Amerikanen kijken niet op een ijsblokje meer of minder. Dat is het eerste dat de toerist opvalt in een diner, hotel of bar. In de betere hotels vult roomservice voor borreltijd de ijsemmer op uw kamer. Op elke verdieping van motels staat een ijsmachine. Ook in Nederland is de Amerikaanse dubbeldeurs koelkast met ijsblokjesmachine verplicht voor wie wil dat zijn keuken serieus genomen wordt.

Nu moet er een nieuw apparaat op het aanrecht komen te staan, als je mee wilt tellen: een nugget ice maker.

De jonge klandizie, Generatie Z en Millennials, drinken geen gewone koffie, maar vooral koude koffievarianten
Caraïben
Amerika heeft een obsessie met ijsblokjes. Daar is geregeld over geschreven in de culinaire en culturele literatuur. IJs om drankjes te koelen heeft een heroïsche geschiedenis. In de negentiende eeuw hakten ondernemende types brokken ijs uit bevroren meren in New England, verpakten ze in stro en zaagsel, en vervoerden ze tot aan de Caraïben aan toe. Net zo Amerikaans is de gewoonte om ijsblokjes ín de drankjes te doen, in plaats van de glazen en flessen ermee te koelen.

Shockfreezen is ook al een Amerikaanse uitvinding, het snel en diep invriezen van voedsel, zodat de structuur intact blijft. De uitvinder Clarence Birdseye (1886 – 1956) werd vader van de moderne diepvriesindustrie. Dat leverde het tv diner op en veroorzaakte tevens een revolutie in de bereiding en handel van alle denkbare voedingsmiddelen.

“IJs is beschaving!” roept de excentrieke uitvinder Allie Fox (Harrison Ford) als de door hem in elkaar getimmerde machine, genaamd ‘Fat Boy’, in de film The Mosquito Coast (Peter Weir, 1986, naar het boek van Paul Theroux) blokken ijs begint uit te spuwen. Een opmerkelijke prestatie, want zijn contraptie staat midden in de Zuid-Amerikaanse jungle, waar hij met zijn gezin naartoe is gevlucht om de kapitalistische en gedoemde Amerikaanse samenleving te ontvluchten. Dat ijs moet bijdragen aan de beschaving in het utopische dorp dat Allie heeft gesticht.

Kauwen
De metaforische betekenis van ijsblokjes in de Amerikaanse cultuur moet niet overdreven worden. Maar als de grootste koffieketen aankondigt een ander soort ijsblokjes te gaan gebruiken in de gekoelde koffiedrankjes, dan is dat toch nieuws. Starbucks maakte bekend dat ze de komende jaren in alle winkels nugget ice in de drankjes gaat doen, en niet meer de ouderwetse ijsblokjes. IJsblokjes ontstaan als water in kleine vormpjes onder het nulpunt wordt gebracht. Deze doorzichtige, harde blokjes smelten langzaam in dranken. Erop kauwen is een uitdaging. Ze dragen weinig bij aan de smaak of beleving van de genoten verfrissing, het is eigenlijk een smeltend stukje koelgereedschap.

Maar nugget ice, ook wel pellet ice of Sonic ice, genoemd naar de fastfoodketen die ze al langer gebruikt, heeft een heel andere consistentie. Het zijn blokjes geperst van ijsschilfers. Ondoorzichtig, poreus en veel zachter van structuur, dus goed te kauwen. Ze nemen de smaak van de drank op, en maken daardoor deel uit van het drankje als geheel. Het is niet meer een ronddobberend noodzakelijk koelmiddel, dat het drankje ook nog eens hinderlijk verdunt.

Het is niet meer een ronddobberend noodzakelijk koelmiddel, dat het drankje ook nog eens hinderlijk verdunt
Gelamineerd
“Pellet ice is the good ice,” kopte The New Yorker in 2021. De auteur doet verslag van haar aankoop van een Opal Nugget Ice maker van het merk GE. Ze erkent dat het een belachelijke aankoop is, nuchter gezien, voor een hoop geld (vanaf vierhonderd dollar). Maar ze kan niet meer zonder.

“Het samenpersen van de blokjes zorgt voor schilferige laagjes die, net als in een goed gelamineerd gebakje, de ijspellets licht en luchtig maken, met spleetjes en kleine holtes waarin je drankje kan binnendringen, met een soepel meegevende textuur die perfect is om op te kauwen,” aldus The New Yorker.

De innovatie van het ijsblokje lijkt triviaal, maar is een grote stap in de bedrijfsvoering van Starbucks, en ook een logische. De jonge klandizie, Generatie Z en Millennials, drinken geen gewone koffie, maar vooral koude koffievarianten. Die maken inmiddels zeventig procent van de verkoop uit. Snellere bereiding door de barista’s, met superieure ijsklontjes, en je hoeft niet zo lang meer te wachten op een nog lekkerdere frappuccino.


Dit artikel afdrukken