Je kunt geen krant meer openslaan of vlees zit in het verdomhoekje. Terecht of onterecht? Huib Stam plaatst enkele kanttekeningen bij het 'slechtvleesnieuws'.
Nog niet met een tankwagen Roundup zijn ze uit te roeien, de hardnekkige misverstanden over voeding en gezondheid. Zoals de mythes rond vlees en kanker. Greenpeace joeg heel België de gordijnen in met een als parodie bedoeld spotje waarin Maya de Bij een sigaret rookte. Maya de Bij schnabbelt bij in reclames voor vleeswaren. Vleeswaren zouden net zo slecht zijn als roken, beweerden de voedselactivisten met het spotje.
Dat stripfiguurtjes niet ingezet moeten worden in marketing die gericht is op kinderen, daar zijn we wel uit zo langzamerhand. Maar we moeten niet dichterlijk de feiten gaan overdrijven. De Belgische media sprongen er gretig op in. Het Laatste Nieuws laat Stefaan De Henauw, professor publieke gezondheid aan de Universiteit Gent, aan het woord: "Er is voldoende wetenschappelijk bewijs om te stellen dat er een verband is tussen het eten van bewerkt vlees en het krijgen van darmkanker. Alleen is dat verband vele malen minder sterk dan de correlatie tussen regelmatig roken en het krijgen van longkanker."
De Morgen sprak een collega van De Henauw uit Gent, Stefaan De Smet. Hij verwijst naar een recent rapport van het International Agency for Research on Cancer (IARC), waar Greenpeace zich op zou hebben gebaseerd. Maar: "Greenpeace heeft de wetenschappelijke data daar misbruikt," zegt De Smet. "De IARC heeft gesteld dat een hoog verbruik van vleeswaren een licht verhoogd risico op darmkanker inhoudt. Maar dan moet het al meerdere keren per dag op het menu staan."
Opvallend is dat Greenpeace, dat van geen rectificatie wilde weten, een tactiek gebruikt die sterk lijkt op de aanpak die de lobby van de voedingsindustrie volgt. Namelijk listig gebruik maken van het gebrek aan harde feiten over bepaalde voedingsmiddelen. De voedingsindustrie is gebaat bij onduidelijkheid en verwarring onder consumenten, Greenpeace jaagt de bevolking angst aan.
En zo kwam het genoemde rapport, Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective (een gezamenlijke inspanning van de IARC en de World Cancer Research Fund) toch nog onder de aandacht van de Belgische krantenlezers. Het rapport, dat de status heeft van de meest omvangrijke, actuele en gezaghebbende wetenschappelijke publicatie op dat gebied, werd op 24 mei wereldwijd gepresenteerd. De Nederlandse media sloegen er echter niet op aan.
Het rapport geeft een overzicht van wat er bekend is over de risico’s op kanker door het gebruik van voedingsmiddelen. Dat levert een zeer genuanceerd beeld op, prachtig weergegeven in de Interactive Cancer Risk Matrix. Voor de liefhebbers van echt leerzame cartoons.
Dit artikel afdrukken
Dat stripfiguurtjes niet ingezet moeten worden in marketing die gericht is op kinderen, daar zijn we wel uit zo langzamerhand. Maar we moeten niet dichterlijk de feiten gaan overdrijven. De Belgische media sprongen er gretig op in. Het Laatste Nieuws laat Stefaan De Henauw, professor publieke gezondheid aan de Universiteit Gent, aan het woord: "Er is voldoende wetenschappelijk bewijs om te stellen dat er een verband is tussen het eten van bewerkt vlees en het krijgen van darmkanker. Alleen is dat verband vele malen minder sterk dan de correlatie tussen regelmatig roken en het krijgen van longkanker."
De Morgen sprak een collega van De Henauw uit Gent, Stefaan De Smet. Hij verwijst naar een recent rapport van het International Agency for Research on Cancer (IARC), waar Greenpeace zich op zou hebben gebaseerd. Maar: "Greenpeace heeft de wetenschappelijke data daar misbruikt," zegt De Smet. "De IARC heeft gesteld dat een hoog verbruik van vleeswaren een licht verhoogd risico op darmkanker inhoudt. Maar dan moet het al meerdere keren per dag op het menu staan."
Opvallend is dat Greenpeace, dat van geen rectificatie wilde weten, een tactiek gebruikt die sterk lijkt op de aanpak die de lobby van de voedingsindustrie volgtHet is in het algemeen maar van heel weinig stoffen in onze dagelijkse voeding aangetoond dat ze een gunstig dan wel een ongunstig effect op de gezondheid hebben. En als er uit onderzoek blijkt dat er sprake is van een verhoogd risico op ziekte, dan is maar de vraag of er een causale relatie is met de consumptie van een bepaald voedingsmiddel, of dat die verhoging van dat risico het gevolg is van iets anders in de leefstijl.
Opvallend is dat Greenpeace, dat van geen rectificatie wilde weten, een tactiek gebruikt die sterk lijkt op de aanpak die de lobby van de voedingsindustrie volgt. Namelijk listig gebruik maken van het gebrek aan harde feiten over bepaalde voedingsmiddelen. De voedingsindustrie is gebaat bij onduidelijkheid en verwarring onder consumenten, Greenpeace jaagt de bevolking angst aan.
En zo kwam het genoemde rapport, Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective (een gezamenlijke inspanning van de IARC en de World Cancer Research Fund) toch nog onder de aandacht van de Belgische krantenlezers. Het rapport, dat de status heeft van de meest omvangrijke, actuele en gezaghebbende wetenschappelijke publicatie op dat gebied, werd op 24 mei wereldwijd gepresenteerd. De Nederlandse media sloegen er echter niet op aan.
Het rapport geeft een overzicht van wat er bekend is over de risico’s op kanker door het gebruik van voedingsmiddelen. Dat levert een zeer genuanceerd beeld op, prachtig weergegeven in de Interactive Cancer Risk Matrix. Voor de liefhebbers van echt leerzame cartoons.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Een beetje vleeswaren geschiedenis, door journalist Guillaume Coudray.
In 2015 classificeerde de WHO vleeswaren als "bepaald kankerverwekkend".
Het advies is maximaal 25g/dag van deze producten te nuttigen. In de supermarkt behoort het samen met alcohol tot de producten die het meest kankerverwekkend zijn, ook al is het gering.
Het is het resultaat van dertig jaar epidemiologisch onderzoek. We weten al heel lang dat het gebruik van nitraat additieven, kaliumnitraat (E252) en natriumnitriet (E250) in fabricageprocessen een rol spelen bij het ontstaan van darmkanker.
Deze additieven zijn op zich niet kankerverwekkend. Maar eenmaal in het vlees geïnjecteerd, ontbindt het zich in in verschillende carcinogene moleculen: nitrosaminen, nitrosamiden en genitrosyleerd ijzer. Frankrijk gaf in 1964 twijfelend toestemming voor het gebruik van natriumnitriet.
Deze twee additieven bevinden zich slechts in kleine hoeveelheden in vleeswaren...
Alles begon in de jaren twintig in de Verenigde Staten, onder druk van vleesverwerkers, probeerden de eerste industriële varkensslagerijen, die niet over de knowhow van Europese vakmensen beschikten, de productie van vleeswaren te stimuleren. Geleidelijk aan zijn nitrietproducten de wereldmarkt binnengedrongen. Hoewel het nog steeds formeel werd verboden vanwege de toxiciteit, verspreidde de vleesnitritatie zich onder commerciële druk en concurrentie, en land na land. Vanaf het begin al weten we dat het gevaarlijk is.
Maar net zo ongeveer als de pesticiden of de tabak, heeft de Amerikaanse varkensvleesindustrie, met zijn zeer krachtige lobby, de wetenschap verziekt. Ze produceerden in de jaren 1970 vervalste rapporten en beweerden dat het onmogelijk is om vleeswaren zonder nitriet te maken. Volgens hen was dit de enige manier om de botulisme te bestrijden. Deze propaganda heeft zijn vruchten afgeworpen en zelfs nu we weten hoe we vleeswaren kunnen maken zonder additieven te gebruiken, zijn fabrikanten nog steeds niet van plan om hun methodes te veranderen.
Waarom blijven vleesverwerkers, deze twee stoffen gebruiken?
Veel kleine fabrikanten doen het erg goed. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de 160 producenten van Parmaham die de afgelopen vijfentwintig jaar geen additieven meer hebben gebruikt. Ze verkopen elk jaar 9 miljoen hammen zonder ooit problemen te hebben. De echte Franse en Duitse vleeswaren-traditie is zonder nitrieten. Maar iedereen begon helaas Amerikaanse vleeswaren te maken. Om het nitritage te elimineren zou het nodig zijn de werkmethoden aan te passen, meer werknemers aan te nemen, strengere hygiënevoorschriften te volgen. Op droge of onbewerkte producten heeft nitriet een versnellend effect.
Zo heeft Serrano met nitriet slechts drie maanden nodig om zijn kleur aan te nemen tegenover negen maanden voor een Parmaham. De nitritage maakt ook een langere houdbaarheid mogelijk voor gekookt en gestoofd vlees (ham, snuisterijen, spek, bacon ...) Boven alles, het geeft kleur aan het vlees, de illusie van frisheid. Zonder het nitritage is de ham, net als het geroosterde varkensvlees dat je thuis maakt, wit of grijs ... en wie weet of dat de koper zou verleiden ...
Is biologisch de beste garantie voor worst zonder nitriet of nitraten?
Nee, en dat is een schandaal.
Volgens Europese richtlijnen moeten biologische producten vrij zijn van nitraten en nitrieten. Lange tijd werden witte of grijze hammen verkocht in biologische winkels, maar toen de 'grote jongens' op deze dynamische markt arriveerden, werden de bio producten verpest. Men doet nu alsof er niets aan de hand is.
We voeren een varken goed, we maken er een super varken van om het te vullen met nitrieten. Het is bedrog. Als genitreerde vleesproducten al beschamend is, dan is het bij bio producten schandalig.
Om vleeswaren zonder toevoegingen te vinden, moet je de etiketten bestuderen. Ze zijn te vinden bij de rauwe en droge hammen, zoals Parma of San Daniele. Fleury-Michon heeft ook twee referenties gelanceerd. Maar zelfs de goede zelfgemaakte droge worst van uw slager kan worden genitreerd. De consument moet begrijpen wat er op het spel staat, dus misschien zullen dingen veranderen.
Bron: le scandale sanitaire des rayons de charcuterie (Midi-Libre, nov. 2017)
(excuses voor de taalfouten)
“De voedingsindustrie is gebaat bij onduidelijkheid en verwarring onder consumenten“.
Dat is wel een hele stevige uitspraak. Ik geloof er niet in. Iedere producent -klein of groot- is verantwoordelijk voor zijn eigen reputatie. Onduidelijkheid en verwarring zijn slechte raadgevers in koopbeslissingen.
Media en ngo’s helpen je dan wel een handje om de verwarring en onduidelijkheid om te zetten in wantrouwen. Dan is iedereen verder van huis.
@Joep.
Vleeswaren horen samen met alcohol tot de meest kankerverwekkende producten uit de supermarkt?
Behalve op termijn de Lidl, lijken mij sigaretten toch tot het meest kankerverwekkende product?
Er is al best veel geroepen ook hier op FL over de duiding van de onderzoeken naar (bewerkt) vlees en kanker. Ligt zoals altijd zeer genuanceerd.
Ik vind je insteek over nitriet interessant. Volgens mij wordt dat al langer gebruikt dan vanuit de Amerikaanse industrie begin vorige eeuw.
En ook bij ambachtelijke producten als hammen, coppa's, serranoham en Parma zie ik nitriet op het etiket staan. Ook buiten de supermarkt.
Ik weet niet beter dan dat het behalve de kleur: vlees blijft inderdaad roze. (Bak maar eens een zelfgemaakte slavink, het gehakt tegen het spek blijft door de carry-over van het kleurzout roze), het beste (enige?) conserveringsmiddel is tegen botulisme. Hygiënisch werken gebeurt juist beter in de industrie dan in de ambachtelijke productie naar mijn ervaring, al is niet hygiënisch werken niet per se voor Clos. Botulinum de besmettingsroute. (In tegenstelling tot entero's).
Ondanks het hoge complotniveau van je commentaar, ben ik erg benieuwd naar de bewezen alternatieven van nitrieten.
Want als een supermarkt de kans ziet om een e-nummer van het etiket te halen, wordt de druk op vleeswaren producenten direct opgevoerd om nog meer clean label te werken.
Het houdt niet op: komende week óók al World Meat Free Week!
This is awesome...
Het ís me wat met die kindermarketing tegenwoordig!
Het is zo bijzonder, al deze marketing tegen vlees. Duidelijk is dat de vleesconsumptie omlaag moet, maar wat ik niet begrijp: er zijn echt aanmerkelijk grotere probleem vanuit CO2 optiek.
Vanuit biodiversiteit is er veel tegen vlees in te brengen. Dat is juist. Maar biodiversiteit redden, zonder een veranderend klimaat aan te pakken, had ook de Dino's niet kunnen redden.
Waarom hebben we het daar nauwelijks over en blazen we 1 aspect van ons foute leven op?
Wie kan dat verklaren?