2 min
De NRC had onlangs een gesponsorde bijlage over suiker. Het moederbedrijf van de SuikerUnie, Royal Cosun, heeft de bijlage betaald. Suiker is voor gezondheid een belangrijk onderwerp. De NRC-bijlage bood een mooi overzicht, maar het allerbelangrijkste en meest voor de hand liggende kan lector voedingsleer Annet Roodenburg van de HAS in Den Bosch er niet in vinden: hoeveel suiker gaat het bedrijf van de markt halen?
In mijn gesprekken voor mijn blogserie over levensmiddelenproducenten komen veel voorbeelden langs van productverbetering, zoals verlaging van suiker in nieuwe producten van Coca-Cola. Maar, wat ik graag zou willen weten is de absolute hoeveelheid suiker die Nederlandse producenten jaarlijks in hun producten stoppen. De concrete kilogrammen dus. Levensmiddelenproducenten weten natuurlijk precies hoeveel ze inkopen en Royal Cosun weet hoeveel suiker het bedrijf op de markt brengt.
Immers, wanneer je die cijfers publiceert wordt echt transparant hoe serieus een bedrijf zijn gezondheidsambities neemt. Even los van de vraag of die producten nu in Nederland of over de grens verkocht worden. In de NRC-bijlage vond ik het antwoord dus niet. Een vergelijkbare vraag stelde ik vorige week over Coca-Cola: hoeveel suiker wordt door Coca-Cola op de wereldmarkt verkocht via hun producten? Het bleef stil.
Relatieve doelstellingen zijn nietszeggend
We eten te veel suiker (energie), zout en verzadigd vet. Suiker in dranken is een bewezen dikmaker. Bedrijven vertalen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid daarin naar relatieve doelen. Coca-Cola heeft bijvoorbeeld in het nieuwe duurzaamheidsplan staan dat, tussen 2010 en 2025, 50% van hun omzet calorievrij of caloriearm zal zijn. Maar eigenlijk zegt dit weinig over het effect van Coca-Cola op de gezondheid van de bevolking. Die wordt immers bepaald door de totale hoeveel suiker die Coca-Cola op de markt brengt. Ook het Nederlandse Akkoord Verbetering Productsamenstelling kent van die relatieve doelstellingen.
Hier kunnen we wat leren van het klimaatbeleid. Daar hebben we het thuis vaak over omdat ik getrouwd met een milieuman ben. Ook daar kende Nederland 20 jaar lang relatieve doelstellingen voor bedrijven. Om hun energie-efficiency te verbeteren. Dat werkte een tijd lang best goed, maar pas toen er een monitoringsverplichting kwam voor de totale CO2-uitstoot van grote bedrijven, werd duidelijk dat die CO2-uitstoot weinig veranderde. Want de efficiency verbetering werd overruled door een hoger productie-volume. En nu gaat het klimaatbeleid naar een volgende fase: in het ‘Parijs’-akkoord hebben bijna alle landen van de wereld afgesproken dat de CO2-emissies naar bijna-nul moeten in 30 jaar tijd. Het nieuwe kabinet heeft dat vertaald naar een halvering (-49%) van de broeikasgassen in 2030. En die absolute doelstelling wordt vastgelegd in een wet.
Suikerregistratie
Ik pleit voor een behandeling van suiker naar analogie van Parijs. Niets is eenvoudiger dan registeren hoeveel suiker Nederlandse voedingsmiddelenbedrijven inkopen en via producten op de markt brengen. Leg vast hoeveel die inkoop omlaag moet in tonnages. Daarna kunnen we hetzelfde doen voor zout en verzadigd vet (of palmolie).
Dit artikel afdrukken
Levensmiddelenproducenten weten natuurlijk precies hoeveel ze inkopen, en Royal Cosun weet hoeveel suiker ze verkopenEchte transparantie
Immers, wanneer je die cijfers publiceert wordt echt transparant hoe serieus een bedrijf zijn gezondheidsambities neemt. Even los van de vraag of die producten nu in Nederland of over de grens verkocht worden. In de NRC-bijlage vond ik het antwoord dus niet. Een vergelijkbare vraag stelde ik vorige week over Coca-Cola: hoeveel suiker wordt door Coca-Cola op de wereldmarkt verkocht via hun producten? Het bleef stil.
Relatieve doelstellingen zijn nietszeggend
We eten te veel suiker (energie), zout en verzadigd vet. Suiker in dranken is een bewezen dikmaker. Bedrijven vertalen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid daarin naar relatieve doelen. Coca-Cola heeft bijvoorbeeld in het nieuwe duurzaamheidsplan staan dat, tussen 2010 en 2025, 50% van hun omzet calorievrij of caloriearm zal zijn. Maar eigenlijk zegt dit weinig over het effect van Coca-Cola op de gezondheid van de bevolking. Die wordt immers bepaald door de totale hoeveel suiker die Coca-Cola op de markt brengt. Ook het Nederlandse Akkoord Verbetering Productsamenstelling kent van die relatieve doelstellingen.
Niets is eenvoudiger dan registeren van hoeveel suiker Nederlandse voedingsmiddelen bedrijven inkopen en op de markt zettenLeren van het klimaatbeleid
Hier kunnen we wat leren van het klimaatbeleid. Daar hebben we het thuis vaak over omdat ik getrouwd met een milieuman ben. Ook daar kende Nederland 20 jaar lang relatieve doelstellingen voor bedrijven. Om hun energie-efficiency te verbeteren. Dat werkte een tijd lang best goed, maar pas toen er een monitoringsverplichting kwam voor de totale CO2-uitstoot van grote bedrijven, werd duidelijk dat die CO2-uitstoot weinig veranderde. Want de efficiency verbetering werd overruled door een hoger productie-volume. En nu gaat het klimaatbeleid naar een volgende fase: in het ‘Parijs’-akkoord hebben bijna alle landen van de wereld afgesproken dat de CO2-emissies naar bijna-nul moeten in 30 jaar tijd. Het nieuwe kabinet heeft dat vertaald naar een halvering (-49%) van de broeikasgassen in 2030. En die absolute doelstelling wordt vastgelegd in een wet.
Suikerregistratie
Ik pleit voor een behandeling van suiker naar analogie van Parijs. Niets is eenvoudiger dan registeren hoeveel suiker Nederlandse voedingsmiddelenbedrijven inkopen en via producten op de markt brengen. Leg vast hoeveel die inkoop omlaag moet in tonnages. Daarna kunnen we hetzelfde doen voor zout en verzadigd vet (of palmolie).
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_480_289_84_s_c1.jpg)
_480_289_84_s_c1.jpg)
Jan Peter, ik zou je zin wat in willen korten: we moeten ageren tegen de industrie die een omgeving creëert (zowel qua verkrijgbaarheid als communicatie) die ons niet helpt.
Wat betreft je vraag over kunstmatige zoetstoffen en obesitas, nee natuurlijk weet ik niet hoe het zit. Niemand weet hoe het zit, dat is de ellende en het risico van ingrepen op basis van onvolledige informatie onder het mom van 'we moeten toch iets doen'.
Duidelijk is wel dat de rol van kunstmatige zoetstoffen bij obesitas geen uitgemaakte zaak is. Een systematische review uit 2010 suggereert bijvoorbeeld dat prospectieve studies een hoger risico op obesitas tonen bij hogere inname van kunstmatige zoetstoffen. Wederom, de beperkingen van observationele onderzoeken gelden en ook hier kan 'reverse causality' de verklaring zijn (mensen met overgewicht kiezen sneller voor light dranken). Kortom, het blijft onzeker. Misschien moeten we het maar laten bij de titel van dit review: "Artificial sweeteners are not the answer to childhood obesity", een titel die niet alleen is gebaseerd op observationele studies, maar ook op plausibele mechanismen.
We zijn het eens. Zie ook mijn #33 . Dat betekent dan Dennis dat we niet tegen de suikerindustrie moeten ageren, maar tegen de suikerhoudende frisdrank industrie die een omgeving creëert (zowel qua verkrijgbaarheid als communicatie) die ons niet helpt maat te houden. En dat we mensen moeten informeren over de andere niet 'gezondere' alternatieven. En het meisje uit #21 als voorbeeld nemen.
Weet jij hoe het zit met de relatie tussen kunstmatige zoetstoffen en obesitas?
Jan Peter, ik denk dat het redelijk is om te concluderen dat suikerhoudende dranken een gezondheidsrisico hebben. Daar zijn vanuit verschillende hoeken aanwijzingen voor (zoals ook de Gezondheidsraad vaststelt). Niet meegenomen door de GR, maar wel interessant zijn daarbij analyses die de Bradford Hill vuistregels erop loslaten en aannemelijk maken dat het verband causaal is.
De vraag is alleen of het alternatief dat hier geopperd wordt beter is. Dat betekent namelijk (zoals ik al zei, en Nard ook noemt) dat de bestaande businessmodellen en consumptiepatronen blijven bestaan, en enkel de suiker in frisdranken wordt vervangen door andere zoetstoffen.
Maar is het dan gezonder, zelfs al is het maar een beetje? Dat is m.i. nog niet zo zeker. Uit een recente meta-analyse van observationele studies blijkt bijvoorbeeld dat het relatieve risico op diabetes bij frisdranken met kunstmatige zoetstoffen hoger is dan bij suikerhoudende dranken. Uiteraard blijven het observationele studies, met alle beperkingen van dien. Het is bijvoorbeeld denkbaar dat juist mensen met het hoogste risico op (of al bestaande) diabetes het eerste overstappen op light dranken. Anderzijds worden soortgelijke meta-analyses toch ook gebruikt als argument tegen suikerhoudende dranken. Zomaar naast ons neerleggen van zo'n uitkomst is m.i. dan ook niet redelijk.
Resultaten zoals deze (en mijn en Nard's eerdere kanttekeningen) betekenen echter wel dat je vraagtekens moet plaatsen bij het idee dat het (een beetje) gezonder is als producten simpelweg worden geherformuleerd naar suikerloze varianten. Echt inzetten op een verandering van de manier waarop we met voeding omgaan en het voedingspatroon dat we volgen lijkt mij een zinvollere route.
Precies Nard, de light sigaret bleek soms wel 5x zo slecht als de gewone sigaret door allerlei toevoegingen om er toch nog wat smaak aan te geven. Nog afgezien van het feit dat men 2 a 3x zoveel rookte om aan de gewenste hoeveelheid nicotine te komen.
Nu wil ik niet meteen zeggen dat dit één op éen ook voor voedingsmiddelen geldt, maar minder ongezonde ongezonde producten is niet zo rooskleurig als het eruit ziet. Lobby-technisch dan weer wel.
En Dennis #24 , suiker is niet het probleem. Suikerhoudende frisdranken wel. Zoiets?
Ik las de discussie tussen Dennis en Annet over het nut van de focus op suiker. Iets breder gaat het ook over de aandacht voor product herformulering. Een populair dogma tegenwoordig is dat 'gezondere producten' een goed idee zijn. De redenering is dat deze 'gezondere' producten mensen 'gezonder' maken. Echter, om mensen 'gezond' te maken heb je 'gezonde' producten nodig (of eigenlijk een gezond voedingspatroon). Wat wil nu het geval? 'Gezondere' producten zijn nog niet per se 'gezonde' producten. Sterker nog, je zou kunnen zeggen dat veel aandacht voor herformulering nu gaat zitten in het iets minder ongezond maken van ongezonde producten (ketchup met minder zout). Is dat goed? Ja, maar is dat de meest effectieve maatregel om mensen gezonder te maken? Nee. Mensen gezond maken lukt veel beter met groente, fruit, volkoren producten, matiging, minder vlees en meer beweging, om maar wat te noemen.
Welk nieuw aanbod aan producten en services(!) past bij bovenstaande gedachte? Ik kom dan bv op gemakkelijk vers of op persoonlijke advies services (personalised nutrition). Veel producenten zitten echter vast in hun huidige verdienmodel van het maken van een bepaald soort product in een prachtige fabriek. Kleine variaties zijn te doen maar disrupties liever niet. Het lastige is dus dat herformuleren goed is én ons tegelijk in de greep houdt van de huidige stand van zaken waarin een zeer aantrekkelijk aanbod mensen verleidt te overeten van producten die niet het beste zijn voor onze gezondheid.
Als je mocht kiezen, zou je dan het meeste effect op de gezondheid sorteren door te herformuleren of door aandacht te geven aan hoe individuen de voor hen meest gezonde keuze kunnen maken uit bestaande basisvoedingsmiddelen? Ik denk het laatste en daar gaat mijn tijd en aandacht dan ook heen.