bron: Iowa State University Agricultural & Biosystems Engineering
Hoeveel kilometers reist je eten gemiddeld van de plek waar het groeit naar de plek waar je het koopt?
Hoeveel kilometer zit er in een blikje tomatenpuree? Doe even je ogen dicht en schat eens van hoe ver de tomaten, olie en andere ingredienten komen. Schat vervolgens hoe vaak ze heen en weer zijn vervoerd. Ben je er klaar voor? Het zijn er 32.000.
In de winter eet ik wekelijks zo'n 10 kiwi's. 100 dus in 10 weken. Daar zit een CO-2 uitstoot achter van zo'n 20.000 gemiddelde auto-dieselkilometers. Mijn jaarconsumptie aan kiwi's bedraagt waarschijnlijk zo'n 350. Daar blijkt een CO-2 uitstoot achter te zitten die gelijk is aan zo'n 70.000 dieselkilometers. Dat is ruim 4x het kilometrage van de gemiddelde Nederlandse automobilist. En dat alléén voor m'n kiwi's.
Dit soort getallen vind je vandaag in De Gentenaar onder de kop 'ons eten is te goedkoop'. Het 'verre' aanbod in onze winkels neemt vooral toe omdat het goedkoper is. Dat heeft een enorme stijging van het aantal kilometers in een product tot gevolg.
En dacht je dat je lekker duurzaam bio koopt? Vergeet het maar. 'Buy local' is inmiddels een trend geworden onder Amerikaanse culi's omdat de explosief toegenomen foodmiles vooral worden geïnspireerd door de trend naar 'goedkoop'.
Omdat de werkelijke vervoerskosten - 'Kyoto' en de kosten van de CO-2 uitstoot komen niet op de transportnota van de producent, maar op die van overheden - niet in het product verwerkt hoeven te worden, kopen retailers, groothandels en de industrie in op de plek waar voedsel zo goedkoop mogelijk kan worden geproduceerd. En dus niet noodzakelijk waar het het best is.
De werkelijk vervoerskosten wel in het product verrekenen zou dus prijstechnisch weer ruimte geven voor dichtbij geproduceerde kwaliteitsproducten. Amerikaanse culi's hebben die omweg-redenering niet nodig. Dichtbij is voor hen gewoon beter (zie 'Puur en vers', een artikel in de Volkskrant over de Amerikaanse 'buy local'-voorvechter, kok en eigenaar van het beroemde 'Chez Panisse' (Berkeley, California), Alice Waters.
Ook marketing heeft zo z'n effecten. In 2004 publiceerde de Daily Telegraph een aardig artikel over de reiskosten van een flesje tropisch water naar het natte Engeland, waarvoor in 2005 de eetkilometers mooi op een rij zijn gezet door de overheid zelf:
En helaas, producten die we uit overtuiging 'bio' kopen, zijn al evenmin duurzaam vervoerd. Het VK importeert meer dan 72% van zijn bioproducten. Daar, net zo als bij ons, houden bioboeren ermee op omdat het publiek er niet voor wil betalen. Ook dit is natuurlijk zo'n onderwerp dat we liever verdringen, maar het is een feit dat het beperkte lokale aanbod 'bio' door de foodmiles voor het belangrijkste deel niet duurzaam maakt.
Wat citaten uit het artikel in De Gentenaar:
'U kon ook een West-Vlaamse kool kopen, in plaats van bioboontjes uit Kenia'.
'Niet onze zucht naar raffinement en kwaliteit, maar de zoektocht naar de goedkoopste prijs dicteert het wereldwijde gesjouw met miljoenen tonnen voedsel, zegt Klaas Dams. Hij is economisch adviseur van de Boerenbond. De goedkope productieprijs kan de wereldmarkt in overdrive duwen omdat transport zo goedkoop is. ,,De voedselkilometers, de reële kostprijs in CO2 aan het milieu, zijn niet in de prijs inbegrepen'', zegt Dams. ,,Als de Kyotokosten wel verrekend werden, dan zou de invoer van verse waren uit verre streken plotseling veel onaantrekkelijker worden.'
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik verbaas me er altijd over dat de Natuurwinkel knoflook uit Israel verkoopt. Maar hebben ze het aantal eenheden op een boot wel meegenomen? In een zeecontainer kunnen heel veel blikjes tomatenpuree, (die ook nog eens dubbelgeconcentreerd zijn;-). Dus voor hoeveel uitstoot staat dat blikje nog als je dat meerekent? In de Mail & Guardian stond laatst de volgende kanttekening bij de food miles-discussie, in de boekbespreking van Eating: What We Eat and Why it Matters van Peter Singer (een activistische filosoof).
"On the fashionable preoccupation with food miles, Singer also offers some clear -- and sometimes surprising -- guidance. He argues that it is better at times to support agriculture in developing countries than “selfishly” protect local farmers. “Not all miles are the same. Miles by ship are not nearly as bad as miles by truck, and miles by truck are not nearly as bad as miles by plane. Something to be said in favour of supermarkets and centralised distribution systems is you can make one trip to the supermarket and buy your stuff there. If you are going to drive around the countryside in your four-wheel drive to pick up a dozen free-range eggs here and then pick up a lettuce there, you have probably run up more miles than a truck would.”
http://www.chico.mweb.co.za/art/2006/2006oct/061013-eating.html
Mooie verwijzing en veel verstandige taal. Natuurlijk wordt alles door bezorgde en overgepassioneerde pleitbezorgers veel te eenzijdig neergezet. Hun pleidooien leiden dus noodzakelijk tot suboptimale en zelfs regelrecht domme beleidswensen onder het publiek (die vaak weer verrassend direct en dus 'dom' in de politiek terecht komen).
Singer's argument is het van de 'regen in de drup'-verhaal. Daar heeft hij gelijk in: het is geen simplex vraagstuk, zoals het voorbeeld van biologisch al aangeeft. Helaas zijn complexere, integrale benaderingen niet populair: daar moeten de hersenen van teveel mensen te hard voor werken. Onderwijl zijn ze al weer afgeleid door een ander leuk of als schanddalig gepresenteerd onderwerp :-(
De Kleine Aarde in Boxtel schenkt al heel lang aandacht aan de voedselkilometers.
Waar mensen tegenwoordig ook niet bij stil staan is dat het voor ons lichaam onnatuurlijk is om zomergroenten in de winter en andersom. Gewoon die groenten en fruit eten wat hier groeit en in de periode waarin het groeit. Daar is ons lichaam het meest bij gebaat. Bijvoorbeeld citrusfruit is verkoelend en dat hebben we in de winter juist niet nodig. Dan hebben we verwarmend voedsel nodig. Ook een leuke manier om naar deze problematiek te kijken.
Natuurlijk. De seizoenenbenadering is niet zo gek. Geweldig bovendien, want het haalt je uit de sleur - van bijv. die eeuwige tomaten. Ik ben er volledig voor. Dus geen kiwi's of sinaasappels als er kruisbessen zijn. En weg met die rotappels in de zomer en ga voor frambozen, bramen en reine claudes. Weg met die komkommers nu. Doe maar een pompoensoep met cantharellen. Bij mij draait de blender op dit moment volle toeren met spitskool, nieuwe peren en sinaasappesl met een authentieke roomyoghurt en dan een scheut Sourcy om de smoothies af te maken
Ik wil er af en toe wel een hapje zeewier tussendoor - ook al komt dat van ver. Daar is het te lekker voor.
Ik vind het prima als iedereen zich meer bewust zou worden van de milieueffecten van de voedselproductieketen. Foodmiles /eetkilometers zijn daarvan één aspect en in veel gevallen niet de belangrijkste. Inderdaad eten dat per vliegtuig aan wordt gevoerd heeft het milieu meer belast dan voedsel dat per boot of vrachtwagen is vervoerd. Maar als je eerlijk bent moet je ook kijken hoeveel eten er meegevoerd wordt in dat transport en dat delen door de totale hoeveelheid energie die nodig was voor dat transport. En helaas de auto van de consument die op en neer rijdt naar de super (laten we zeggen voor 5 kilometer) om even een brood en een pak melk te halen belast het milieu onevenredig meer dan een vliegtuiglading suikerbonen uit Kenia, omgerekend in energieverbruik voor het transport per hoeveelheid levensmiddel [MJ/kg].
Dus ik vind het prima als we eetkilometers een plaats geven binnen de groeiende lijst relevante duurzaamheidsaspecten, maar laten we ons eigen kookgedrag, koelgedrag en autorijdgedrag niet vergeten. Het laatste deel van de voedselketen (bij de consument thuis: transport van de super, bewaren en bereiden) is helaas in het algemeen de meest milieubelastende stap van de hele keten. Ons eigen gedrag is belangrijk en daar moeten we steeds kritisch naar blijven kijken. Als je dat zelf doet en bijvoorbeeld met fiets je boodschappen doet, dan mag je ook anderen aanspreken op foodmiles, inefficiente koelsystemen enzovoort.
Hoe was die slogan ook al weer: think global, act local, of in het Nederlands: begin bij je zelf, dan is er voor de gemiddelde Nederlander nog genoeg te doen.