Lees ook
Dat je als overheid graag ziet dat de bevolking (nog) gezonder gaat leven, dat begrijp ik volkomen. Dat is dezelfde wens die ouders hebben voor hun kinderen. Maar als die kinderen ‘volwassen’ zijn, dan heb je er niets meer over te zeggen. En het zou zomaar kunnen dat de manier waarop ouders hun kinderen in hun tienerjaren hebben ‘bevoogd’ een averechts effect heeft. Bij mij was dat het geval. Ik mocht niet naar bepaalde muziek luisteren, mocht bepaalde dingen niet eten, enzovoort. Het resultaat? Ik ging het juist wél doen. Waarom? Vooral omdat de manier waarop mijn ouders hun regels dicteerden mij irriteerde en omdat hun argumentatie niet deugde.

Onderzoeken tonen niets aan
Diezelfde twee argumenten heb ik bij het genoemde plan van de overheid om nieuwe fastfood restaurants (het liefst) te willen verbieden. 1. Ik krijg kromme tenen bij het idee en de arrogantie waarmee het gebracht wordt. 2. De argumenten om dit te willen, die deugen niet.

Het verband tussen aanwezigheid van veel fastfood restaurants en een hoge BMI was, op zijn zachtst gezegd, nogal zwak
Ik las in het genoemde FD artikel dat in testsituaties dit soort pogingen in het recente verleden geen resultaat heeft gehad of zelfs averechts heeft gewerkt. Anna Dijkman van het FD gaf de link naar twee van die rapporten. In een van de arme achterstandswijken van Los Angeles heeft men 5 jaar lang zo’n proef van het weren van fastfood restaurants gedaan. Het effect? Er is in die wijk zelfs méér ongezond voedsel gegeten dan voor die tijd en meer dan in andere wijken. En een recenter onderzoek van Rianne van Diepen (2022) liet ook al zien dat het verband tussen aanwezigheid van veel fastfoodrestaurants en een hoge BMI, op zijn zachtst gezegd, nogal zwak was.

Tegen de haren in strijken
Maar zelfs zonder onderzoek kun je met een beetje gewoon gezond verstand ook beredeneren dat dit soort maatregelen niet gaat werken. Want als het praten daarover mij – als niet frequente bezoeker van deze restaurants – al tegen de haren in strijkt, hoeveel te meer zullen dergelijke maatregelen alle ‘Henken-en-Ingrids’ van Geert Wilders in opstand brengen. Denk even aan de opstand in Duitsland tegen het weren van de Volkswagen Currywurst uit de kantine. Voor de outsiders: in het kader van het bevorderen van het duurzaamheidsimago van Volkswagen had de directie besloten om de zeer populaire curryworst uit de kantine van Volkswagen te vervangen
Hoe naïef kun je zijn om vanaf je elitaire directiestoel dit soort dingen te bedenken
door een veganistische variant. Vol trots kondigde ze dit in 2022 aan.

De opstand die in héél Duitsland ontstond was niet te filmen. Het effect? Er zijn nog nooit zoveel van die oorspronkelijke Currywürste verkocht, zelfs in gewone supermarkten. De directie haalde (uiteraard) bakzeil en het worstje staat weer op het menu. De ‘vegan-variant’ staat er voorlopig nog even naast, want je wilt uiteraard als directie niet erkennen dat je iets stoms hebt bedacht. Hoe naïef kun je zijn om vanaf je elitaire directiestoel dit soort dingen te bedenken.

Tot slot even een paar nuchtere opmerkingen vanuit mijn elitaire waarnemersstoel.
  • Een hamburger of een frietje van bijvoorbeeld McDonalds is op zich qua vet, suiker en zout, niet ongezonder dan een gemiddelde lunch of warme maaltijd die in de helft van de Nederlandse huishoudens wordt gegeten.

  • Een supermarkt verkoopt 50 keer meer (!) producten die deze ‘anti-fastfood-restaurants-gefocuste-beleidsmakers’ ongezond zouden moeten noemen. Maar ja, tegen Jumbo of Aldi zeggen dat zij deze producten dan maar uit hun assortiment moeten schrappen: dat gaat leiden tot een volksopstand. Dat heeft zelfs de meest naïeve beleidsmaker wel door.

  • De omzet van al deze (theoretisch ongezonde) producten – alleen al bij AH – is een veelvoud van de omzet van alle fastfood restaurants in Nederland samen.

  • De definitie van gezond of ongezond deugt niet. Het ‘ongezonde’ zit veel meer in jouw en mijn eetgedrag en (vooral) leefwijze.
Zo, ik heb mijn gram op papier gezet. Nu is het weerwoord of de nuance aan jullie.
Dit artikel afdrukken