De Morgen(zie het bronartikel) is een van de eerste kranten die aandacht besteed aan nieuw onderzoek over de schadelijkheid van neonicotinoïden voor vogels. Deze groep insecticiden voor gewasbescherming zou niet alleen voor bijen- en insectensterfte zorgen, maar ook voor afname van de vogelstand.
Ook Greenpeace komt met een persbericht en schrijft:
Insectenetende vogels gaan sterker achteruit in gebieden met hoge concentraties van de neonicotinoïde imidacloprid in het oppervlaktewater. Dit blijkt uit een analyse van gedetailleerde gegevens over milieufactoren en trends van algemene insectenetende vogels in het boerenland. Het wetenschappelijk tijdschrift Nature publiceert de studie van biologen van de Radboud Universiteit en van Sovon Vogelonderzoek Nederland op 9 juli 2014.
Veel vogels die afhankelijk zijn van het boerenland lopen al jaren in aantal terug. Er zijn echter verschillen in teruggang van gebied tot gebied. Nijmeegse biologen hebben deze verschillen gerelateerd aan de neonicitinoïdegehaltes in het water en vergeleken met de invloed van diverse andere factoren zoals veranderingen in landgebruik.
Grondige tellingen
‘We hebben gekozen om algemeen voorkomende insecteneters te bekijken, zoals de spreeuw en de boerenzwaluw,’ zegt Ruud Foppen van Sovon Vogelonderzoek Nederland– de organisatie die vogeltellingen organiseert en analyseert. ‘Daarvan zijn voldoende data voorhanden om trends in aantallen te kunnen bepalen. Het zijn voor het merendeel vogels die afhankelijk zijn van slootkanten, perceelsranden en landschapselementen waar zij hun voedsel bij elkaar scharrelen.’ Het Nederlandse vogeltelnetwerk is het fijnmazigste ter wereld.
Voor de studie gebruikten de onderzoekers verder waterkwaliteitsmetingen van de waterschappen. Veel voor vogels belangrijke insecten brengen een deel van hun leven in het water door. De biologen vergeleken de datasets met een derde dataset van het Centraal Bureau voor de Statistiek, waarin (veranderingen) in landgebruik zijn geregistreerd.
Duidelijke trend
De onderzoekers vonden een duidelijke trend: waar de hoeveelheid imidacloprid in het oppervlaktewater boven de 20 nanogram per liter komt, nemen de vogels in aantal af en naarmate de hoeveelheid hoger is, is de afname groter. In gebieden met een hogere concentratie dan 20 nanogram en waarvoor gegevens beschikbaar waren, was de teruggang van de vijftien onderzochte vogelsoorten gemiddeld 3,5 % per jaar. Deze waarde van imidacloprid in het oppervlaktewater wordt op veel plekken in Nederland (ver) overschreden. Het is voor het eerst dat er een correlatie wordt gevonden tussen de achteruitgang van populaties gewervelde dieren en de concentratie van imidacloprid in het oppervlaktewater.
‘We hebben zeer grondig gekeken naar andere mogelijke factoren die kunnen samenhangen met de lokale achteruitgang van deze vogels. Maar de hoeveelheid imidacloprid in het oppervlaktewater komt uit onze analyse naar voren als veruit de belangrijkste verklaring voor de ruimtelijke verschillen in trends,’ zegt prof. Hans de Kroon, onder wiens leiding het onderzoek werd uitgevoerd bij het Institute for Water and Wetland Research van de Radboud Universiteit.
Imidacloprid is in 1995 in gebruik genomen in Nederland en sindsdien is het gebruik snel toegenomen. ‘Ook voor 1995 gingen veel vogels in het boerenland achteruit. Maar de ruimtelijke verschillen in achteruitgang die we hebben vastgesteld na de introductie van imidacloprid zien we niet terug in de tellingen van voor die tijd.’ zegt Ruud Foppen van Sovon.
Veel gebruikt landbouwgif
Imidacloprid is een insectenwerend middel uit de klasse neonicotinoïden en is wereldwijd de meest gebruikte insecticide in de landbouw. Het wordt gebruikt om zaden en bollen mee te behandelen en voor het spuiten van gewassen in de open lucht en kassen. Het middel werkt in op het centraal zenuwstelsel van insecten. Hierdoor raken ze gedesoriënteerd, verlamd en sterven ze. Het bestrijdingsmiddel wordt ook in verband gebracht met de afname van het aantal bijen en andere insecten en ongewervelden.
Gebrek aan voedsel?
De onderzoekers weten overigens nog niet hoe de teruggang van de vogels precies tot stand komt. Mogelijke verklaringen zijn een gebrek aan insecten zelf, het eten van vergiftigde insecten of een combinatie van beide. Directe vergiftiging door het eten van behandeld zaad kan voor een klein aantal soorten niet worden uitgesloten. Onduidelijk is of het broedsucces afneemt of dat de sterfte toeneemt.
‘Neonicotonoïden werden altijd als selectief werkende gifstoffen beschouwd. Maar onze resultaten doen vermoeden dat het doorwerkt in het hele ecosysteem. Dit onderzoek laat zien hoe belangrijk het is om goede velddatasets te hebben en wetenschappelijk te analyseren. Door onze samenwerking met organisaties als Sovon ontdekken we ecologische effecten die anders over het hoofd worden gezien,’ zegt de Kroon.
De onderzoeken waar De Morgen en Greenpeace naar verwijzen zijn te vinden op Nature.
Dit artikel afdrukken
Ook Greenpeace komt met een persbericht en schrijft:
Insectenetende vogels gaan sterker achteruit in gebieden met hoge concentraties van de neonicotinoïde imidacloprid in het oppervlaktewater. Dit blijkt uit een analyse van gedetailleerde gegevens over milieufactoren en trends van algemene insectenetende vogels in het boerenland. Het wetenschappelijk tijdschrift Nature publiceert de studie van biologen van de Radboud Universiteit en van Sovon Vogelonderzoek Nederland op 9 juli 2014.
Veel vogels die afhankelijk zijn van het boerenland lopen al jaren in aantal terug. Er zijn echter verschillen in teruggang van gebied tot gebied. Nijmeegse biologen hebben deze verschillen gerelateerd aan de neonicitinoïdegehaltes in het water en vergeleken met de invloed van diverse andere factoren zoals veranderingen in landgebruik.
Grondige tellingen
‘We hebben gekozen om algemeen voorkomende insecteneters te bekijken, zoals de spreeuw en de boerenzwaluw,’ zegt Ruud Foppen van Sovon Vogelonderzoek Nederland– de organisatie die vogeltellingen organiseert en analyseert. ‘Daarvan zijn voldoende data voorhanden om trends in aantallen te kunnen bepalen. Het zijn voor het merendeel vogels die afhankelijk zijn van slootkanten, perceelsranden en landschapselementen waar zij hun voedsel bij elkaar scharrelen.’ Het Nederlandse vogeltelnetwerk is het fijnmazigste ter wereld.
Voor de studie gebruikten de onderzoekers verder waterkwaliteitsmetingen van de waterschappen. Veel voor vogels belangrijke insecten brengen een deel van hun leven in het water door. De biologen vergeleken de datasets met een derde dataset van het Centraal Bureau voor de Statistiek, waarin (veranderingen) in landgebruik zijn geregistreerd.
Duidelijke trend
De onderzoekers vonden een duidelijke trend: waar de hoeveelheid imidacloprid in het oppervlaktewater boven de 20 nanogram per liter komt, nemen de vogels in aantal af en naarmate de hoeveelheid hoger is, is de afname groter. In gebieden met een hogere concentratie dan 20 nanogram en waarvoor gegevens beschikbaar waren, was de teruggang van de vijftien onderzochte vogelsoorten gemiddeld 3,5 % per jaar. Deze waarde van imidacloprid in het oppervlaktewater wordt op veel plekken in Nederland (ver) overschreden. Het is voor het eerst dat er een correlatie wordt gevonden tussen de achteruitgang van populaties gewervelde dieren en de concentratie van imidacloprid in het oppervlaktewater.
‘We hebben zeer grondig gekeken naar andere mogelijke factoren die kunnen samenhangen met de lokale achteruitgang van deze vogels. Maar de hoeveelheid imidacloprid in het oppervlaktewater komt uit onze analyse naar voren als veruit de belangrijkste verklaring voor de ruimtelijke verschillen in trends,’ zegt prof. Hans de Kroon, onder wiens leiding het onderzoek werd uitgevoerd bij het Institute for Water and Wetland Research van de Radboud Universiteit.
Imidacloprid is in 1995 in gebruik genomen in Nederland en sindsdien is het gebruik snel toegenomen. ‘Ook voor 1995 gingen veel vogels in het boerenland achteruit. Maar de ruimtelijke verschillen in achteruitgang die we hebben vastgesteld na de introductie van imidacloprid zien we niet terug in de tellingen van voor die tijd.’ zegt Ruud Foppen van Sovon.
Veel gebruikt landbouwgif
Imidacloprid is een insectenwerend middel uit de klasse neonicotinoïden en is wereldwijd de meest gebruikte insecticide in de landbouw. Het wordt gebruikt om zaden en bollen mee te behandelen en voor het spuiten van gewassen in de open lucht en kassen. Het middel werkt in op het centraal zenuwstelsel van insecten. Hierdoor raken ze gedesoriënteerd, verlamd en sterven ze. Het bestrijdingsmiddel wordt ook in verband gebracht met de afname van het aantal bijen en andere insecten en ongewervelden.
Gebrek aan voedsel?
De onderzoekers weten overigens nog niet hoe de teruggang van de vogels precies tot stand komt. Mogelijke verklaringen zijn een gebrek aan insecten zelf, het eten van vergiftigde insecten of een combinatie van beide. Directe vergiftiging door het eten van behandeld zaad kan voor een klein aantal soorten niet worden uitgesloten. Onduidelijk is of het broedsucces afneemt of dat de sterfte toeneemt.
‘Neonicotonoïden werden altijd als selectief werkende gifstoffen beschouwd. Maar onze resultaten doen vermoeden dat het doorwerkt in het hele ecosysteem. Dit onderzoek laat zien hoe belangrijk het is om goede velddatasets te hebben en wetenschappelijk te analyseren. Door onze samenwerking met organisaties als Sovon ontdekken we ecologische effecten die anders over het hoofd worden gezien,’ zegt de Kroon.
De onderzoeken waar De Morgen en Greenpeace naar verwijzen zijn te vinden op Nature.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
hoho, tuttut Bas, Carson was (wist ik tot voor kort ook niet) helemaal niet tegen het gebruik van insecticiden en heeft voor de hearingscommissie indertijd uitdrukkelijk verklaard dat ze alleen tegen het onoordeelkundig en kwistig gebruik ervan was (zoals in Clear Lake, om de muggen voor recreanten te bestrijden), dus ze was voor spaarzaam en selectieve inzet ervan, zodanig dat de natuurlijke regulerende factoren zoveel mogelijk behouden blijven. stel je voor dat er geen Carson geweest zou zijn, en dat dat DDT gebruik (en dat van andere gechloreerde CHs) nog een jaar of tien, twintig door was gegaan, want gewone wetenschappelijke rapportjes over kwalijke gevolgen hebben weinig impact, je moet het wel beetje aanzetten en dramatiseren voor er in de politiek geluisterd en werk van gemaakt wordt (op den duur zelfs in NL toentertijd, al was dat bij ons, net als met afschaffing slavernij, met de nodige vertraging, geen 50 jaar in dit geval, dat valt dan weer mee).
Rachel Carson was niet de eerste die aangaf dat men aan het doorslaan was in het gebruik van pesticiden, Hendrik. Wel was ze een van de eersten die op een populaire manier deze wetenschap bij het grote publiek bracht. Dat is op zich een verdienste, maar de manier waarop zij en vele anderen na haar het publiek "informeren" heeft gezorgd voor een irrationele angt voor chemie. Zo beschreef Carson chemicalien met termen als "elixirs of evil". Behalve dat synthetische chemicalien per definitie niet gevaarljker hoeven te zijn dan natuurlijke, is het volledig demoniseren van bepaalde middelen die hun werkzaamheid hebben bewezen, zéér anti-wetenschappelijk te noemen.
Ik ontken zeker niet dat er geen problemen waren of zijn, maar de oversimplificatie van deze problemen is vaak geen oplossing en leiden in hedendaagse complexe gevallen niet zelden tot verkeerde beslissingen.
Bas, je moet niet doorslaan. " Wat dat betreft heeft Rachel Carson een trend aangevoeld en deels ontketend waarin angst gevoede intuïtie het van de feiten heeft gewonnen." Alsof er niks aan de hand is en was!
Beste Dick, je mag best een wedervraag stellen, als je de mijne dan ook beantwoordt.
Ik weet niet precies hoe het nu geregeld is met toelating, maar jij vindt dat het niet klopt. Dan hoor ik graag hoe jij denkt dat het wel zou moeten.
Voorts denk ik dat je een onderscheid moet maken tussen de toelating van medicijnen en de toelating van bestrijdingsmiddelen. Waarbij je overigens bij medicijnen ook weer erg sterk in je schoenen moet staan om gebruik niet toe te laten omdat je verder wilt testen, terwijl mensen die er baat bij zouden kunnen hebben moeten wachten.
Maar mijn vraag komt voort uit het idee dat wanneer je alles wilt uitsluiten, je nooit iets kunt toelaten. En wanneer je niet alles uitsluit, dan loop je vroeg of laat tegen een toegelaten middel aan dat toch schadelijk blijkt te zijn. Zolang dat niet voor mensen is, vind ik dat een aanvaardbaar risico.
Dick, als je mij vraagt of stoffen die de potentie hebben het mileu en onze gezondheid te kunnen ondermijnen grondig getest moeten worden kan ik je alleen maar gelijk geven. Alleen de periode waarover iets getest wordt zegt mij niet zo veel over de intensiteit en effectiviteit van die test. Ben nog steeds reuzebenieuwd hoe lang en op welke manier jij bestrijdingsmiddelen graag getest ziet.
Zelf moet ik toegeven dat ik weinig af weet van de duur en intensiteit van dit soort testen, en hoe makkelijk .de resultaten door bijvoorbeeld de EFSA van de EPA worden overgenomen. En aangezien verscheidene milieu-organisaties het nogal eens oneens zijn met de uitkomsten die van deze instituten vandaan komen zou ik me ook voor kunnen stellen dat ze zich gezamenlijk met gedegen contra onderzoeken bezighouden als het gaat om veelvuldig gebruikte gifstoffen als Imidacloprid.
Ik weet trouwens niet goed wat ik aanmoet met die link naar het "pillenbedrog", je hebt de neiging om te makkelijk vergelijkingen te maken met zaken die ik totaal niet relevant vindt maar die voor jou kennelijk een heel cynisch wereldbeeld bevestigen: "Er gaat van alles mis als we het over Big Pharma hebben, dus in dit geval zal het ook wel niet kloppen." Blijf een beetje "to the point" zou ik je willen vragen.
En nogmaals, en deze vraag geld voor iedereen die meeleest: Wat heeft de milieubeweging de afgelopen twintig jaar gedaan om te voorkomen dat neonicotinoiden zo populair zouden worden?