Lees ook
De overheid moet helpen om de vergunningen voor overdekte uitloop voor vleeskuikens met één Beter Leven-ster op gang te brengen, zegt De Jong, programmamanager van het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming. Eind september vorig jaar werd bekend dat Wageningen UR onderzoek had gedaan waaruit via berekeningen bleek dat ammoniak-emissies per dier flink konden toenemen door de overschakeling van snel- naar traaggroeiende kip. In juni van dit jaar kwam de WUR met de definitieve resultaten van het onderzoek. Daaruit spraken onzekerheden, maar ook de mogelijkheid dat met stalbezettingen waarin 40% minder dieren worden gehouden de ammoniakemissies per stal mogelijk toch kunnen toenemen. Omdat de vergunningverlening zelfs de meeste minimale hogere emissies verbiedt, was het nieuws een domper. Minister Adema informeerde de Tweede Kamer hierover, waardoor gemeentes geen vergunningen uit hoofde van natuurbeschermingswet meer durven af te geven en mogelijk zelfs reeds bestaande uitlopen als illegaal moeten worden gezien.

Het publiek valt moeilijk uit te leggen dat de politiek correcte 1-ster-kip door overheidsfalen straks uit voormalige Oostbloklanden moet worden geïmporteerd, terwijl de politiek incorrecte ploffer in Nederland vergunningtechnisch de voorkeur van de overheid heeft
Onder pluimveehouders, supermarkten en banken heerst nu grote onduidelijkheid over de zin van investeringen in 1-ster-kip: mogen ze wel bouwen en als ze dat al gedaan hebben, mogen ze hun uitloop dan gebruiken?

Overheid blijkt grote spelbreker
Daardoor is een bijzondere situatie ontstaan die de grootste prestatie van Nederland op het gebied van dierenwelzijn teniet dreigt te doen. In 2007 zag de eerste 1-ster-kip - toen nog Volwaard-kip geheten - het daglicht. De nieuwe kip die 2 weken langer leeft, meer ruimte heeft en in een overdekte uitloop naar buiten kan, was het resultaat van een samenwerking tussen De Jong en directeur Ad Kemps van diervoederfabrikant Coppens (inmiddels onderdeel van De Heus Diervoeders). Na campagnes van Wakker Dier tegen de 'plofkip' - de snelle groeier - gingen de supermarkten gezamenlijk over op de Kip van Morgen, een mindere variant van de 1-ster kip. Die werd door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) verboden als een kartel tegen de keuzevrijheid van de consument. Supermarktorganisaties besloten toen ieder afzonderlijk tot een trage groeier tussen de ploffer en de 1-ster-kip in.

Wakker Dier bleef jarenlang hameren op die reeks kippen als een plofkip in flauwekulsaus en gebruikte daarvoor Albert Heijn als kop van Jut. Toen de Zaanse super in 2021 besloot volledig over te gaan op 1-ster-kip, volgden binnen enkele weken alle andere supermarktformules die in Nederland actief zijn.

Dat was een prestatie van formaat in een niet-geregisseerd samenspel van NGO's en supermarkten. Ze realiseerden daarmee overheidsbeleid: minder dieren in Nederland en meer dierenwelzijn. Uitgerekend de overheid blijkt nu de grote spelbreker.

Alleen de gemeente Ede schrikt niet terug voor het afgeven van vergunningen en ook de provincie Groningen biedt nog wat perspectief op een vergunning. Of die vergunningen voor de rechter standhouden, is echter onzeker. 110 vleeskuikenhouders willen een overdekte uitloop maar hebben nog geen vergunning aangevraagd, zegt De Jong. 240 vleeskuikenhouders hebben wel een vergunning aangevraagd maar zijn nog niet met de bouw gestart. Of ze durven te gaan bouwen is een open vraag, want ze lopen net als koeienboeren in het recente verleden het risico dat ze hun uitloopstal leeg zullen moeten laten staan.

Politiek correct optimisme
De Nederlandse supermarkten zitten met smart te wachten op hun Beter Leven-kippen met één ster, maar de huidige regelgeving creëert zoveel onzekerheid dat onzeker is of ze de kip binnen afzienbare tijd volledig in hun schappen kunnen doorvoeren. De Dierenbescherming heeft de overgangsperiode waarin boeren zonder overdekte uitloop toch 1-ster mogen voeren met een jaar verlengd om pluimveehouders en de overheid meer tijd te geven om hun Natuurvergunning te regelen. De Jong zegt politiek beleefd "optimistisch' te blijven en is ervan overtuigd dat de vergunningsperikelen op de lange termijn overwonnen kunnen worden.

Marijke de Jong zegt op Boerderij: “De overheid heeft het laten afweten. Ze biedt te weinig perspectief en komt niet met goede oplossingen om deze periode van onzekerheid te overbruggen. De overheid is te traag en denkt te weinig proactief mee. Meerjarig onderzoek laten doen biedt geen oplossing in deze tijdelijke situatie. Onderzoek kan bovendien gebruikt worden als vertragingstechniek. De overheid moet meer faciliteren om dierenwelzijn en bredere verduurzaming te stimuleren. Er is te veel ‘oud beleid’ dat niet aansluit bij ontwikkelingen in de markt. De markt gaat dóór; supermarkten willen kip met één ster. Niemand wil dat de BLk 1* kip straks mogelijk uit het buitenland moet worden geïmporteerd."

De 1-ster-kip kan binnen afzienbare tijd in onder meer Polen worden geproduceerd; dat kan daar bovendien tegen lagere kosten dan in Nederland. In het kader van de hoge inflatie die vermoedelijk zal stabiliseren op een structureel hoger prijsniveau dan voor de oorlog in Oekraïne, is daar wellicht nog wat voor te zeggen ook. Het publiek valt echter moeilijk uit te leggen dat de politiek correcte 1-ster-kip door overheidsfalen uit voormalige Oostbloklanden moet worden geïmporteerd, terwijl de politiek incorrecte ploffer vanwege het Nederlandse natuurbeleid en gehannes daarmee in Nederland vergunningtechnisch de voorkeur van de overheid heeft.
Dit artikel afdrukken