In de afgelopen vijf jaar zijn er al drie keer pieken geweest in de prijzen van basisvoedingsmiddelen zoals maïs en graan. In meer dan 30 landen, van Haïti tot Bangladesh, leidde dat tot sociale en politieke onrust. De Arabische Lente is ook op het conto van stijgende broodprijzen te schrijven. Foodlog besteedde al vanuit verschillende invalshoeken aan de boodschap: de voedselprijzen stijgen en die stijging zal de komende jaren doorzetten. Een belangrijke prijsopdrijvende factor is het veranderende klimaat. Droogte of juist teveel neerslag dan wel overstromingen zorgen voor tegenvallende oogsten en wereldvoorraden slinken zienderogen.

In het deze week door Oxfam International gepubliceerde rapport Extreme Weather, Extreme Prices worden beide vooruitzichten gecombineerd tot een nog grimmiger toekomstperspectief.

De tot op heden verrichtte onderzoeken gingen uit van een geleidelijke klimaatsverandering, zonder extreme weersomstandigheden mee te laten wegen. Hierdoor worden de consequenties van een jaar met extreem weer op de voedselprijzen zwaar onderschat. Zelfs één jaar van droogte kan al tot een prijspiek leiden die even hoog is als twintig jaar geleidelijke stijging. Vooral arme mensen, die het grootste deel van hun middelen aan voedsel moeten besteden, zullen dergelijke pieken economisch en lijfelijk eenvoudigweg niet kunnen overleven.

Oxfam stelt dat geen van de door hen onderzochte scenario's onvermijdelijk is. Zij zien kans om 's werelds defecte voedselsystemen te herstellen en die hun weerbaarheid terug te geven. Dat zien ze met name bij kleine boeren in arme landen. De uitdaging waar de rijke landen voor staan is de afspraken na te komen om verdere klimaatsverandering tegen te gaan. De voorspellingen wijzen nog steeds op een opwarming van 2,5 - 5 ºC van de aarde, nog deze eeuw.

De drie voedselorganisaties van de VN, de Food and Agriculture Organization (FAO), het International Fund for Agricultural Development (IFAD) en het World Food Programme (WFP), roepen naar aanleiding van het Oxfam-rapport in een gezamenlijk appel op tot snelle actie teneinde te voorkomen dat er nieuw voedselcrises ontstaan zoals die van 2007-2008 in Afrika.

Ze bepleiten kleinschalige en betaalbare 'vangnetten' in arme landen en steden in de vorm van ondersteuning voor kleine boeren, voedselhulp voor moeders en kinderen en schoolmaaltijden. Ze roepen landen op niet in de valkuil van paniekaankopen of exportrestricties te stappen.

Het blijven uiterst sombere berichten. We zitten met z'n allen in hetzelfde schuitje, maar kunnen dat wel een bepaalde kant opsturen. Het is alleen de vraag of onze regeringen en instituties daarvoor de daadkracht en solidariteit kunnen opbrengen.

Fotocredits: Oxfam International, september 2012
Dit artikel afdrukken