Eerder deze week zei boerenvoorman Joris Baecke dat boeren de bijensterfte moeten oplossen. Inderdaad, zegt Kees Kodde van Greenpeace, maar de supers moeten hun verantwoordelijkheid nemen door boeren hierin met wortel en stok te ondersteunen.
Het gaat slecht met bijen en andere bestuivers, nuttige beestjes die we hard nodig hebben.
Daarmee lopen we grote risico’s, want 75% van de wereldvoedselgewassen zijn (gedeeltelijk) afhankelijk van bestuivers. Ook in Nederland gaat het niet goed met bestuivers en andere nuttige insecten, zo blijkt uit een recente inventarisatie van Greenpeace. Het is hoog tijd dat supermarkten hun verantwoordelijkheid gaan nemen en in actie gaan komen.
Gratis
Het probleem van bijensterfte is al lang bekend, in 2012 hadden we al een Jaar van de Bij. Inmiddels is er een VN panel opgericht, analoog aan de IPCC, die de klimaatcrisis op de mondiale agenda heeft gezet. Het IPBES, het Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services, concludeerde in februari dat meer dan 40% van de ongewervelde bestuivers wereldwijd met uitsterven wordt bedreigd. Het gaat hierbij niet alleen om honingbijen, ook hommels, wilde bijen, vlinders en zweefvliegen zorgen voor bestuiving en natuurlijke plaagbeheersing; ze leveren gratis diensten van de natuur, maar van onschatbare waarde.
Afgezwakt
Het IPBES bevestigde dat bestuivers meer bloemen nodig hebben en dat pesticiden een voorname oorzaak zijn van de belabberde toestand van wilde bijen en hommels. Maar een verbod op schadelijke pesticiden botst met grote financiële belangen van de pesticidenfabrikanten zoals Bayer, Syngenta en BASF. Staatssecretaris Dijksma besloot in 2013 een beproefd recept te hanteren voor lastige kwesties waarover politici geen besluiten durven te nemen: de instelling van een breed maatschappelijk overleg. Het Bijenberaad werd geboren. Maar tot een verbod op de meest schadelijke pesticiden kwam het niet, ondanks diverse aangenomen moties van de Tweede Kamer die aandrongen op een verbod op neonicotinoïden. Staatssecretaris Martijn van Dam leek wat te gaan doen voor de bijen toen hij begin dit jaar een gebruiksverbod op imidacloprid afkondigde, het beruchtste bijengif. Maar uit vrees voor juridische procedures is dit gebruiksverbod inmiddels afgezwakt tot een mogelijk gedeeltelijk gebruiksverbod in specifieke glastuinbouwgebieden, waarmee ook deze restrictie even onhandhaafbaar zal zijn als de eerdere tandeloze beperkingen die werden afgekondigd op dit bijengif. De regering is zo bevreesd voor de dure advocaten van de pesticidenindustrie dat elk mogelijk ingrijpen al bij voorbaat wordt kaltgestellt.
Eén partij was vanaf het begin afwezig bij het Bijenberaad, ondanks diverse uitnodigingen: de supermarkten. Vreemd, want als er één partij grote invloed heeft op het Nederlandse landbouwmodel, dat zijn het de supermarkten. Zij zijn in Nederland het belangrijkste afzetkanaal voor de producten uit de landbouw en hebben een dominante positie in de voedselketen. Ze gebruiken die invloed met name om de inkoopprijs van hun producten zo laag mogelijk te houden en problemen rond voedselveiligheid te voorkomen. De supermarkten hebben vooral gestuurd op vermindering van pesticiden op het eindproduct in de schappen, maar hebben veel te weinig gedaan om het pesticidengebruik op de akkers, boomgaarden en in de kassen terug te dringen. En het eerste leidt zeker niet altijd tot het tweede, want telers kunnen door eerder spuiten of andere middelen spuiten de residuen verminderen, terwijl de schade aan milieu en bestuivers niet minder wordt. Het is hoog tijd dat supermarkten hun macht gaan inzetten om meer biodiversiteit en een duurzame landbouw te realiseren.
Oostenrijk
Supermarkten maken goede sier met biologische producten, maar die maken nog steeds maar zo'n 4% uit van de omzet. Het gaat om die andere 96%, waar nog een aanzienlijke stap gezet kan worden. Drie supermarktketens – Albert Heijn, Jumbo en Lidl – hebben samen maar liefst 65 procent van de Nederlandse markt in handen. Nederland blijft ver achter bij het Europese gemiddelde van 6% met een areaal van slechts 3% biologische landbouw. Een land als Oostenrijk heeft 20% areaal biologische landbouw, mede vanwege supermarkten ter plekke die een actieve rol pakken.
Voorlopers steunen
Supermarkten moeten hun beleid drastisch omgooien door een aantal schadelijke bestrijdingsmiddelen met prioriteit uit hun keten te bannen en ervoor te zorgen dat hun handelsketen geen schade meer aanricht aan bestuivers, biodiversiteit en milieu. Innovatieve boeren tonen in de praktijk aan dat een duurzamere landbouw mogelijk is. Zij steken hun nek uit voor onze voedseltoekomst. De supermarkten zouden deze boeren moeten ondersteunen. Boeren die nu voorlopers zijn qua duurzame teeltwijzen, worden hiervoor niet beloond door de markt. Als supermarkten hun verantwoordelijkheid serieus gaan nemen, kan de omslag naar een bijvriendelijke en duurzame landbouw werkelijkheid worden.
Fotocredits: 'Sweet catch', PaULiuS
Dit artikel afdrukken
Daarmee lopen we grote risico’s, want 75% van de wereldvoedselgewassen zijn (gedeeltelijk) afhankelijk van bestuivers. Ook in Nederland gaat het niet goed met bestuivers en andere nuttige insecten, zo blijkt uit een recente inventarisatie van Greenpeace. Het is hoog tijd dat supermarkten hun verantwoordelijkheid gaan nemen en in actie gaan komen.
Gratis
Het probleem van bijensterfte is al lang bekend, in 2012 hadden we al een Jaar van de Bij. Inmiddels is er een VN panel opgericht, analoog aan de IPCC, die de klimaatcrisis op de mondiale agenda heeft gezet. Het IPBES, het Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services, concludeerde in februari dat meer dan 40% van de ongewervelde bestuivers wereldwijd met uitsterven wordt bedreigd. Het gaat hierbij niet alleen om honingbijen, ook hommels, wilde bijen, vlinders en zweefvliegen zorgen voor bestuiving en natuurlijke plaagbeheersing; ze leveren gratis diensten van de natuur, maar van onschatbare waarde.
Afgezwakt
Het IPBES bevestigde dat bestuivers meer bloemen nodig hebben en dat pesticiden een voorname oorzaak zijn van de belabberde toestand van wilde bijen en hommels. Maar een verbod op schadelijke pesticiden botst met grote financiële belangen van de pesticidenfabrikanten zoals Bayer, Syngenta en BASF. Staatssecretaris Dijksma besloot in 2013 een beproefd recept te hanteren voor lastige kwesties waarover politici geen besluiten durven te nemen: de instelling van een breed maatschappelijk overleg. Het Bijenberaad werd geboren. Maar tot een verbod op de meest schadelijke pesticiden kwam het niet, ondanks diverse aangenomen moties van de Tweede Kamer die aandrongen op een verbod op neonicotinoïden. Staatssecretaris Martijn van Dam leek wat te gaan doen voor de bijen toen hij begin dit jaar een gebruiksverbod op imidacloprid afkondigde, het beruchtste bijengif. Maar uit vrees voor juridische procedures is dit gebruiksverbod inmiddels afgezwakt tot een mogelijk gedeeltelijk gebruiksverbod in specifieke glastuinbouwgebieden, waarmee ook deze restrictie even onhandhaafbaar zal zijn als de eerdere tandeloze beperkingen die werden afgekondigd op dit bijengif. De regering is zo bevreesd voor de dure advocaten van de pesticidenindustrie dat elk mogelijk ingrijpen al bij voorbaat wordt kaltgestellt.
De regering is zo bevreesd voor de dure advocaten van de pesticidenindustrie dat elk mogelijk ingrijpen al bij voorbaat wordt kaltgestelltInzet macht super gewenst
Eén partij was vanaf het begin afwezig bij het Bijenberaad, ondanks diverse uitnodigingen: de supermarkten. Vreemd, want als er één partij grote invloed heeft op het Nederlandse landbouwmodel, dat zijn het de supermarkten. Zij zijn in Nederland het belangrijkste afzetkanaal voor de producten uit de landbouw en hebben een dominante positie in de voedselketen. Ze gebruiken die invloed met name om de inkoopprijs van hun producten zo laag mogelijk te houden en problemen rond voedselveiligheid te voorkomen. De supermarkten hebben vooral gestuurd op vermindering van pesticiden op het eindproduct in de schappen, maar hebben veel te weinig gedaan om het pesticidengebruik op de akkers, boomgaarden en in de kassen terug te dringen. En het eerste leidt zeker niet altijd tot het tweede, want telers kunnen door eerder spuiten of andere middelen spuiten de residuen verminderen, terwijl de schade aan milieu en bestuivers niet minder wordt. Het is hoog tijd dat supermarkten hun macht gaan inzetten om meer biodiversiteit en een duurzame landbouw te realiseren.
Oostenrijk
Supermarkten maken goede sier met biologische producten, maar die maken nog steeds maar zo'n 4% uit van de omzet. Het gaat om die andere 96%, waar nog een aanzienlijke stap gezet kan worden. Drie supermarktketens – Albert Heijn, Jumbo en Lidl – hebben samen maar liefst 65 procent van de Nederlandse markt in handen. Nederland blijft ver achter bij het Europese gemiddelde van 6% met een areaal van slechts 3% biologische landbouw. Een land als Oostenrijk heeft 20% areaal biologische landbouw, mede vanwege supermarkten ter plekke die een actieve rol pakken.
Voorlopers steunen
Supermarkten moeten hun beleid drastisch omgooien door een aantal schadelijke bestrijdingsmiddelen met prioriteit uit hun keten te bannen en ervoor te zorgen dat hun handelsketen geen schade meer aanricht aan bestuivers, biodiversiteit en milieu. Innovatieve boeren tonen in de praktijk aan dat een duurzamere landbouw mogelijk is. Zij steken hun nek uit voor onze voedseltoekomst. De supermarkten zouden deze boeren moeten ondersteunen. Boeren die nu voorlopers zijn qua duurzame teeltwijzen, worden hiervoor niet beloond door de markt. Als supermarkten hun verantwoordelijkheid serieus gaan nemen, kan de omslag naar een bijvriendelijke en duurzame landbouw werkelijkheid worden.
Fotocredits: 'Sweet catch', PaULiuS
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Beste Kees,
Gisteren stond er in alle kranten dat de bijensterfte afgelopen winter met 6,5% op een historisch laag percentage stond en dat deze omslag al sinds 2012 aan de gang is.
Ik kan me voorstellen dat Greenpeace daar andere ideeën over heeft maar als je deze bevindingen niet eens noemt in je betoog lijkt het voor een buitenstaander een beetje alsof jullie een reusachtig bord voor je kop hebben.
Zou je ons uit willen leggen wat er niet klopt aan de berichtgeving van het Surveillanceprogramma Honingbijen van de WUR, en waarom jullie kennelijk hebben besloten deze kant van de zaak totaal te negeren?
@#1: Anti-technologie ecostrijders gaan strijden tegen technologie die ze niet snappen, dus ook pesticides 'omdat'. Niets nieuws zover.
Fijn dat je een kritische toon aanslaat.
Verder zie je ook geen woord over een andere verband die gelegd is, n.l. de bijenhandel en slechte hygiëne daarin. (link).
Het is niet heel gek dat bijen gevoelig zijn voor vele ziekteverwekkers (virussen etc) aangezien ze veel ellende in hun kolonie kunnen krijgen.
En er wordt ook geopperd om bijvoorbeeld bijen een handje te helpen, bijvoorbeeld door ze weerbaarder te maken met behulp van biotechnologie (link).
Maar goed GMOs=onnatuurlijk=per definitie slecht en een complot van MonSatan, ofzoiets.
Behoud van bijen en bestuivers heeft in mijn ogen gewoon prioriteit. Verboden zijn hier dus wel aan de orde. Maar ik zou niet hele middelen verbieden, maar toepassingen van middelen stoppen. Neem de groep neonicotoiden, daarvan zou ik de toepassingen van de middelen zou willen verbieden op bloeiende gewassen. Gewassen die niet worden aangevlogen door bijen en andere bestuivers, zoals suikerbieten m.b.t. de zaadcaoting, omdat die geen bloeiwijze maakt in het jaar van productie, omdat het een tweejarige plant betreft. Verbieden van toepassingen die schadelijk zijn voor bijen en andere bestuivers. Hele middelen verbieden leidt niet altijd tot betere toepassingen. Dus de toepassingen beoordelen.
Grappig Piet #3 dat je hetzelfde zegt als het andere draadje over de Greenpeace actie.
Als je het mij vraagt zijn niet de supermarkten aan zet en ook de boeren en tuinders niet. De supermarkten kopen wat er zo goedkoop mogelijk voorhanden is. De boeren en tuinders produceren zo goedkoop mogelijk op een manier die op het moment voorhanden is.
Greenpeace is wel aan zet. En niet met acties om iets of iemand te dwingen. Maar met het helpen en ondersteunen van het onderzoeken en toelaten van bijvoorbeeld nieuwe middelen en teelttechnieken, die verantwoord en bestendig zijn voor de toekomst. De zakjes bloemen zaad is natuurlijk best leuk. Maar gaat dat wereldwijd het verschil maken? Ik denk het niet. Wel investeren in onderzoek in Nederland. Zo kan bij goede resultaten de techniek verder uitgerold worden over de wereld. Het gangbare van straks, wordt het nieuwe biologisch. En dan ga je pas echt het verschil maken.
Beste Bas, dank voor je reactie. Op zich goed nieuws dat de bijensterfte nu een stuk lager lijkt te zijn in Nederland, maar veel is nog onzeker of dit nu een echte trend betreft voor wat betreft de honingbijen: de cijfers van 2015 van het NCB zijn een stuk hoger dan de cijfers van de WUR. Het Compendium laat zien dat de wintersterfte al tien jaar hoger is dan het langjarig gemiddelde en in 2015 juist weer steeg tov 2014. Daarnaast gaat het hier niet alleen om honingbijen, het gaat ook om wilde bijen en hommels, die ook belangrijk zijn voor de bestuiving en kwetsbaarder zijn dan honingbijen. De achteruitgang van de wilde bijen en hommels blijkt uit het grote aandeel bijensoorten dat bedreigd is. Van de 338 in Nederland aangetroffen soorten staan er 188 (56 procent) op de Rode Lijst. Daarvan zijn 35 soorten uit Nederland verdwenen, 31 ernstig bedreigd, 52 bedreigd, 53 kwetsbaar en 17 gevoelig. Het STEP-project (Status and Trends of European Pollinators) en de Europese Rode Lijst van bestuivers, laat zien dat 46 procent van de hommelsoorten in Europa achteruit gaat en 24% van de Europese hommelsoorten met uitsterven wordt bedreigd. Het gaat ons om de langjarige trend en die is zorgwekkend, zoals ook het IPBES rapport aangeeft.