1 min
De populariteit van quinoa haalde het afgelopen decennium duizenden Boliviaanse families uit de armoede omdat de vraag naar het graanachtige zaad de pan uit is gerezen. Maar ze kunnen de vraag niet bijhouden. Inmiddels telen we in Nederland quinoa die niet vanuit de bergen in de Zuid-Amerikaanse Andes naar klanten in Europa hoeft te reizen en die met veel meer precisie en dus minder milieu-impact wordt geteeld. Zeg maar 'duurzame' quinoa; bij een aantal Nederlandse supers al in de schappen te vinden. Drukken we daarmee de Boliviaanse boeren weer van de markt?
Duurzaamheidsblad P+ attendeert zijn lezers op “The grain of the Gods against poverty”, de scriptie waarmee Florian Böhm de runner-up prijs van KMPG won.
De jonge Duitser studeerde aan de Rotterdam School of Management. Voor zijn afstudeerproject bekeek hij de manier waarop de Boliviaanse quinoa-boeren georganiseerd zijn. Hij wilde weten hoe zij met quinoa als nationaal product succesvol kunnen zijn en blijven op de wereldmarkt. Böhm constateert dat er weinig professionaliteit in de Boliviaanse productie- en handelsketen zit. Bovendien is er geen stimulans vanuit de overheid om quinoa op de wereldmarkt te etaleren. Böhm denkt dat de oplossing zit in een “multi-stakeholderplatform”, oftewel een plek waar boeren goede zaden, financiering, advies, prijsinformatie kunnen vinden. Hij adviseert te focussen op biologische teelt en gebruik te maken van het unieke klimaat. Mogelijk blijft dan quinoa een “special commodity”, een waardevol lokaal product.
Europese teelt biedt perspectief
Volgens de Nederlander Rens Kuijten kan Zuid-Amerika niet de hoofdleverancier van quinoa in de wereld blijven. Kuijten bouwde een nieuwe quinoa-keten in Nederland op en belevert met de productie van 35 Nederlandse boeren inmiddels Albert Heiijn, Deen's supermarkten en groothandel Sligro. Hij ziet veel voordelen in lokale teelt: “Nederlandse boeren hebben de laagste milieu-impact ter wereld, hoge eisen op gebied van voedselveiligheid en arbeidsomstandigheden”. Lokaal verbouwen scheelt ook de nodige “foodmiles” en daarbij doet quinoa het ontzettend goed in Europa, aldus Kuijten. Net als de aardappel die eveneens uit Zuid-Amerika stamt, zou quinoa weleens een blijvertje kunnen worden op Nederlandse en andere Europese akkers.
(Geen) licentie-inkomsten
Kuijten denkt niettemin dat de Boliviaanse boer ondanks de opkomende productie van quinoa in Europa niet van de markt zal verdwijnen. Telers in Nederland betalen namelijk voor het gebruik van de quinoa een licentie aan de universiteit Wageningen, die het zaad voor gebruik in ons klimaat veredelde. Volgens Kuijten komen die verbeterde rassen en kennis ook ten goede aan de Bolivianen. Helaas - tenminste, voor hen - hebben de Boliviaanse boeren zelf geen inkomsten uit die licentie.
Dit artikel afdrukken
De jonge Duitser studeerde aan de Rotterdam School of Management. Voor zijn afstudeerproject bekeek hij de manier waarop de Boliviaanse quinoa-boeren georganiseerd zijn. Hij wilde weten hoe zij met quinoa als nationaal product succesvol kunnen zijn en blijven op de wereldmarkt. Böhm constateert dat er weinig professionaliteit in de Boliviaanse productie- en handelsketen zit. Bovendien is er geen stimulans vanuit de overheid om quinoa op de wereldmarkt te etaleren. Böhm denkt dat de oplossing zit in een “multi-stakeholderplatform”, oftewel een plek waar boeren goede zaden, financiering, advies, prijsinformatie kunnen vinden. Hij adviseert te focussen op biologische teelt en gebruik te maken van het unieke klimaat. Mogelijk blijft dan quinoa een “special commodity”, een waardevol lokaal product.
Europese teelt biedt perspectief
Volgens de Nederlander Rens Kuijten kan Zuid-Amerika niet de hoofdleverancier van quinoa in de wereld blijven. Kuijten bouwde een nieuwe quinoa-keten in Nederland op en belevert met de productie van 35 Nederlandse boeren inmiddels Albert Heiijn, Deen's supermarkten en groothandel Sligro. Hij ziet veel voordelen in lokale teelt: “Nederlandse boeren hebben de laagste milieu-impact ter wereld, hoge eisen op gebied van voedselveiligheid en arbeidsomstandigheden”. Lokaal verbouwen scheelt ook de nodige “foodmiles” en daarbij doet quinoa het ontzettend goed in Europa, aldus Kuijten. Net als de aardappel die eveneens uit Zuid-Amerika stamt, zou quinoa weleens een blijvertje kunnen worden op Nederlandse en andere Europese akkers.
(Geen) licentie-inkomsten
Kuijten denkt niettemin dat de Boliviaanse boer ondanks de opkomende productie van quinoa in Europa niet van de markt zal verdwijnen. Telers in Nederland betalen namelijk voor het gebruik van de quinoa een licentie aan de universiteit Wageningen, die het zaad voor gebruik in ons klimaat veredelde. Volgens Kuijten komen die verbeterde rassen en kennis ook ten goede aan de Bolivianen. Helaas - tenminste, voor hen - hebben de Boliviaanse boeren zelf geen inkomsten uit die licentie.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
ps ´Niets dat hem tegenhoudt´ is een nogal ideologisch beladen begrip waarvan mijn haren overeind gaan staan in verschillende opzichten.... maar laten we het daar maar niet verder over hebben... dit alles valt steeds verder verder buiten deze lijn. Dat we van mening verschillen is duidelijk.
@Henric: ga het ze leren zou ik zeggen, en richt samenwerkingsverbanden op. En vecht tegen de mogelijke tegenwerkingen/ moorden (samenwerkingsverbanden worden systematisch onderdrukt).
Kennis van de situatie waarin een 'simpele' boer in Latijns Amerika verkeert is vereist. En wat moet een Boliviaanse boer hiermee willen bereiken? Het wereldvoedingsvraagstuk oplossen? Die Quinoa groeit toch wel goed op zijn land. Daarvoor is veredeling niet noodzakelijk.
En misschien experimenteert deze of gene kleine boer hier wel mee voor zichzelf.... wie weet? De vaardigheden/ mogelijkheden om (discutabele*) patenten op voeding aan te vragen ontbreken... (*dat de uitvinder binnen aanvaardbare perken beloond wordt is natuurlijk, dat dit patent overgekocht wordt als speculatie-object - zelfs om op de schap te blijven liggen - om giga-winsten en al-macht over voeding te verwerven is asociaal).
Frank, iedere Boliviaanse landbouwer kan morgen beginnen met het veredelen van quinoa. De vereiste voorwaarden zijn een heel klein stukje grond, wat teeltkennis, wat verschillende rassen en de basiskennis van veredeling (met twee muisklikken te vinden). Niemand die hem tegenhoudt.
@1: helaas heeft de Boliviaanse landbouwer geen/ weinig mogelijkheden tot/ traditie in zelfstandige, wetenschappelijk aangestuurde veredeling. Op allerlei vlakken wordt zelfstandige ontwikkeling juist gedwarsboomd daar. Een landbouw veredelingsinsitituut vereist bepaalde voorwaarden. Ook in ons land - dé specialist op het gebied van conventionele veredeling - raakt zelfstandige ontwikkeling steeds meer in de verdrukking (zoals onlangs ook door mij aangekaart in de lijn 'https://www.foodlog.nl/artikel/bayer-monsanto-deal-krijgt-tegenwind/' - waarin patenten op voeding, gecombineerd met overname's in de markt - puur financiële transacties en machtconcentraties die geen maatschappelijk belang dienen/ economisch bepaald geen toegevoegde waarde geven - , bediscussieerd worden). In de Filipijnen is nu een samenwerkingsverband aangegaan tussen boeren om (vele) honderden rijstzaden in een bank te bewaren en te gebruiken/kruisen tegen het geweld van de GM 'Golden Rice' voor ze verloren gaan.... maar of dat wat uithaalt?
Quinoa-veredeling is een van de mogelijkheden tot landbouw in zilte en droge gebieden, die expliciet vermeld worden in rapporten over voeding van de wereldbevolking. Zie bijv. hier.
Door de hoge prijzen die hier geboden worden voor Quinoa aan de Boliviaanse telers is deze traditionele voeding daar voor de 'onderklasse' onbetaalbaar geworden. Misschien dat dit weer kan veranderen door deze ontwikkelingen? Ik koop het ook niet - relatief veel te duur, geen superieure smaak en de voedingskundige voordelen t.o.v. (niet GM-) maïs en bepaalde producten van 'eigen bodem' zijn er niet.
De sociale - en milieu impact van Latijns Amerika als 'roofbouwschuur' voor Europa is enorm.
Net zoals de palmolieplantage's die steeds meer oerwouden platbranden voor Unilever & Co (en de arbeiders in mensonterende slaaf-omstandigheden houden) - nu begint een Maleisisch bedrijf (gefinancierd door...) zelfs in een van de nog functionerende belangrijke 'longen van de wereld' en van CO2 opslag - in het Congo-bekken... met de beproefde techniek van illegaal platbranden.... een ALLES vernietigende ontwikkeling.
Quinoa in Nederland telen kan een goede ontwikkeling zijn. Hier is een veel betere institutionele basis voor verdere ontwikkeling. Quinoa kent echter een hype, bepaald image als 'supergezond', die gerelativeerd moet worden. Hoe zit het bijv. met veel gezondere inheemse gewassen als haver en boekweit? Of met Amarant-rassen? Of 'gewoon' een biologische aardappel in schil?
Quinoa valt niet echt onder de 'superfoods' (al is het zeker gezond... en kan goed passen binnen een supergezond voedingspatroon) - boekweit (of zwarte rijst) wel (of relatief méér)! Dat bovendien meer smaak heeft of als meel een belangrijke smaaktoevoeging kan leveren (een pannenkoek zonder boekweitmeel is geen échte pannenkoek)... ik gebruik het bijna altijd ook in mijn zelfgebakken brood (net zoals o.a. haver en in de desemkweek mee-gefermenteerde vliesrijst). Geen behoefte aan Quinoa (ik heb het één maal gekocht).
Wat zegt het Nagoya protocol over het verspreiden van quinoa als zaaigoed uit de oorspronkelijke quinoa landen?