Nieuw onderzoek, recent gepubliceerd in Nature Food, maakt een einde aan die onzekerheid. Britse en Nieuw-Zeelandse onderzoekers onderzochten de fosforconcentraties in landbouwgronden over de hele wereld met het oog op een optimale groei van 28 belangrijke voedingsgewassen, van tarwe en maïs tot rijst en appels.
Het onderzoeksteam berekende dat er voldoende fosfor op aarde is om nog 531 jaar vooruit te kunnen en de wereldwijde voedselproductie te optimaliseren. Op één voorwaarde: dat we efficiënt en eerlijk met de fosforreserves omgaan.
Te veel en tekort
Op dit moment wordt er jaarlijks 20.500 kiloton fosfor wereldwijd als meststof toegepast. Die hoeveelheid is ongelijk verdeeld: ongeveer 30 à 40% van de landbouwgrond heeft een te hoge fosfortoepassing. Ieder jaar wordt 10.556 kiloton fosfor verspild door overmatige toepassing, met name voor tarwe en grasland in Europa en maïs en rijst in Azië. Planten kunnen slechts een fractie van de beschikbare fosfor benutten, de rest spoelt uit en verknoeit de waterkwaliteit (eutrofiëring). Daar staat tegenover dat wereldwijd bijna driekwart van de landbouwgrond een fosfortekort heeft; het meest acuut is dat in Aziatische landen zoals India.
Om het tekort aan te pakken en de gewasopbrengsten te verhogen, berekenden de onderzoekers dat er wereldwijd bijna 57 miljard ton fosfor moet worden toegediend. Om de fosforconcentraties optimaal te houden, is er daarna 17.500 kiloton fosfor per jaar nodig. Ten opzichte van de huidige 20.500 kiloton, is er dus met eerlijker en efficiëntere fosforbemesting zo'n 3 miljard ton fosfor per jaar te besparen.
En dat is makkelijker gezegd dan gedaan: "De wetenschap is duidelijk, maar om fosfor efficiënt te gebruiken en de voorraden te vergroten, moeten regeringen samenwerken om beleid te maken dat het gebruik van fosfor alleen stimuleert waar het nodig is," zegt onderzoeksleider Richard McDowell in Phys.org.
Een dikke 500 jaar, dat is nog een eind weg. Het moment waarop alle fosfor op is, ligt zelfs nog verder weg. De berekeningen van de onderzoekers zijn nl. bij verschijnen al achterhaald door de ontdekking van 's werelds grootste fosforgesteentevoorraad in 2023 in Noorwegen. Het is wonderlijk dat ze die niet hebben meegenomen en niet eens vermelden.
De onderzoekers gingen uit van de situatie zoals die bekend was in 2020. Toen bedroeg de wereldwijde geschatte voorraad fosfaatgesteente 71.000.000 kiloton (71.000 miljard ton, 1 kiloton is gelijk aan 1 miljoen kilo), wat neerkomt op 9.301 miljard ton fosfor na correctie voor de P2O5-concentratie in fosfaatgesteente (30%) en de omzetting van P2O5 naar fosfor. Bij het huidige toepassingstempo (20,5 miljard ton per jaar) zouden de momenteel geschatte 9.301 miljard ton fosforreserves over 454 jaar uitgeput zijn, als ze alleen zouden worden gebruikt voor het verbouwen van gewassen.
Kan, met de ontdekking van 'de grootste fosfaatafzetting ter wereld' vorig jaar, dit onderzoek dan meteen de prullenbak in? Dat zou de onderzoekers tekort doen. Ze brachten immers voor het eerst in kaart wat de hoeveelheden beschikbare fosfor in landbouwgronden zijn en waar sprake is van tekorten en overschotten, om tot een eerlijkere toepassingsverdeling te komen die minder milieubezwaarlijk is.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Dus dan maar stoppen met het veganisme.
Naast de nieuwe voorraad bij Noorwegen, houdt het onderzoek ook geen rekening met terugwinning uit zee middels plantaardige groei en oogst.
Nuttig artikel om terugwinning van P te stimuleren; dat beetje struviet van tegenwoordig mag best meer en beter worden. Als medewerker van het IFDC kwam ik onderwerp vaak tegen. Aantal collega's namen in jaren 80 deel aan congres dat zelfde probeerde wat onderhavige artikel nu doet: schatten hoe lang er nog voldoende P is. Toen werd gedacht dat het wel eens in 50 jaar op zou kunnen zijn. Dat werd op het congres met 10 vermenigvuldigd. De CEO van het IFDC, mijn directe baas, placht te zeggen: "Er is nog voor 600 - 700 jaar".
Waar dan wel rekening mee moet worden gehouden is de toegankelijkheid van voorraden in dubbele zin. Aandacht voor kosten van het mijnen en voor het toegankelijk maken van P. Die P komt namelijk in allerlei verbindingen voor; makkelijk dan wel moeilijk los en oplosbaar te maken. In Togo, waar ik 7 jaar woonde, is een grote fosfaatmijn (12e in grootte ter wereld?). Dat betreft gemakkelijk toegankelijke oude zeeafzettingen. In het afval zocht ik graag naar haaientanden. Maar er was ook fosfaat in vulkanisch gesteente; daar wilde nog geen enkel bedrijf zijn tanden op breken.
Wat verliezen betreft moeten ook fosfaatfixerende gronden genoemd worden. Bij bemesting trekt de grond nog harder aan de meststof dan het gewas. En dat gewas kan het niet meer uit de grond loskrijgen. Mark Soetman heeft trouwens gelijk, er is meer dan struviet wat terugwinning betreft. Juist vandaag een aardig artikel in Trouw: "Een bloemenveld dat nikkel uit de bodem trekt" (Marga van Zundert). Een proces in ontwikkeling; met Schildzaad, een plant die nikkel gebruikt in gif om insectenvraat tegen te gaan, is nikkel te concentreren. Eén ha Schildzaad geeft 200 kg nikkel.
Ik vind dat we een morele plicht hebben om fosfor uit de rioolwaterzuiveringen te halen en terug ter brengen naar het land. Zo vind ik het ook prima dat we CO2 terug stoppen in de oude gasvelden onder de Noordzee.
Veel meer en ingrijpende morele plichten.
Terugwinnen uit rioolwater, maar is wat uitspoelt naar meren, rivieren en zee niet veel meer?
Aantal huisdieren drastisch verminderen (oei, straks krijg ik op FL de wind van voren):
- 40% Nederlands landbouwareaal nodig om huisdieren te voeden. (FL)
- In the US, there are more than 163 million dogs and cats that consume, as a significant portion of their diet, animal products and therefore potentially constitute a considerable dietary footprint. (Plos One)
- Environmental impacts of food consumption by companion dogs and cats in Japan. (Science Direct)
- Zonder fosfor gaan we dood - neem vier maatregelen. (FL)
- Zonder voedsel geen bevolkingsexplosie. (FL)
Minder mensen, maar dat gebeurt pas als de grondstoffen uitgeput raken, de prijzen omhoog schieten, grote hongersnoden uitbreken, oorlogen, plunderen, ontembare pandemieën, als we zo door blijven gaan.