De kip wordt een groot deel van zijn leven buiten gehouden. Nederlandse kippenhouders gruwen daavan. De Fransen begrijpen dat niet.
Directeur productie Pascal Vaugarny van de ook in Nederland bekende Loué-kip citeerde de Franse eet- en drinkcriticus Jean-Pierre Coffe die vond dat kip naar buiten moet kunnen. Coffe is van mening dat kippen niet ziek worden van vogels en drukte dat plastisch uit: "meeuwen doen het niet met kippen".
Vaugarny stelde dat Label Rouge kippen niet ziek worden van overvliegende of andere dieren die hen narigheden zoals bijvoorbeeld de vogelgriep kunnen bezorgen. Een kippenhouder wil dat ten koste van alles vermijden, want als de dieren het te pakken hebben, dan worden ze zonder pardon geruimd. In Frankrijk worden jaarlijks 100 miljoen Label Rouge kippen groot in de openlucht. Geen vuiltje aan de lucht, zegt Vaugarny. Met fytotherapie in plaats van antibiotica en sterke rassen hebben de beesten geen last.
Op de vraag waarom er dan in de 19e eeuw ook dierziektes waren terwijl er toen nog robuuste kippen rond boerderijen liepen, antwoordde hij dat de moderne kip sterker is en de behandeling van eventuele ziektes met alternatieve medicatie enorme stappen voorwaarts heeft gezet.
Nederlandse kippenhouders geloven daar niet zo in. De Fransen ontdekten dat het deels open Rondeel inmiddels alweer wat geslotener is gemaakt en spraken daarover hun verbazing uit.
In Nederland wordt heel anders gedacht. In Pluimveehouderij, een vakblad voor de kippensector, viel onlangs het oordeel te lezen van Frans van Knapen, hoogleraar aan de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht. Van Knapen bepleit een verbod op het buiten houden van kippen.
In Pluimveehouderij schrijft Berrie Klein-Swormink:
‘Kippen horen niet buiten in grote aantallen’
Voor professor Frans van Knapen, hoogleraar Veterinaire Volksgezondheid aan de Faculteit Diergeneeskunde van Universiteit Utrecht, is het niet moeilijk. Commercieel gehouden kippen horen niet op grootschalige wijze buiten te komen. Uitloop aanbieden, brengt grote risico’s met zich mee, vindt Van Knapen. ,,Net als bij vele discussies die in en over de veehouderij gevoerd worden, speelt hypocrisie ook bij de discussie over uitloop van kippen een grote rol. De feiten zijn helder. Uitloop brengt niet alleen dierziekterisico’s met zich mee, maar heeft meer gevolgen.”
Volgens Van Knapen heeft de vogelgriepcrisis in 2003 maar al te duidelijk gemaakt dat het riskant is om kippen op grootschalige wijze buiten te houden. ,,Het lijkt echter of we daar niets van geleerd hebben. Veel mensen denken dat ik tegen de biologische landbouw ben, maar dat is onzin. Ik protesteer alleen als men roept dat het beter is voor de dieren en gezonder voor de consument, want dat is aantoonbaar onjuist. Kippen willen naar buiten kunnen, wordt vaak gezegd. Maar is dat wel zo? Een kip heeft een bepaalde ruimte nodig, een sociale rangorde, eten en drinken en een goed klimaat, maar dat is ook allemaal prima te regelen in een stal. Dacht je dat, als je duizenden kippen buiten laat scharrelen, ze bij elkaar gaan buurten? Je kunt kippen niet gestresster maken dan door ze in contact te brengen met kippen die ze niet kennen. Wij willen wel graag dat ze vrij kunnen scharrelen, maar een kip vindt het echt geen lolletje om tussen tienduizend kippen los te lopen.”
Van Knapen bepleit een verbod op grootschalige uitloop van kippen. ,,Als je 20.000 kippen buiten laat lopen, is er geen houden meer aan. De ziektedruk is dan onbeheersbaar. Ik vind ook dat pluimveehouders die hun kippen naar buiten laten, de verantwoordelijkheid moeten dragen voor de gevolgen. Als een pluimveehouder te maken krijgt met een vogelgriepbesmetting omdat zijn buurman en collega-pluimveehouder uitloopkippen heeft, moet hij zijn buurman daar aansprakelijk voor kunnen stellen.” Als het aan professor Van Knapen ligt, blijft uitloop bij kippen beperkt tot hobbyhouders.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Voor Ria en als je meer vragen hebt of meer duidelijkheid wil, graag een reactie!
"In het artikel van www.foodlog.nl 'Meeuwen doen het niet met kippen', wordt de indruk gewekt dat het Rondeel (de Bosrand) minder open zou zijn geworden; de kippen worden nu meer binnen gehouden (en dat was al miniem in mijn idee)."
In de Rondeel stal kunnen meeuwen (of andere vogels) geen kontakt maken met de daarin verblijvende kippen. De stal is volledig afgesloten door fijnmazig gaas of zoals Ruud schreef, door een plastic zeil om de regen en de vorst buiten te houden.
Ik kan me niet precies meer herinneren hoeveel dieren er rondliepen in die stal, maar de bezetting was redelijk hoog, met wat vervelende gevolgen tegen het einde van een ronde, want dan ligt de kippestront centimeters dik op het kunstgrastapijt... .
Hetzelfde aantal kippen dat in de Rondeelstal wordt gehouden, kan volgens Label Rouge normen nooit op een bedrijf worden gehouden, zelfs niet op 12ha om de in mijn eerdere reactie genoemde redenen.
Wat Dick opmerkt is trouwens waar. Wij blijken hier steeds het wiel opnieuw te willen uitvinden, terwijl het allang bestaat. Het is praten tegen een ondoordringbare (wur)muur....
Mocht dit antwoord niet voldoen, zal ik de Fransen vragen te reageren... Maar dat heeft brengt nogal wat (extra)werk met zich mee, dus eerst maar zo...
Flipse, kun je iemand uit de Franse delegatie bereid vinden te vertellen over het verschil dat je daar aanhaalt in relatie tot de vraag van Ria?
Steeds meer krijg ik de indruk dat wij intensieve systemen extensiveren (en daarin zoekende zijn en nog veel moeten leren), terwijl Fransen met hun Label Rouge extensieve systemen weten te optimaliseren (en daar in kip al decennia ervaring mee hebben, waar wij - zoals hieronder blijkt - niet of nauwelijks naar kijken).
Misschien wat laat deze reactie, maar ik denk dat enige nuance op het hoofdartikel (en de reacties) op z'n plaats is. Het Label Rouge systeem voor de dierhouderij vereist kleine productieunits en een maximaal aantal productieunits (stallen) per bedrijf. Dat ligt rotsvast verankerd in het lastenboek. De stallen mogen maximaal 4 000 dieren (kippen) herbergen en men mag hooguit 4 stallen per bedrijf hebben (afhankelijk van het aantal ha van het bedrijf). De stallen staan ook niet allemaal bij elkaar, want 20 000 deiren in een stal, dat is vragen om moeilijkheden. Niet alleen mbt agressiviteit, maar zeker en vooral mbt het doorgeven van besmettelijke dierziekten. Een ander zéér belangrijk element is de natuurlijke weerstand van de gebruikte dieren. De huidige "plof"kip en de variaties daarop zouden buiten niet kunnen overleven (zo ie al zin had om naar buiten te gaan). Jammer genoeg zijn deze zaken niet expliciet in het artikel genoemd, waardoor er een wat scheef beeld onstaat over kippen die buitenspelen....
De wellus-/nietus-verhalen zijn voor mij moeilijk te achterhalen. Ook ben ik niet geboren met de waarheid in pacht. En ik vrees dat dat steeds hetzelfde zal blijven. (Ik kan af en toe met gezond verstand wat wegstrepen.) Het enige wat ik kan doen is vragen, vergelijken. Dit kreeg ik als antwoord op mijn vraag n.a.v. voorgaand artikel:
Vraag:
Van: Ria
Verzonden: wo 21-9-2011 19:11
Aan: Info Rondeel
Onderwerp:
L.S.,
Als gebruikster van rondeel eieren volg ik bepaalde discussies met interesse.
In het artikel van www.foodlog.nl 'Meeuwen doen het niet met kippen', wordt de indruk gewekt dat het Rondeel (de Bosrand) minder open zou zijn geworden; de kippen worden nu meer binnen gehouden (en dat was al miniem in mijn idee).
Klopt dit en kunt u mij de reden geven dan waarom deze keuze gemaakt is?
Kunt u mij ook zeggen (of reactie geven in het foodlog-artikel zelf), waarom in Frankrijk de kippen wel in de buitenlucht gehouden kunnen worden, en in Nederland een tegenovergestelde mening heerst? In het voornoemde artikel hanteerden de Fransen een argument, die voor mij in ieder geval nieuw en verfrissend was.
Met vriendelijke groet,
Ria van Laar
Antwoord:
Beste Ria,
dank voor je mail en je interesse.
Het Rondeel is zeker niet minder open en kippen worden niet méér binnen gehouden. Waar dat vandaan komt is mij een raadsel. Wat in Barneveld is gebeurd is dat de zijkant (waar je langs loopt als je naar binnen gaat) was windbreekgaas, maar is vervangen door lichtdoorlatend zeil. Dit omdat het in de winter er ijzig koud naar binnen waaide en het zelfs in de nachtverblijven begon te vriezen. En dat kan natuurlijk niet, want dan valt de watervoorziening voor de kippen stil. Dat is het enige wat ik mij kan bedenken, maar verder is er absoluut niets veranderd.
Frankrijk en Nederland heb ik eerlijk gezegd zo snel geen antwoord op. Voor mij is dat ook nieuw, en erg interessant! In Nederland heerst de opvatting dat buitenlopende kippen eerder vatbaar zijn voor de vogelgriep en die zou weer kunnen muteren naar een voor de mens gevaarlijke variant. Dus in die hoedigheid zou je kunnen zeggen dat zo buitenlopende kippen gevaarlijker zijn voor dier- en volksgezondheid. In Frankrijk beweren ze dus anders. Ik moet eerlijk bekennen dat ik op dat gebied geen wetenschapper of hoogleraar ben of zo. Dus wij luisteren naar wat ons aangereikt wordt en daarmee proberen wij het dan zo goed mogelijk te doen.
Overigens is bovenstaande niet onze grootste beweegreden geweest voor de uitloop zoals wij hem hebben. Wij hebben meer gekeken naar de kip zelf. Die houdt van daglicht, maar niet van hele modderpoelen en plassen water: vandaar het dagverblijf. Uitloop draagt bij aan dierwelzijn, echter de grootte is een grote discussie. Een kip blijft altijd in de buurt van zijn vluchtwegen (bij ons het nachtverblijf) en daarom lijkt het op gebied van duurzaamheid niet zinvol om dan 12 ha (!) grond ter beschikking te stellen voor de uitloop, wat vrije uitloop en biologisch kippenboeren wettelijk gezien wel verplicht zijn: vandaar onze bosrand.
Ik hoop dat ik hiermee wat duidelijkheid verschaf. Als er vragen/opmerkingen zijn, mag je uiteraard altijd mailen/bellen.
Met vriendelijke groeten,
Ruud Zanders
"Als je 20.000 kippen buiten laat lopen is er geen houden meer aan. De ziektendruk is dan onbeheersbaar"
Zegt Van Knapen hiermee dat hoe meer richting megabedrijf, hoe hoger de risico's? Of geldt dit volgens hem alleen voor buitenuitloop?