Uit een recent onderzoek bleek dat de mens verantwoordelijk is voor de snelle verdwijning van het veen. Ontwateren en afplaggen van het veen voor de turfwinning - het afgestorven plantmateriaal, dat in natte en zuurstofarme condities is samengeperst en uitstekend als brandstof kan dienen - maakt van die natuurlijke CO2-'sinks' (dat tot vijf keer zoveel koolstof opslaat als bomen) juist grote CO2-uitstoters. De uitstoot van de ontgonnen Ierse veengebieden beloopt inmiddels 11 megaton per jaar, net zoveel als de uitstoot van de totale Ierse energiesector.
Ierland heeft besloten het veen verder te beschermen. De turfcentrales gaan dicht, er komen windturbines en veengebieden worden weer onder water gezet. Betekent dat dan ook echt het einde van de Ierse turfstook thuis? Waarschijnlijk niet. De overheid subsidieert weliswaar de aanschaf van warmtepompen en isolatie, maar de Ieren zijn verknocht aan hun turf. Renou: "Zolang ik leef, blijven mensen dat wel gebruiken. Het zit zo verweven in de Ierse cultuur."
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Jeroen, of je voor CO2-vastlegging beter veen kan laten groeien of bomen kan planten hangt niet alleen af van de koolstofdichtheid van beide, maar ook van de groeisnelheid. Bomen groeien sneller, dus ik zou niet weten hoe de balans uitvalt.
Jeroen #1, Nederland heeft zijn hoogvenen grotendeels ontwaterd en afgegraven. Het grootste was het Boertangerveen, omgezet in de Veenkoloniën. Om het veen weer actief te maken moest het waterpeil omhoog. Dat kon alleen nog plaatselijk en is gedaan in en rond het Bargerveeen (Dr).
Voorbeelden elders zijn de Grote Peel (NBr), de Engbertsdijkvenen (Overijssel) en mijn landschappelijke favoriet: het Fochtelooërveen op de grens van Friesland en Drenthe.
Probleem in al die gebieden blijft vooralsnog de stikstof, die maakt dat het veenmos langzaam maar zeker wordt overwoekerd door een grassoort: het pijpestrootje.
Het Bargerveen werd een bolwerk van de zeldzaam geworden grauwe klauwier en het Fochtelooërveen was het habitat van het eerste broedgeval van de kraanvogel.
Laagveen is een ander verhaal. Ook dat is op veel plekken ontwaterd en "verveend" voor de turwinning, wat resulteerde in half ontgonnen plassen als de Vinkeveense plassen. Maar het grootste deel werd grasland: de veenweiden. Ook die zijn in meer of mindere mate ontwaterd, in Friesland veelal dieper dan in Holland en Utrecht. De bodem daalt in Friesland dan ook sneller en er wordt meer CO2 uitgestoten.
Emissiehandel kan een verdienmodel creëren voor behoud of herstel van zowel hoog- als laagveen. Op veenweiden kun je alleen boeren met enige mate van ontwatering, dus dat blijft wringen. Maar in Friesland kan dat echt wel minder diep.
In Ierland vindt je op het platteland nog steeds 'peat stoves' en de turf briketten worden tegenwoordig zelfs verkocht. Zowel voor verwarming en koken, maar ook in de openhaard kachels met heimwee naar de oude tijd..
Toen wij een halve eeuw geleden met paard en kar door Ierland trokken, gaf het altijd een warm gevoel als je rook zag kringelen uit een huisje en het turfvuur rook..
Turf is puur 'bio' dus, maar hier als energie niet gewenst en moet je het niet proberen..
Liever Chinese panelen waar we geen oplossing voor hebben hoe we die nu weer duurzaam moeten herverwerken, of de Noordzee-vervuilende windmolens van staal, beton, rare earth metals en gvk-wieken, welke laatste niet te recupereren zijn, maar alleen 'calorische waarde' (*) hebben.
Ik vraag me wel eens af, wat voor het milieu het meest gevaarlijk is, nuchterheid of anderzijds 'feel good' oplossingen die alleen interessant zijn als verdienmodel voor een economie, die inhoudelijk destructief blijft..
(*) Een van de 'mooiste' ontdekkingen: 'calorische waarde'. Maakt de meeste smerige verbrandingsprocessen weer 'groen'..
In Nederland zijn wij wel gestopt met turf steken.
Maar hebben wij de gebieden ook weer onder water gezet?
Opdat de unieke ecosystemen zich weer kunnen herstellen?
En als ik artikel goed lees kan Nederland op sommige stukken beter aan veengroei gaan doen dan bos aanplant in het licht van CO2 binding/vastlegging?