De totale productie uit zonnestroom groeide in 2022 naar 16,8 miljard kilowatuur (kWh). Dat lijkt heel wat, maar het aandeel zonne-energie (elektriciteit en warmte) in het totale energieverbruik in Nederland komt ermee uit op 3,3%, tegen 2,1% in 2021. Nederland heeft in 2050 3 tot 5 keer zoveel stroom nodig dan nu. We gebruiken 110 terawattuur, straks loopt dat op tot ruim 300 en mogelijk meer dan 500 terawattuur.

De toename van 46% is met name te danken aan het gebruik van nieuwe zonnepanelen. Het opgesteld vermogen, ofwel de capaciteit, nam in alle gemeenten van Nederland met gemiddeld 30% toe. Het grootst was de toename met 161 megawatt (MW) in Dronten. Daar werd dan ook het grootste zonnepark van Nederland aangelegd.

"Nederland staat in de top vijf van landen met de hoogste zonnestroomproductie in Europa sinds 2022," schrijft het CBS. Met de zonne-energieproductie van 16,8 miljard kWh komt Nederland op hetzelfde niveau als Frankrijk, ondanks dat ons land een stuk kleiner is in oppervlak en inwonersaantal dan de meeste grote zonnestroomproducenten.

top 10 zonnestroomproducenten Europa

Eigenlijk is dat best gek. Want juist omdat we zo'n klein landje zijn, is de landbouwgrond hier erg duur. Een hectare landbouwgrond begint bij zo'n €60.000 en kan oplopen tot rond de €150.000. In bijvoorbeeld Bretagne ligt ook prima landbouwgrond, maar kost die circa 10% van een Nederlandse hectare voor agrarisch gebruik.

Waarom zou je die kostbare grond dan vol zetten met zonnepanelen? Kun je er niet beter aardappelen of bieten op verbouwen? Wie louter naar het financiële rendement kijkt, zegt nee. Dat geldt al helemaal voor wie grond moet pachten.

Juist voor de beste gronden van Nederland gelden pachtprijzen van tussen de €2.100 tot zo'n €3.600 op jaarbasis per hectare. Afhankelijk van wat je als akkerbouwer teelt, is een opbrengst van meer dan €4.000 een hoge uitzondering. Dat leidt tot een simpel sommetje. Als je aardappelen, uien en bieten niet renderen, dan kun je als calculerende boer veel beter overstappen op zonnepanelen.

Zet je zonnepanelen op je akker, dan kun je al gauw op een opbrengst van €6.000 rekenen; zet je er ook nog windmolens bij dan kom je al op €10.000.

Je vraagt je af waarom er nog akkers zonder duurzame energieproductie zijn in ons land. Als boer hoef je er niets voor te doen omdat energiebedrijven de zonne- en windakker inrichten en onderhouden. Je hebt geen zorgen over het weer, alweer nieuwe regels, het wegvallen van gewasbeschermingsmiddelen of dure kunstmest of een Landbouwakkoord dat maar niet wil lukken.

Er doemt inmiddels een keerzijde op. Een zonneakker moet je beveiligen. Doe je dat niet, dan ben je een aantrekkelijke prooi voor koperdieven. Komen die langs, dan produceert de akker uiteindelijk niets. Geen gewas, maar ook geen stroom. De schade kan in de tonnen lopen. Maar als de boer het diefstalrisico aan de exploitant van zijn land laat, is er niets aan de hand.

En alle gekheid op een stokje: hoe moeilijker we het boeren maken, hoe aantrekkelijker een zwart glazen landschap met windmolens wordt. Op grond in eigendom kan iedere boer die €10.000 per hectare per jaar realiseren. Dat is grosso modo een gegarandeerd rendement van 10% per jaar; kom daar op de beurs of op je spaarrekening maar eens om. Dat rendement geldt ook voor de veebedrijven met grasland die de overheid nu nog vrijwillig en straks mogelijk verplicht wil uitkopen omdat ze er niet meer kunnen boeren. Mooier zal ons land er niet van worden. Wikipedia kent inmiddels het woord energielandschap.
Dit artikel afdrukken