1 min
Ondergrondse opslag van CO2 werkt niet. Toch staat het in de partijprogramma's van de coalitiepartijen. Martijn Katan legt uit waarom: de Nederlandse politiek hoopt alvast aan de waterstofeconomie te beginnen. Maar 'blauwe waterstof' is volksverlakkerij.
In de verkiezingsprogramma's van alle vier de coalitiepartijen staat de opslag van CO2 onder de Noordzee vermeld, schrijft Martijn Katan in de NRC. Gek, want dat werkt niet, is vorig jaar nog eens vastgesteld in een factsheet. CO2-opslag "vereist enorme subsidies, we weten niet of het op grote schaal gaat werken en er lekt nogal wat CO2 bij weg naar de atmosfeer."
Waarom het dan toch op de politieke agenda staat? Vanwege de blauwe waterstof-truc.
Katan legt uit dat waterstof in potentie een 100% duurzame, CO2-uitstootvrije brandstof is. Waterstof kan gemaakt worden uit water, met behulp van heel veel elektriciteit. Wek je die elektriciteit duurzaam op, met zonnepanelen en windmolens, dan heb je het over groene waterstof. Jammer genoeg zijn de daarvoor benodigde fabrieken en hoeveelheden stroom nog niet beschikbaar. Misschien komen die er ook wel niet, beweert een aantal Foodlog commentatoren steevast.
In aanloop naar de verwachting dat er ooit groene waterstof zal komen, kun je ook waterstof maken uit aardgas: grijze waterstof. Dat heeft wel een nadeel. Voor iedere kilo waterstof gaat 12 kilo CO2 uit de fabrieksschoorsteen de lucht in. Als je die CO2 opvangt, een pijpleiding aanlegt naar een leeg gasveld en de CO2 daarin pompt dan mag je die waterstof-uit-de-gasfabriek voortaan 'blauw' noemen. Wie dat doet kan alvast met de waterstofeconomie vast aan de gang: het bouwen van laadstations, ombouwen van bussen, vrachtwagens, staalfabrieken, aanleggen van pijpleidingen, bouwen van de productie- en afvangfabrieken.
En komt ooit de productie van groene waterstof dan echt op gang - bijvoorbeeld doordat Afrikanen en Arabieren in de woestijn met zonnepanelen groene waterstof uit water gaan maken - dan schakelen wij gauw over van onze blauwe op die groene.
Toch zijn ook over blauwe waterstof experts niet echt te spreken. Het is nog maar de vraag of opslag van CO2 zal gaat lukken. Er zijn miljarden nodig voor het aanleggen van pijpleidingen, afvang- en waterstoffabrieken, die binnen afzienbare tijd overbodig worden. Die hele bedrijfstak is gebouwd op drijfzand: als er groene waterstof is, verliest de sector zijn bestaansrecht en kun je de investeringen niet meer afschrijven. Onderwijl kost alles wat rijdt en draait op waterstof meer brandstof dan een dieselmotor en ontsnapt zo'n 30% van de afgevangen gassen alsnog de lucht in. Het kost veel en je hebt er - zelfs als het werkt - gegarandeerd nog steeds een berg aan uitstoot van.
Dit artikel afdrukken
Waarom het dan toch op de politieke agenda staat? Vanwege de blauwe waterstof-truc.
Katan legt uit dat waterstof in potentie een 100% duurzame, CO2-uitstootvrije brandstof is. Waterstof kan gemaakt worden uit water, met behulp van heel veel elektriciteit. Wek je die elektriciteit duurzaam op, met zonnepanelen en windmolens, dan heb je het over groene waterstof. Jammer genoeg zijn de daarvoor benodigde fabrieken en hoeveelheden stroom nog niet beschikbaar. Misschien komen die er ook wel niet, beweert een aantal Foodlog commentatoren steevast.
In aanloop naar de verwachting dat er ooit groene waterstof zal komen, kun je ook waterstof maken uit aardgas: grijze waterstof. Dat heeft wel een nadeel. Voor iedere kilo waterstof gaat 12 kilo CO2 uit de fabrieksschoorsteen de lucht in. Als je die CO2 opvangt, een pijpleiding aanlegt naar een leeg gasveld en de CO2 daarin pompt dan mag je die waterstof-uit-de-gasfabriek voortaan 'blauw' noemen. Wie dat doet kan alvast met de waterstofeconomie vast aan de gang: het bouwen van laadstations, ombouwen van bussen, vrachtwagens, staalfabrieken, aanleggen van pijpleidingen, bouwen van de productie- en afvangfabrieken.
En komt ooit de productie van groene waterstof dan echt op gang - bijvoorbeeld doordat Afrikanen en Arabieren in de woestijn met zonnepanelen groene waterstof uit water gaan maken - dan schakelen wij gauw over van onze blauwe op die groene.
Toch zijn ook over blauwe waterstof experts niet echt te spreken. Het is nog maar de vraag of opslag van CO2 zal gaat lukken. Er zijn miljarden nodig voor het aanleggen van pijpleidingen, afvang- en waterstoffabrieken, die binnen afzienbare tijd overbodig worden. Die hele bedrijfstak is gebouwd op drijfzand: als er groene waterstof is, verliest de sector zijn bestaansrecht en kun je de investeringen niet meer afschrijven. Onderwijl kost alles wat rijdt en draait op waterstof meer brandstof dan een dieselmotor en ontsnapt zo'n 30% van de afgevangen gassen alsnog de lucht in. Het kost veel en je hebt er - zelfs als het werkt - gegarandeerd nog steeds een berg aan uitstoot van.
‘Blauwe waterstof’. Klinkt mooi, maar wat is het? Is het goed voor het klimaat? Daarover gaat mijn NRC column dit weekend. https://t.co/R0CrlkDjyY https://t.co/5TVNaFYDhO pic.twitter.com/m3J6KqRMJL
— Martijn Katan (@martijnkatan) March 12, 2021
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#19 Vergeet de tweede wet van de thermodynamica niet. Die is nog belangrijker bijna dan de eerste.
#18
Wat bedoel je Hendrik?
De wet van behoud van energie impliceert geen molecuul perpetuüm quod circum. Eentje dat zich blijft hernieuwen dus.
Helaas is een kuub gas net als een euro, Je kunt het maar 1x uitgeven. Nadat je er stroom en warmte van hebt gemaakt; kun je er niet ook nog polyetheen of kunstmest van maken....
#17 Neem me niet kwalijk maar energie en circulair? Daar denken de Wetten van de Thermodynamica toch lichtelijk anders over!
"Even" bijlichten is niet heel makkelijk. Dat kan in drie masterclasses. De eerste over energie, de tweede over grondstoffen en de de derde over de relatie daartussen en de weg van fossiel naar circulair.
Ik loop door de column van Katan heen en haal de foutste uitspraken eruit. Sommige zijn onwaar, andere zijn contraproductieve framing:
..."als er iets veel CO2 uitstoot is het steenkool."...
Fact: Het rendement van de nieuwste NL steenkoolgestookte centrale, (de MPP3) is 47%
De best presterende bruinkoolcentrale is de Garzweiler met 36%. De Nieuwe die Duitsland bijbouwt komen tot 40%. Alleen aardgas is efficiënter met max 60,5%.
..."Maar de CO2 van onze kolencentrales zou niet de lucht ingaan, die zouden we opslaan in lege gasvelden. Dat ging echter niet door, ondanks honderden miljoenen aan subsidies. Het was te duur en te moeilijk en mensen wilden geen CO2-opslag onder hun achtertuin."...
Fact: Verkeerste voorstelling van zaken en onjuistheid. De opslag zou oorspronkelijk onder Barendrecht plaatvinden. Mede door protest uit de omgeving is de focus voor opslag al eind jaren 10 verlegd naar zee. Van de subsidie voor de afvanginstallatie, waarvan nog geen kwart door de NL-overheid zou worden betaald is volgens onderzoek van het FD 43 mln te vergeefs geïnvesteerd. Het project is gestaakt omdat het kabinet zich niet wilde committeren aan het benodigde perspectief voor de steenkoolcentrale waar de installatie op moest komen, Niet omdat het project zelf is mislukt.
..."Mede door dit debacle is onze emissie van CO2 de laatste dertig jaar niet gedaald maar gestegen. We stootten in 2019 meer CO2 uit dan in 1990,...
Fact: Dit is onjuist. De CO2 equivalanten uitstoot in 1990 was 225 Mton en in 2019 185 Mton. Ook CO2 sec is gedaald van 164 Mton in 1990 naar 156Mton in 2019.
..."Het vereist enorme subsidies, we weten niet of het op grote schaal gaat werken en er lekt nogal wat CO2 bij weg naar de atmosfeer."...
Fact: Alle transitie vergt enorme subsidies, groene energie, duurzmane grondstoffen, hergebruik van grondstoffen, zo stoken we, voert Katan in een andere column terecht aan, in 8 jaar tijd een 2,6 miljard subsidie op in de Amercentrale, met mogelijk vernietiging van oerbos tot gevolg. Zolang de kosten voor de nieuywe economie niet zijn ingeprijsd in de keten is subsidie een element. Tot vorig jaar was subsidie op fossiel desalniettemin hoger dan die op hernieuwbaar.
Of er in een opvangproject hier of daar wat zou weglekken is niet echt relevant. Eerder met CO2 afgevulde velden zijn perfect dicht, en als je niet afvangt weet je zeker dat het sowieso de atmosfeer in gaat.
Dit is pas de eerste alinea mensen. Al je de rest ook wilt, bel dan maar.
Het belangrijkste punt dat hij niet noemt is dat we de CO2 bikkelhard nodig hebben in de circulaire economie. De tuinbouwsector bijvoorbeeld gebruikt nu 0,4 Mton maar heeft 1,5 Mton nodig om verder te kunnen vergroenen. Die wordt nu uit aardgas gestookt. In de kas.
Nog eentje dan uit het vervolg ..."miljarden voor o.a. aanleg pijpleidingen"... Voor de CO2 opslag gaat het grotendeels om hergebruik van bestaande buisinfrastructuur! Recycling dus.
#14 Matthijs. Licht ons bij.