Sinds 2006 is de Nederlandse markt voor glutenvrije producten met meer dan 170% toegenomen. In de VS gaat het nog veel harder. Daar groeide de markt alleen al tussen 2012 en 2014 met 63%.
Amerikanen eten glutenvrij omdat ze denken dat het gezonder is, of omdat ze geloven daarvan af te vallen. Maar al die glutenvrije producten moeten ook ergens van gemaakt worden. Daarom onderzocht The Guardian wat de consequenties van de glutenvrijhype op het milieu zijn.
Gluten zitten in granen als tarwe, haver, gerst en spelt. Wil je een glutenvrij product maken, heb je dus alternatieven voor deze veelverbouwde graansoorten nodig. Regelmatig voorkomende vervangende ingrediënten zijn tapiocazetmeel, rijstbloem, aardappelzetmeel en maisbloem, en (pseudo)graansoorten die geen gluten bevatten, zoals boekweit, gierst en quinoa. De teelt van die producten groeit en de prijzen blijven stijgen. Daardoor wordt het voor boeren steeds aantrekkelijker om alternatieven voor tarwe te kweken, of hun al bestaande teelten te intensiveren.
Quinoa
The Guardian kijkt vooral naar de quinoateelt in Zuid-Amerikaanse landen zoals Peru en Bolivia. Sinds quinoa ontdekt is als glutenvrij 'superfood', zijn de vraag én de prijs omhoog geschoten. Dat zet het milieu onder druk en verandert het leven van de boeren.
Als gevolg van de gestegen vraag zijn Boliviaanse boeren het gewas het hele jaar door gaan planten. De grond krijgt te weinig tijd om tussendoor te herstellen. Daardoor erodeert die en worden de gewassen gevoeliger voor plagen en ziekten, waardoor de opbrengst afneemt.
Ook zijn er boeren die parttime quinoa gaan kweken. Dat zorgt ervoor dat ze geen tijd meer hebben om de lama’s te weiden, waarvan ze de mest gebruiken op het land. Zo raakt de grond sneller uitgeput. Terwijl de vraag naar quinoa de boeren wel een betere levensstandaard oplevert, blijkt de natuur er onder te lijden.
Consumenten moeten om duurzaam vragen
Willen glutenvrije granen ook duurzaam geteeld kunnen worden, dan zullen de consumenten duidelijk moeten maken dat zij dat willen, zegt Sara Scherr, president van EcoAgrigculture Partners.
"De groeiende vraag naar glutenvrije granen zet het milieu en het inkomen van boeren onder druk. Een grotere vraag, en dus hogere prijzen, kan voor de voorwaarden zorgen die investeringen in ecologische duurzaamheid en betere arbeidsomstandigheden mogelijk maken. Op dit moment doen we dat vooral bij duurdere producten als koffie en cacao. Het zou ideaal zijn als mensen die glutenvrije producten willen eten naar duurzaam geproduceerde producten vragen."
Volgens Scherr kunnen boeren én het milieu beter worden van de glutenvrij-rage. Maar dan moet niet de hele economie afhankelijk zijn van één gewas, zoals in Bolivia. Door te spreiden over meerdere gewassen kunnen boeren experimenteren met duurzame teeltwijzen zonder meteen de natuur geweld aan te doen.
Fotocredits: 'Bolivia_Altiplano (8)', swifant
Dit artikel afdrukken
Amerikanen eten glutenvrij omdat ze denken dat het gezonder is, of omdat ze geloven daarvan af te vallen. Maar al die glutenvrije producten moeten ook ergens van gemaakt worden. Daarom onderzocht The Guardian wat de consequenties van de glutenvrijhype op het milieu zijn.
Gluten zitten in granen als tarwe, haver, gerst en spelt. Wil je een glutenvrij product maken, heb je dus alternatieven voor deze veelverbouwde graansoorten nodig. Regelmatig voorkomende vervangende ingrediënten zijn tapiocazetmeel, rijstbloem, aardappelzetmeel en maisbloem, en (pseudo)graansoorten die geen gluten bevatten, zoals boekweit, gierst en quinoa. De teelt van die producten groeit en de prijzen blijven stijgen. Daardoor wordt het voor boeren steeds aantrekkelijker om alternatieven voor tarwe te kweken, of hun al bestaande teelten te intensiveren.
Quinoa
The Guardian kijkt vooral naar de quinoateelt in Zuid-Amerikaanse landen zoals Peru en Bolivia. Sinds quinoa ontdekt is als glutenvrij 'superfood', zijn de vraag én de prijs omhoog geschoten. Dat zet het milieu onder druk en verandert het leven van de boeren.
Als gevolg van de gestegen vraag zijn Boliviaanse boeren het gewas het hele jaar door gaan planten. De grond krijgt te weinig tijd om tussendoor te herstellen. Daardoor erodeert die en worden de gewassen gevoeliger voor plagen en ziekten, waardoor de opbrengst afneemt.
Ook zijn er boeren die parttime quinoa gaan kweken. Dat zorgt ervoor dat ze geen tijd meer hebben om de lama’s te weiden, waarvan ze de mest gebruiken op het land. Zo raakt de grond sneller uitgeput. Terwijl de vraag naar quinoa de boeren wel een betere levensstandaard oplevert, blijkt de natuur er onder te lijden.
Consumenten moeten om duurzaam vragen
Willen glutenvrije granen ook duurzaam geteeld kunnen worden, dan zullen de consumenten duidelijk moeten maken dat zij dat willen, zegt Sara Scherr, president van EcoAgrigculture Partners.
"De groeiende vraag naar glutenvrije granen zet het milieu en het inkomen van boeren onder druk. Een grotere vraag, en dus hogere prijzen, kan voor de voorwaarden zorgen die investeringen in ecologische duurzaamheid en betere arbeidsomstandigheden mogelijk maken. Op dit moment doen we dat vooral bij duurdere producten als koffie en cacao. Het zou ideaal zijn als mensen die glutenvrije producten willen eten naar duurzaam geproduceerde producten vragen."
Volgens Scherr kunnen boeren én het milieu beter worden van de glutenvrij-rage. Maar dan moet niet de hele economie afhankelijk zijn van één gewas, zoals in Bolivia. Door te spreiden over meerdere gewassen kunnen boeren experimenteren met duurzame teeltwijzen zonder meteen de natuur geweld aan te doen.
Fotocredits: 'Bolivia_Altiplano (8)', swifant
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het is een hype zoals alle hypes over voedsel die binnenkort wel weer gevolgd zal worden door de volgende hype. Deze voedingstrends ontstaan omdat mensen behoefte hebben om de schuld van hun lichamelijk onwelzijn liever buiten zichzelf te leggen. Pak jezelf is bij de kladden en wees 's bewust van je leefstijl. Wat stop je allemaal in je mond en wat is het effect ervan. Zit je de hele dag op je krent dan zet het vermijden van gluten echt geen zoden aan de dijk..
Vruchtwisseling is daar niet doorgedrongen. Maar gelukkig zijn die “super foods” een hype en gaat het wel weer over. Maar intussen wordt de bodem verpest en kunnen Monsanto, Geigy en andere bestrijdingsmiddelenproducenten hun creaties slijten.
Niet te vreten die quinoa trouwens.
Is het niet: gebrek aan kennis en dollartekens in de ogen schaden het milieu? Boeren in armere landen hebben vaak te weinig kennis en berokkenen snel schade als ze ergens op korte termijn aan kunnen verdienen. Overigens zijn er vast meer beroepen waar men liever op de korte termijn veel geld binnenharkt met een 'na mij de zondvloed'-mentaliteit, maar goed, da's offtopic.
Sowieso zou enige regelgeving en controle handig zijn om armere landen tegen zichzelf te beschermen. Niet alleen met voedsel, maar ook kleding molt men heel wat mensenlevens (kijk maar eens de docu De Slag om de Klerewereld). Consumenten hebben geen idee wat de impact is, fabrikanten een stuk meer. Zulke zaken moeten gewoon niet zomaar mogelijk zijn.