzekeraar verwacht dat het er honderden kunnen worden. Het probleem in een markt met stijgende prijzen? "Veel landbouwbedrijven werken met termijncontracten", zegt de Vereinigte, "de oogst van 2018 is dus al verkocht tegen een vaste prijs." Alles wat de boer niet kan leveren, is directe schade. Hoe hoog die gaat uitpakken, is nog niet duidelijk.
Wel duidelijk is de schade van een heel andere categorie: "We horen wel dat er meer wordt gestolen. Diesel uit generatoren, maar ook pompen en sproeisystemen," aldus een LTO-woordvoerder. Gisteravond reed een tractor met tankwagen over de Utrechtse Catharijnesingel. De boer of loonwerker had ergens een tank water afgeleverd. Hoewel de oevers van de singels opvallend dor zijn, lagen de bootjes met watertoeristen er rustig bij.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Alles is beter als een jaar met weer een top oogst. Weer lagere prijzen weer meer eisen om aan te voldoen en alsnog een afgekeurd product.
Niet het vele is goed maar het goede is veel.
In de media: RIVM activeert Nationaal Hitteplan.
- Drink voldoende
- Draag dunne kleding die wel genoeg bescherming biedt tegen de zon
- Zoek de schaduw op
- Let extra goed op mensen die zorg nodig hebben
- Als je in de zon bent, smeer dan de huid in met zonnebrandcrème
- Span je 's middags niet te veel in
- Houd je woning koel
Nieuwsgierig of dit alles is of dat er een Hitteplan bestaat, vond ik het 20 pagina's tellende document op de RIVM site: Nationaal Hitteplan, versie 2015.
In Frankrijk, waar een hittegolf warmer is dan bij ons, wordt geadviseerd om gedurende het warmste deel van de dag te verblijven in de koelte van een supermarkt, bibliotheek, museum, bioscoop etc..
En voor risicogroepen:
Moedig ouderen en gehandicapten aan zich op de lijst van het stadhuis aan te melden voor vrijwillige hulp tijdens een hittegolf. Oudere, geïsoleerde of gehandicapte mensen kunnen zich voor de hittegolf aanmelden voor opname in het gemeentelijke register zodat hulp- en reddingsteams hen te hulp kunnen schieten in het geval van een hittegolf.
Uit Gouvernement.fr.
Volgens het RIVM brengt het aanhoudende warme weer "gezondheidsrisico’s met zich mee voor kwetsbare groepen mensen zoals ouderen, mensen in verzorgingshuizen, chronisch zieken en mensen met overgewicht." Waarom is dat?
Een extra waarschuwing is op zijn plaats omdat ook de zonkracht zo groot is dat 15 minuten in de zon al voldoende zijn om te verbranden, aldus het RIVM.
Trekker met tankwagen in de stad Utrecht: zou iets met bruggen koelen te maken kunnen hebben?
En zoals voor mensen door RIVM en KNMI het Hitteplan wordt ingeschakeld, bestaat er ook voor diertransporten een nationaal hitteplan, meldt de NVWA.
"Wanneer volgens de weersvoorspelling van het KNMI voor de komende 24 uur in de Bilt een temperatuur van 27 graden Celsius of meer dan wel vorst wordt verwacht, treden extra toezichtsmaatregelen in werking. Bij het vaststellen of er tijdens transport sprake is van extreme hitte of kou wordt er uitgegaan van werkelijke temperaturen die ter plaatse van het (aanstaande) transport worden vastgesteld middels de app met gegevens van het KNMI: “Het Weer in Nederland”.
De grens van 27 graden Celsius is gekozen om aansluiting te vinden bij het Nationaal Hitteplan dat gericht is op hulp aan mensen. Hierin wordt uitgegaan van een aaneengesloten periode van 4 dagen met deze temperatuur. Extra toezichtsmaatregelen door de NVWA voor veetransport zijn echter al tijdens de eerste warme dag aan de orde. Het maakt immers voor de dieren die zich in het transportmiddel bevinden niet uit of het de dag ervoor of erna ook warm was/zal zijn. Echter, om de sector tijdig op warme perioden alert te kunnen maken is voorspelbaarheid van extreme buitentemperaturen een vereiste. De Sectorprotocollen gaan daarom wel uit van voorspelde meerdaagse periodes van 27 graden Celsius of meer. Daarnaast gelden de protocollen voor een enkele dag waarvoor tropische hitte (30 graden Celsius of meer) is voorspeld."