De afgelopen 10 jaar hebben veel van ons gevergd. Nu is de knoop doorgehakt: we gaan stoppen.

Eigenlijk weet ik niet goed hoe ik moet beginnen. En dat is voor het eerst in de 8,5 jaar dat ik deze column schrijf. Het onderwerp is ook lastig. Ik kan geen metafoor vinden. Geen grappige intro. Of een mooie anekdote. Er is namelijk niet heel veel moois aan. Per begin juni staat namelijk onze boerderij te koop. We stoppen als boer, we stoppen op deze locatie. We stoppen 3 generaties hard werken. We stoppen een vierde generatie voordat ie begonnen is. We zijn moegestreden.

We zijn moegestreden
Jaren die veel van ons vergden
De afgelopen 10 jaar hebben veel van ons gevergd. Door het beleid, een wetswijziging, een bestemmingsplan dat uiteindelijk nog steeds een beheersverordening is, mensen die toevallig 11 jaar geleden in onze straat kwamen wonen en bezwaar maken tegen alles waar je bezwaar op kunt maken. Verder zijn er zaken als de EHS, NB-wetvergunning, loslaten van het melkquotum, invoering fosfaatrechtenstelsel, knelgeval zijn maar nog lang geen zicht hebben op een uitspraak van het CBb, de opgedrongen negatieve framing aan het Nederlandse volk door donkergroene bewegingen…

Renderen lukt al een poosje niet
Het is een vermoeiende weg die absoluut de moeite waard is, maar het moet dan wel ergens renderen. En dat doet het al een poosje niet. We hebben van alles onderzocht. Jongveeopfok, een voedselbos (ik zou het dan onze Vegan Farm noemen), herstellende landbouw, precisielandbouw, jongepaardenopfok, verhuur van gebouwen, van land. Alles om ten eerste het plezier terug te krijgen en natuurlijk ook om er een fijne boterham van te kunnen eten. Het is een jarenlang proces geweest.

Weloverwogen beslissing met ingrijpende gevolgen
Begin maart nam Henk de beslissing. Weloverwogen maar met ingrijpende gevolgen. Die zijn praktisch van aard: waar gaan we wonen, wat gaat Henk hierna doen, maar ook wanneer zal het bedrijf worden verkocht? Veel ingrijpender zijn de emotionele gevolgen. Zijn ouders moet hij in hun zeventigste levensjaar, ze werken nog altijd elke dag op de boerderij, dit nieuws brengen. En zijn jongere broer en zus. Hun geboortegrond valt in andere handen. Het is onomkeerbaar. Is dit de laatste keer dat we het land klaar maken voor de mais? Gaan we dit nog zelf oogsten? Hebben we er wel genoeg aan gedaan? Geven we niet te makkelijk op? Zien we een optie over het hoofd?

Regie over het nieuws kwijt
Afgelopen weken hebben we het de mensen verteld die we het zelf wilden vertellen. We hielden de cirkel klein, toch werd het een gerucht en waren we al snel de regie over het nieuws kwijt. Onverwacht werden we geconfronteerd met nieuwsgierige vragen. Het is verdrietig. Toch zijn we blij dat we de keuze zelf maken. Soms heb ik zin in moddergooien, boos zijn, maar ik weet dat dat nergens toe gaat leiden. We noemen dit maar onze midlife-periode en gaan op zoek naar een mooi en zinvol second life. Dat is er vast, ergens.

Deze column verscheen 11 juni op Boerderij.
Dit artikel afdrukken