De APA vreest dat nieuwe, heel strenge richtlijnen opgesteld door de Food Standards and Information Focus Group (FSIFG), een 'obscuur' clubje volgens Proveg, de vlees- en zuivelvervangende sector fors zal schaden.
In Groot-Brittannië gelden van overheidswege etiketteringsregels die gedetailleerde informatie over ingrediënten en voedingswaarde vereisen. Om het systeem nog nauwkeuriger, transparanter en eerlijker te maken, komt de APA met een aantal aanbevelingen. Alternatieve proteïne-producten moeten vlees- en zuivelbenamingen kunnen gebruiken zoals 'melk', 'burgers', 'vis' of 'eieren'. Dat moet ook gelden voor afgeleiden zoals 'romig' of 'kaasachtig', mits ze een passend voor- of achtervoegsel of kwalificatie bevatten zoals 'niet' of 'alternatief'. Denk bijvoorbeeld aan “kiploze nuggets”, “yoghurtalternatief”, of “niet-melk”.
Maar obscuur of niet, de FSIFG formuleerde begin 2022 regels die nou juist gebaseerd zijn op de richtlijnen van het Department for Environment, Food and Rural Affairs (Defra), de Britse evenknie van ons ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (+ leefbaarheid van het platteland). Woorden met dezelfde klank maar een andere schrijfwijze, moeten verboden worden. Romig moet niet kunnen voor een vegan 'kaas' of 'yoghurt'. En dat kan de FSIFG zeggen met regels van het ministerie in de hand.
Minister Schippers van Volksgezondheid (VWS) liet een verbod er destijds bij zitten, hoewel havermelk haverdrank moest gaan heten door een uitspraak van het Europese Hof van JustitieNederland en Amendement 171
Een soortgelijke situatie deed zich eind jaren '10 voor in Nederland. Als gevolg van een intern rapport van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne (RIVM) laaide in Nederland in oktober 2017 de discussie over 'kipstuckjes' en 'gehackt' tot hilarische hoogte op. Het RIVM oordeelde op basis van regelgeving dat nagemaakt vlees van de Vegetarische Slager niet zo mocht heten. Minister Schippers van Volksgezondheid (VWS) liet een verbod er destijds bij zitten, hoewel havermelk haverdrank moest gaan heten door een uitspraak van het Europese Hof van Justitie in juli 2017. In België onderzoekt de overheid nog steeds of het misschien toch tot een verbod moet komen.
In 2021 voerde de Europese politiek een intense discussie over Amendement 171 dat namaakzuivel zelfs van de aanduiding 'romig' had kunnen beroven. Bovendien zou namaakmelk niet meer in een melkpak verkocht mogen worden. Het amendement sneuvelde.
Gezond verstand
In het VK begint de discussie weer van voor af aan over namen als 'mylk' voor milk en 'b*tter' voor butter.
De FSIFG wil dat vertrouwde en veelgebruikte termen als havermelk en bonenburger verboden worden omdat het niet om melk of een burger gaat. Volgens de APA brengt dat consumenten nou juist in verwarring omdat ze allang aan die namen gewend zijn. Een verbod zou het publiek minder gemakkelijk goed laten kiezen omdat het zich weer opnieuw moet verdiepen in wat het allang weet over die producten. Ook vindt de APA verdere bureaucratie onnodig. Het eventuele verbod zou nieuwe obstakels creëren voor Britse start-ups en opkomende bedrijven en ze laten verstikken. En dat helpt het land niet om zijn netto nul uitstootdoelstelling te bereiken.
De APA is bang dat het VK door organisaties als de FSIFG een land wordt met heel draconische regelgeving op het gebied van analoge zuivel- en vleesproducten. De APA wil "etikettering die gezond verstand weerspiegelt in het gebruik van taal en voedselkeuzes van de 21e eeuw, niet meer bureaucratie die consumenten in verwarring brengt en innovatieve Britse start-ups wurgt”, aldus Jeremy Coller van de APA.
FDA
Coller verwijst naar de Amerikaanse toezichthouder Food and Drug Administration (FDA). De Voedselveiligheidsautoriteit vertrouwt erop dat Amerikaanse consumenten weten dat havermelk niet van koeien komt. Hij vindt het wonderlijk dat hun Britse tegenhangers ervan uitgaan dat Britse consumenten zulk gezond verstand zouden missen. De werkelijkheid gebiedt te zeggen dat er ook in de VS flink gedebatteerd is eer begin 2023 de FDA eindelijk besloot dat haverdrink gewoon havermelk mag heten.
Als een niet van dierlijke ingrediënten gemaakt product duidelijk niet suggereert dat het daarvan gemaakt is, is er niets aan de hand. Termen als “havermelk” en “plantaardige burger” kunnen onmogelijk verwarring wekken en moeten daarom toegestaan zijn.
Ook moet de verpakking een prominente aanpassing of zichtbaar label dragen (“plantaardig” of “alternatief eiwit”) zodat duidelijk is dat het product een alternatief is voor vlees, vis, zuivel of eieren. Hoe simpel kan het zijn? Toch is het in vele landen en parlementen een onderwerp van verhitte discussie.
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Eens met Sander. Laten we wel wezen, zelfs een vlees-lobby bestaat (vrijwel) niet.
Ik denk dat de plant-based lobby inmiddels flink groter is dan een vlees-lobby.
Zeker als je het correleert met de belangen van de sector.
De vleeslobby en vegalobby is in NL niet zo gescheiden als men denkt. Veel vega producten komen van dochterondernemingen van vlees(waren)producenten.
Ik denk dat die vlees- en zuivellobby donders goed weten dat benamingen als sojamelk of veggieburger niet tot misverstanden leiden, maar dat ze gewoon willen weten dat ze zelf nog steeds op de eerste plaats staan. Maar ondertussen maken ze zichzelf steeds meer belachelijk.
Wat denken die clubjes trouwens van pindakaas of hoofdkaas (ja, weet u nog wat dat was?)? Peanut butter?
We hebben vaak een mening over 'die Amerikanen' als het gaat over voedsel. Maar mensen gewoon een bepaald niveau van verstandelijke vermogens toedichten (en dus eigenlijk ook eisen), daar houd ik wel van.